Cảnh giác trước “bẫy” lừa đảo trá hình
Vụ việc thương tâm 39 người tử vong trong container tại Anh là hồi chuông cảnh báo công tác quản lý lao động (LĐ) ra nước ngoài làm việc tại các địa phương quá lỏng lẻo.
 |
| Nhiều thông tin tuyển dụng LĐ phổ thông làm việc tại Singapore trên mạng xã hội |
Những chiếc “bánh vẽ ngọt ngào”
Ông Nguyễn Đức Vỹ, Phó trưởng phòng Việc làm - An toàn lao động (Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Nội) cho biết, trên địa bàn TP có 246 đơn vị được cấp phép hoạt động đưa người đi làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, số lượng đơn vị đăng thông báo tuyển dụng LĐ đi nước ngoài làm việc thông qua phát tờ rơi, tin nhắn, đăng tuyển dụng trên mạng Internet thì có đến hàng nghìn đơn vị. Việc kiểm soát vì thế rất khó khăn.
Ngày 29/10, Công an tỉnh Nghệ An ra quyết định khởi tố vụ án hình sự với nhóm đối tượng do Lê Duy Anh - Giám đốc Trung tâm Đào tạo tư vấn du học Chấn Hưng (đóng tại quận Thanh Xuân, Hà Nội) cầm đầu vì có hành vi lừa đảo đưa LĐ sang Australia. Từ cuối năm 2015, Lê Duy Anh nhận khoảng 400 hồ sơ và hàng trăm nghìn USD để làm thủ tục xuất cảnh qua Australia nhưng đến nay chưa một LĐ nào được xuất cảnh.
Cũng trong tháng 10, báo Phụ nữ Thủ đô nhận được phản ánh của một số người LĐ về thông tin tuyển dụng LĐ phổ thông sang làm việc tại Singapore qua công ty Hướng nghiệp Singapore có trụ sở tại số 8 phố Tôn Thất Thuyết, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Theo thông báo trên trang mạng xã hội của công ty Hướng nghiệp Singapore, điều kiện tuyển dụng đơn giản, LĐ chỉ cần tiếng Anh giao tiếp, làm việc tại Singapore được hưởng lương cơ bản 1.800 - 2.500 đô la Singapore/tháng (tương đương 30 - 42 triệu đồng), được hỗ trợ tiền nhà và bữa ăn ca. Người LĐ phải nộp phí môi giới là 5.000 USD (gần 120 triệu đồng). Một số chị em đăng ký theo hướng dẫn qua mạng, được phỏng vấn qua điện thoại, nhận thư chúc mừng qua email và nộp tiền đặt cọc vào tài khoản của công ty. Từ phản ánh của người LĐ, PV có mặt tại tòa nhà số 8 Tôn Thất Thuyết nhưng trong gần 20 công ty thuê văn phòng tại đây, không đơn vị nào có tên công ty Hướng nghiệp Singapore. Liên lạc theo số điện thoại của công ty này trên facebook, một phụ nữ xưng là nhân viên công ty cho hay, người LĐ có thể trao đổi qua điện thoại, còn gặp trực tiếp phải hẹn trước sẽ có người chờ ở địa chỉ trên. Xác minh thông tin tại Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB-XH), bà Trần Thị Vân Hà - Trưởng phòng Truyền thông cho biết, qua kiểm tra các công ty được cấp phép đưa LĐ đi làm việc ở nước ngoài không có tên Công ty Hướng nghiệp Singapore. Pháp luật của Việt Nam không cho phép các doanh nghiệp đưa LĐ đi làm việc ở Singapore và các nước khác theo dạng hợp đồng tư vấn dịch vụ, hỗ trợ visa.
Xây dựng phần mềm liên thông, siết chặt quản lý
Thông tin các doanh nghiệp được cấp phép XKLĐ và tuyển dụng nhân sự đi các nước làm việc được đăng tải liên tục trên Cổng thông tin điện tử của Cục Quản lý LĐ ngoài nước. Tuy nhiên, vẫn có nhiều vụ lừa đảo, đưa người LĐ xuất cảnh trái phép liên tục được phát hiện. Điểm đến mà các đối tượng lừa đảo đưa ra là các nước châu Âu, Mỹ, Đức, Singapore, Australia… - những đất nước phát triển với những lời quảng cáo “trên mây” về mức lương, điều kiện tuyển dụng dễ dàng khiến nhiều người dân có nhu cầu dễ mắc “bẫy” lừa để trục lợi phí môi giới rất cao, thường ở mức trên 100 triệu đồng/người trong khi visa người LĐ nhận được thường là visa du lịch ngắn hạn, visa du học hoặc phải nhập cảnh trái phép. Hậu quả của tình trạng LĐ bất hợp pháp như bị bắt giam, phạt tiền và bị trục xuất, trở thành nạn nhân của việc buôn bán người, bị cưỡng bức lao động... Theo Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ LĐTB, XH), Việt Nam đứng đầu trong số vụ tội phạm người nước ngoài và số thực tập sinh nước ngoài bỏ trốn tại Nhật Bản. Nguyên nhân là do một số công ty phái cử và tư vấn du học lừa gạt người lao động để thu phí môi giới cao, quảng cáo sai sự thật về các chương trình vừa học vừa làm thu nhập cao; có công ty môi giới dụ dỗ người LĐ bỏ trốn ra ngoài làm thêm để có lương cao. Nhiều du học sinh sang Nhật Bản không vì mục đích học tập mà du học trá hình để kiếm tiền.
Trước thực trạng trên, tại diễn đàn Quốc hội, phát biểu về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (đoàn Quảng Bình) nhấn mạnh: Việc quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, quản lý an ninh biên giới, quản lý xuất nhập cảnh trên các địa bàn còn bất cập, các cơ quan bảo vệ pháp luật vẫn chưa đấu tranh hiệu quả để kịp thời phát hiện, điều tra, xử lý các đường dây mua bán, dụ dỗ, lôi kéo, tổ chức, môi giới người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép… Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường đề nghị cần quán triệt phương châm phòng ngừa là chính; làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về thủ đoạn, hoạt động và mối nguy hiểm của các loại tội phạm này; nâng cao chất lượng hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, bảo đảm xử lý nghiêm minh, kịp thời hành vi vi phạm… Đại diện Sở LĐ-TB&XH Hà Nội, ông Nguyễn Đức Vỹ đề xuất Bộ LĐ-TB&XH sớm nghiên cứu, triển khai hệ thống phần mềm liên thông trong quản lý doanh nghiệp trên cả nước để cập nhật thông tin quản lý nhà nước, tránh bỏ sót, xử lý không triệt để; đẩy mạnh tuyên truyền để người LĐ tiếp cận đầy đủ các thông tin, quy định pháp luật...
Hạnh Lê
