Xử phạt người trốn cách ly y tế như thế nào?

Ảnh minh họa (Ảnh: Int.)

Xin báo Phụ nữ Thủ đô cho biết, khi có dịch bệnh truyền nhiễm xảy ra (cụ thể là dịch viêm đường hô hấp cấp Covid -19) thì có những quy định cơ bản nào về người phải khai báo y tế? Quy định về xử phạt đối với hành vi trốn tránh cách ly y tế bắt buộc, làm lây lan dịch truyền nhiễm?

Nguyễn Hoàng (Thanh Trì)

Trả lời:
Ngày 1/2/2020 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ký Quyết định số 173/QĐ-TTg về việc công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (Covid-19) gây ra. Trong Quyết định nêu rõ tính chất, mức độ nguy hiểm của dịch là bệnh truyền nhiễm nhóm A, nguy cơ ở mức độ khẩn cấp toàn cầu, lây truyền qua đường hô hấp từ người sang người; các biện pháp phòng, chống dịch: Thực hiện theo Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, trong đó có việc khai báo, báo cáo dịch…

Do vậy, căn cứ vào diễn biến tình hình dịch bệnh, cũng như khi Thủ tướng Chính phủ công bố dịch truyền nhiễm tại Việt Nam, thì người nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh Việt Nam thuộc đối tượng phải khai báo y tế theo Quy định tại Khoản 1, 2 điều 4 Nghị định số 89/2018/NĐ-CP ngày 25/06/2018:

“1. Bộ trưởng Bộ Y tế quyết định việc khai báo y tế và chấm dứt áp dụng việc khai báo y tế.
2. Khai báo y tế được áp dụng đối với một trong các trường hợp sau:

a) Có quyết định công bố hoặc thông báo dịch bệnh truyền nhiễm của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền;

b) Căn cứ tình hình dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, các bệnh mới nổi, các bệnh bùng phát hoặc cảnh báo nguy cơ xâm nhập dịch bệnh của cơ quan y tế có thẩm quyền từ các quốc gia, quốc tế”.

Đối với hành vi vi phạm quy định về cách ly y tế, thì chế tài xử phạt được quy định tại điều 10, Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế:

“Điều 10. Vi phạm quy định về cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế

1. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không tổ chức thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế đối với trường hợp phải thực hiện việc cách ly y tế theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 Điều này;

b) Từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;

…

2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

….

b) Từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, đối tượng kiểm dịch y tế biên giới mắc bệnh hoặc mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A”

Đối với bệnh truyền nhiễm, tốc độ lây lan trong cộng đồng là hết sức nguy hiểm, nếu không có biện pháp ngăn chặn, nó sẽ là hiểm họa đối với tính mạng của tất cả mọi người. Vì vậy, ý thức phòng tránh lây lan dịch bệnh sẽ bảo vệ cho sức khỏe của bản thân và cũng là ý thức trách nhiệm cho toàn xã hội. Đối với những hành vi không khai báo khi phát hiện người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, sẽ bị phạt 200.000 đồng đến 500.000 đồng; Phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng khi che giấu hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân hoặc của người khác mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, hoặc không thực hiện việc xét nghiệm bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. (Nghị định 176/2013/NĐ-CP).

Những bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, có nguy cơ ở mức độ khẩn cấp toàn cầu, đe dọa tính mạng của hàng triệu người trên toàn thế giới. Dịch Covid-19 cũng được Bộ Y tế liệt vào bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A là nhóm đặc biệt nguy hiểm. Do vậy, chế tài đối với những hành vi làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cũng hết sức nghiêm khắc, nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể phải chịu sự điều chỉnh của Luật Hình sự.

Điều 240 Bộ luật Hình sự năm 2015 có quy định rất rõ đối với hành vi làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm như sau:

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:

…

c) Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm:

a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế;

b) Làm chết người.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm:

a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ;

b) Làm chết 2 người trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Trước tình hình lây lan nguy hiểm của dịch Covid-19 hiện nay, mong rằng anh (chị) ý thức được mối nguy hiểm và trang bị cho mình những kiến thức phòng, tránh, vệ sinh đúng cách, có ý thức trách nhiệm với những người xung quanh và toàn thể cộng đồng. Nếu thực hiện đúng như vậy, vừa góp phần ngăn ngừa và đẩy lùi dịch bệnh, vừa không để lây lan mầm bệnh, cũng như vi phạm pháp luật trong lĩnh vực y tế. Nghiêm trọng hơn, nếu vô tình hay hữu ý, không tuân thủ những quy định bắt buộc của Bộ Y tế trong quá trình diễn biễn dịch, làm lây lan dịch bệnh và để lại hậu quả chết người, sẽ bị xử lý hình sự.

Luật sư: Trần Thu Thủy