Đối với cha mẹ: Các con đều bình đẳng cả quyền lợi và nghĩa vụ
PNTĐ-Dự thảo Luật HNGĐ sửa đổi lần này đã khẳng định thêm tính pháp lý về quyền và nghĩa vụ với cha mẹ của con cái.
Việc bổ sung thêm quy định “Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau đối với cha mẹ mình…” của dự thảo Luật HNGĐ sửa đổi lần này đã khẳng định thêm tính pháp lý về quyền và nghĩa vụ với cha mẹ của con cái. Đặc biệt là phần nghĩa vụ của bộ phận con ngoài giá thú đối với cha mẹ đẻ…
Con riêng: Đòi quyền nhưng không đòi… nghĩa vụ
Tìm đến văn phòng luật sư tìm hiểu thủ tục kháng cáo để “phản bác” lại quyết định của phiên tòa sơ thẩm, anh N.Đ.T (Từ Liêm, HN) bức xúc: “Gần 10 năm nay, cha tôi ốm đau đi viện như cơm bữa, chẳng thấy mặt mũi nó xuất hiện. Vậy mà khi nghe tin ông qua đời, anh em chúng tôi chia tài sản thì nó về đòi quyền thừa kế. Chúng tôi không chia nó kiện ra tòa. Hôm rồi tòa xử cho nó được quyền thừa kế một phần tài sản của cha tôi để lại. Sao lại có chuyện con riêng chẳng thực hiện nghĩa vụ làm con ngày nào mà vẫn đòi được quyền lợi…”.
“Nó” theo lời anh T là đứa con riêng ngoài giá thú của cha anh. Mẹ của “nó” vào thời điểm nhận cha cho con trai đã đồng ý nhận một khoản tiền “cấp dưỡng nuôi con” do mẹ anh đưa và hứa không bao giờ can thiệp vào cuộc sống của gia đình anh. Nhưng vì hai nhà cách nhau “làng trên làng dưới” nên cha anh vẫn âm thầm chu cấp cho đứa con riêng đến lúc trưởng thành. 10 năm nay, mẹ anh qua đời, cha anh buồn mà đổ bệnh theo. Cả nhà vay mượn chạy chữa hết viện này đến viện khác nhưng đứa con riêng của ông vẫn không tìm về thăm hỏi, đỡ đần.
 |
| Ảnh minh hoạ |
Lúc cha mẹ anh còn sống đã "ngầm" chia cho anh toàn quyền sử dụng mảnh đất 200 mét vuông và ngôi nhà đang ở, còn hai cô con gái mỗi cô được 50 mét vuông của mảnh đất ông bà tậu thêm gần đó. Giờ cha mẹ mất, không để lại di chúc nên mấy chị em ông theo thế mà chia. Ai ngờ, đứa con riêng của ông xuất hiện đòi phần của mình trong 200m2 đất mà anh đang sở hữu. “Dù có phải đi “hầu kiện” bao nhiêu năm tôi cũng làm, nhất quyết không để cho nó ngang nhiên về chiếm đoạt tài sản như thế” – Anh T kiên quyết.
Đối với cha mẹ: các con bình đẳng quyền và nghĩa vụ
Từ những bất cập của thực tiễn và để xác định rõ hơn về quyền lợi và trách nhiệm của con cái đối với cha mẹ, dự thảo Luật HNGĐ sửa đổi, bổ sung đã thêm quy định mới về vấn đề này. Cụ thể tại khoản 1 điều 33g về bảo hộ quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con (Chương IV Quan hệ giữa cha mẹ và con) quy định: “Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau đối với cha mẹ mình được quy định trong luật này, bộ luật Dân sự và các luật khác có liên quan”. Như vậy, bất luận con riêng hay con chung, quyền và nghĩa vụ đối với cha mẹ đều bình đẳng như nhau. Quy định mới này được dư luận ủng hộ nhiều vì cho rằng nó có thể “tháo gỡ” những khúc mắc trong vấn đề trách nhiệm và nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ.
Tuy nhiên, trên lập trường của thân phận "con riêng", anh Trần Bình (Nguyễn Trãi, Q. Thanh Xuân, HN) lại cho rằng lâu nay Luật chưa rõ ràng nên đã vô tình "tước bỏ" cả phần "quyền" lẫn phần "nghĩa vụ" của những đứa con ngoài giá thú: "Bản thân chúng tôi cũng muốn tìm về hiếu thảo thực hiện nghĩa vụ làm con. Thế nhưng chính sự kỳ thị con ngoài giá thú, xem nó là nguyên nhân gây bất hạnh, tranh giành tài sản của những người vợ, người con hợp pháp đã làm cho con riêng “quên” phần nghĩa vụ. Họ xua đuổi, cấm chồng thừa nhận và quan hệ qua lại khiến con riêng muốn tìm về thực hiện nghĩa vụ cũng không được. Nếu luật có thêm quy định này, nó sẽ giúp chúng tôi xác định rõ hơn quyền cũng như nghĩa vụ của mình đối với cha mẹ mà không bị bộ phận vợ, con được coi là hợp pháp "lấn quyền" ngăn cản".
Theo LS Long thì việc đưa quy định này vào luật là đúng. Nó sẽ giúp tính pháp lý cho vấn đề nghĩa vụ, trách nhiệm của con cái đối với bố mẹ (và ngược lại) chặt chẽ hơn so với các quy định cũ. Đối với trẻ chưa thành niên, quy định mới một lần nữa xác định rõ hơn trách nhiệm của bố mẹ đối với con ngoài giá thú, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho đứa trẻ được bình đẳng khi được sinh ra, lớn lên. Đồng thời nó cũng gắn liền trách nhiệm, nghĩa vụ đối với cha mẹ của bộ phận con ngoài giá thú. Nghĩa vụ đó là hợp pháp không ai có quyền ngăn cản. Bộ phận con cái hợp pháp cũng không nên vì vấn đề tranh chấp tài sản mà cố tình không cho con riêng tiếp cận thực hiện nghĩa vụ chăm sóc. Ngược lại, cũng không nên đưa ra điều kiện con riêng phải có nghĩa vụ chăm sóc cha đẻ thì mới đồng ý chia tài sản.
LS Long cũng cho rằng, trách nhiệm phụng dưỡng bố mẹ già, đau ốm bệnh tật là nghĩa vụ của con cái. Còn phân chia tài sản là quyền của cha mẹ, cha mẹ công bằng ắt ghi nhận công lao của những đứa con có hiếu bằng những bản di chúc thuận tình thuận lý.
Hạ Thi
