Pakistan: Bại liệt bủa vây vì phong trào phản đối tiêm chủng
PNTĐ-Pakistan đang ở trong cuộc chiến cam go đối phó với xu hướng phản đối tiêm vaccine phòng bại liệt dữ dội của người dân.
Là một trong số ba quốc gia còn lại trên thế giới chưa thanh toán được bệnh bại liệt, Pakistan đang ở trong cuộc chiến cam go đối phó với xu hướng phản đối tiêm vaccine phòng bại liệt dữ dội của người dân.
Nhân viên y tế cho học sinh ở Peshawar uống vaccine phòng bại liệt |
Giới chức Pakistan hy vọng năm 2019 sẽ là năm họ thành công trong chiến dịch chống bại liệt và tuyên bố Pakistan không còn bệnh bại liệt nữa. Tuy nhiên, một cuộc chiến toàn thắng trước bệnh bại liệt vẫn còn xa.
Virus bại liệt đã được tìm thấy trong mẫu nước ở một số thành phố, trong đó có Rawalpindi ở gần thủ đô Islamabad, một dấu hiệu khiến giới chức y tế lo ngại.
Mới đây, một đợt tiêm vaccine toàn quốc đã tạm thời bị ngừng sau khi xảy ra hai vụ tấn công khiến một nhân viên y tế và hai cảnh sát bảo vệ đội tiêm chủng thiệt mạng.
Trong đợt tiêm chủng trước đó, Pakistan đã tiêm được hơn 37 triệu trẻ em, gần đạt mục tiêu 39 triệu. Tuy nhiên, ở thành phố Karachi, Peshawar và Quetta, việc chủ động tìm trẻ em chưa được tiêm phòng đã bị đình lại vì lo ngại an ninh. Hiện chưa rõ đợt tiêm tiếp theo dự kiến vào tháng 6 tới có được bắt đầu đúng thời gian hay không.
Nhiều cha mẹ phản ứng khi đội tiêm phòng tới nhà để thuyết phục cho con họ tiêm. Ông Hameedullah Khan ở ngoại ô Peshawar là một trong số đó. Khi được phóng viên Reuters tiếp cận để hỏi về việc tiêm phòng bại liệt cho con, ông từ chối cho quay phim, chụp ảnh và cảnh báo: “Tôi sẽ đâm bất kỳ ai tới nhà mang theo vaccine”.
Sự thù địch nguy hiểm nhằm vào các đội tiêm phòng bùng phát sau khi một số nhân vật tôn giáo theo đường lối cứng rắn ở Peshawar đã lan truyền tin đồn giả như trẻ bị ngộ độc và tử vong vì vaccine bại liệt nhiễm độc, gây sợ hãi trên mạng xã hội. Những tin đồn này lan như cháy rừng, gây ra nỗi sợ hãi trên diện rộng ở tỉnh Khyber Pakhtunkh. Những kẻ du côn đã đốt cháy một trung tâm y tế làng, chặn đường cao tốc và ném đá vào ô tô. Nhân viên y tế bị quấy rối và đe dọa.
Các nhà thờ Hồi giáo đã đưa ra những thông tin sai lệch như trẻ em bị chuột rút, nôn mửa, tiêu chảy sau khi uống vaccine phòng bại liệt. Thậm chí còn có tin đồn trẻ em chết trên mạng xã hội.
Các bậc cha mẹ đã tiêm phòng cho con liền đưa ngay con tới bệnh viện, khiến giới chức y tế quá tải. Chỉ ở tỉnh Peshawar đã có 45.000 trẻ được đưa tới viện khi cha mẹ cho rằng các em có triệu chứng chóng mặt, buồn nôn. Giới chức y tế khẳng định đây là tình trạng phân ly tập thể và không có ca tử vong nào do tiêm phòng bại liệt.
Nỗi sợ hãi tiêm phòng bại liệt ở Pakistan dễ dàng được thổi bùng lên, đặc biệt là ở Tây Bắc. Một số giáo sĩ Hồi giáo cho rằng vaccine là một phần trong âm mưu của phương Tây để khiến người Hồi giáo tuyệt diệt. Các nhóm phiến quân đã giết gần 100 nhân viên y tế và bảo vệ từ năm 2012 tới nay với lý do họ có thể là gián điệp cho phương Tây.
Những vụ giết chóc này leo thang sau khi một bác sĩ ở Peshawar tham gia chiến dịch chống bại liệt đã giúp Mỹ tìm ra dấu vết và loạt bỏ thủ lĩnh Al-qaeda là Osama bin Laden năm 2011.
Quy mô các vụ phản đối chiến dịch phòng bại liệt gần đây khiến giới chức chính phủ lo ngại suy nghĩ lạc hậu của một cộng đồng nhỏ bảo thủ đã ảnh hưởng tới số đông. Ông Babar Atta, điều phối viên hàng đầu của chính phủ trong chiến dịch chống bại liệt nói: “Sự mất niềm tin ở một bộ phận nhỏ trong xã hội khi từ chối tiêm vaccine do niềm tin tôn giáo đã lây lan ra phần còn lại ở Pakistan. Điều này chưa từng xảy ra trước đây”.
Hàng năm, chính phủ Pakistan đều tăng cường chiến dịch nâng cao ý thức và để các lãnh đạo tôn giáo Hồi giáo tham gia chiến dịch để trấn an người dân, nhưng sự hoài nghi của họ vẫn còn. Hậu quả của tin đồn sai lệch là gia đình của hàng trăm nghìn trẻ tại Khyber Pakhtunkhwa và một số nơi đã từ chối cho con uống vaccine phòng bại liệt - căn bệnh có thể gây liệt và tử vong.
Ông Saif-ur-Rehman, một người cha có 8 con, tuyên bố không cho con uống vaccine trong tương lai, đồng thời nhắc lại tin đồn là vaccine bị nhiễm độc hoặc hết hạn. Ông còn kể rằng con trai tuyên bố sẽ trốn khỏi trường nếu bị bắt uống vaccine ở trường.
Hậu quả của xu hướng phản đối vaccine bại liệt là vẫn còn 1,4 triệu trẻ em chưa được bảo vệ. Cả thế giới có 33 ca bại liệt năm 2018 và phần lớn là ở Pakistan và Afhganistan. Mối nguy hiểm nằm ở chỗ khi một trẻ bị nhiễm bệnh thì virus có thể nhanh chóng lây lan sang những nước không còn bại liệt hoặc những cộng đồng chưa tiêm chủng.
Các chuyên gia y tế vì thế vẫn kiên trì khuyến cáo, dù chưa có cách chữa bại liệt nhưng bệnh này có thể được phòng tránh nếu trẻ em được uống vaccine phòng bệnh.
Dương Thùy (theo Reuters)