Sàng lọc trước và sau sinh để có những đứa trẻ khỏe mạnh
PNTĐ-Nếu thai phụ được khám sàng lọc trước sinh kết hợp với sàng lọc sơ sinh sẽ loại bỏ được 95% những dị tật bất thường để có những đứa trẻ ra đời hoàn toàn khỏe mạnh.
Phát hiện sớm những bất thường hay dị tật thai nhi cho thai phụ và dị tật bẩm sinh cho trẻ dưới 6 tuổi để điều trị sớm là kết quả triển khai thành công đề án “Tầm soát, phát hiện sớm một số tật, bệnh bẩm sinh thông qua sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh của thành phố Hà Nội” đã được quận Nam Từ Liêm thực hiện thời gian qua.
Sàng lọc trước sinh để phát hiện dị tật thai nhi cho thai phụ |
Vì nhịp đập trái tim khỏe mạnh của thai nhi
Cứ chiều thứ 3 hàng tuần, tại Trung tâm Dân số - KHHGĐ quận Nam Từ Liêm lại tấp nập thai phụ tới khám sàng lọc trước sinh. Thai phụ Vũ Thị Bích Hằng (SN 1975, phường Cầu Diễn) tỏ ra lo lắng khi mang thai ở độ tuổi khá cao (tính từ trên 35 tuổi) nguy cơ thai nhi mắc dị tật bẩm sinh rất lớn. Ngay từ khi thai nhi 12 tuần tuổi chị Hằng đã tới Trung tâm Dân số - KHHGĐ quận Nam Từ Liêm để khám sàng lọc dị tật thai nhi. Trong một lần siêu âm, bác sĩ phát hiện ra thai nhi có đường kính lưỡng đỉnh (não) nhỏ hơn so với tuổi thai.
BS Lê Huy Tuấn tư vấn giải đáp mọi khúc mắc của chị Hằng khi thai nhi xuất hiện những dị tật như vậy. Chị Hằng và gia đình quyết tâm giữ thai và tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến của thai nhi. Nhờ tư vấn và xử lý kịp thời của các bác sĩ, chị Hằng đã sinh nở thành công một bé trai kháu khỉnh. Thai phụ Nguyễn Thị Quỳnh (SN 1984, phường Xuân Phương) mang thai đến tháng 8 nhưng có biểu hiện của cạn nước ối. Sau khi thăm khám, BS Lê Huy Tuấn tư vấn cho thai phụ Quỳnh: “Chị cần theo dõi sát cử động của thai nhi, nếu thấy bất thường hoặc thai nhi cử động kém cần đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời”.
BS Lê Huy Tuấn kể lại, trong lần khám thứ 2 của thai phụ Nguyễn Thị Kim Oanh (SN 1982, phường Đại Mỗ), ông đã phát hiện chị Oanh bị rau tiền đạo (mép bánh rau bám chùm cổ tử cung) và tụ dịch màng nuôi. Các bác sĩ xác định đây là ca bệnh khó, những dị tật này ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của thai phụ và thai nhi. “Gia đình và thai phụ cần xác định tinh thần với trường hợp này, chắc chắn chị Oanh sẽ phải mổ đẻ…” – BS Tuấn tư vấn.
Không chỉ “ngồi chờ” thai phụ đến trung tâm khám vào chiều thứ 3 hàng tuần, các bác sĩ ở trung tâm còn mang trang thiết bị y tế, máy siêu âm đến từng phường trên địa bàn quận, tổ chức khám sàng lọc miễn phí cho các thai phụ. Cộng tác viên dân số, Hội Phụ nữ phường… vận động phụ nữ mang thai đến khám, trung bình mỗi buổi khám có khoảng 50 thai phụ tham gia.
Sàng lọc để ngày càng có nhiều trẻ khỏe mạnh hơn
Ngoài khám sàng lọc trước sinh cho thai phụ, Trung tâm Dân số - KHHGĐ quận Nam Từ Liêm còn kết hợp với 11 trường mầm non công lập tổ chức sàng lọc khiếm thính cho trẻ dưới 6 tuổi trên địa bàn. Đã có gần 4.000 trẻ dưới 6 tuổi được khám sàng lọc khiếm thính; phát hiện 39 trẻ có biểu hiện khả năng nghe kém do bệnh viêm tai giữa, do dái tai nhiều hay do điếc bẩm sinh. Các cháu đã được chuyển lên khoa Tai mũi họng, BV Nhi T.Ư theo dõi, điều trị tiếp.
Tại nơi tiếp nhận điều trị cho các cháu có biểu hiện khả năng nghe kém, BS Nguyễn Xương – Trưởng khoa Tai mũi họng, BV Nhi T.Ư đánh giá, việc trung tâm Dân số - KHHGĐ các quận huyện của Hà Nội, trong đó có Trung tâm Dân số - KHHGĐ quận Nam Từ Liêm tổ chức chương trình khám sàng lọc khiếm thính đã giúp phát hiện sớm trẻ có những dị tật hay bệnh tật liên quan đến khả năng nghe của trẻ.
Thống kê của Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế), mỗi năm, ước tính nước ta có khoảng 1 triệu trẻ em được sinh ra, trong đó khoảng 22-30.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh. Nếu thai phụ được khám sàng lọc trước sinh kết hợp với sàng lọc sơ sinh sẽ loại bỏ được 95% những dị tật bất thường để có những đứa trẻ ra đời hoàn toàn khỏe mạnh. Đó cũng là lý do quận Nam Từ Liêm đã triển khai đề án “Tầm soát, phát hiện sớm một số tật, bệnh bẩm sinh thông qua sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh của thành phố Hà Nội giai đoạn 2013-2015”; tổ chức khám sàng lọc khiếm thính cho trẻ em dưới 6 tuổi trên địa bàn quận hoàn toàn miễn phí. UBND quận Nam Từ Liêm đã hỗ trợ mức kinh phí 500 triệu đồng trong 2 năm (2014 – 2015) cho trung tâm.
Bà Thu Thủy mong muốn, để duy trì hoạt động hiệu quả này, trong tương lai gần, phòng khám sẽ tổ chức khám 2 buổi/tuần (vào thứ 3 và thứ 7) cho chị em phụ nữ về sàng lọc trước sinh; tư vấn miễn phí thông tin kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản cho mọi lứa tuổi, nhất là học sinh, sinh viên, người lao động nghèo; cung cấp các biện pháp tránh thai miễn phí và dịch vụ; sàng lọc khiếm thính cho trẻ dưới 6 tuổi…
Tâm Thanh