Đợi dáng chim về

Kể ra nàng còn hơn Đạm Tiên trong “Kiều”, chỉ là nấm mồ vô chủ. Hiên sụt sùi khi tấm màn nhung khép lại, sụt sùi tới cả khi bốn diễn viên của vở kịch ra cúi chào khán giả đã vào trong cánh gà từ lâu, khách đã lục tục kéo về. Nàng kín đáo nhìn quanh, hình như có khối người đàn bà đa cảm như nàng, mắt hoe hoe đỏ tự bao giờ. Có bà, ra khỏi rạp vẫn còn sụt sùi, tay cầm cả nắm khăn giấy.

Bên Hiên, Quốc tặc lưỡi: “Gớm chửa, có bốn mạng diễn viên mà tiền vé tới cả hai trăm ngàn mỗi người!”. Câu nói của Quốc khiến nàng chưng hửng, cảm thấy bị xúc phạm ghê gớm. Sẽ khó ai có thể tưởng tượng ra được những câu chuyện về sự ki bo đến khốn cùng của một người giàu có. Có lần, Quốc lúi húi dùng chỉ nha khoa (mỗi lần dùng một cọng chỉ anh thường dùng rất lâu, nhất định chỉ vứt đi khi nó đã gần đứt), anh hỏi Hiên, sợi chỉ này bền chắc thế này, rửa sạch phơi khô dùng lại có khi vẫn tốt chán nhỉ? Hiên ngơ ngác nhìn, đoán xem cái người giàu có trước mắt mình đang bông đùa hay ngụ ý gì chăng. Hóa ra anh nói thật, vẻ mặt thật như đếm.

Hiên ngại dứt ra khỏi mối quan hệ ấy vì sợ tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa, khi tuổi băm đã sầm sập bên lưng. Suy cho cùng, đó cũng là một sự tính toán, dù không đo đếm bằng vật chất như thói quen của Quốc.

Nội dung Minh họa sưu tầm

Quốc kéo Hiên vào quán cà phê Lối Về quen thuộc nằm hun hút sâu trong con hẻm. Trong bóng tối lờ mờ của Lối Về, chưa ngồi ấm chỗ, chàng đã len nhanh tay vào sâu trong lớp áo ngực. Hiên né tránh bằng cách ngả nhanh người ra dựa hẳn lưng vào ghế. Cảm xúc của vở kịch vẫn còn chưa dứt hẳn, lại ùa về từng lời thoại hẫng hụt trong nước mắt. Gã chưng hửng.

- Em, sắp tới lão già anh kí giấy bán nhà. Anh sắp giàu to.

Hiên ngạc nhiên: “Thầy đang ốm liệt giường cơ mà?”. “Liệt thì liệt chứ, đất đai đang được giá. Lừng khừng lúc này là lỗ thiệt cả lũ”.

Hiên tặc lưỡi: “Thầy không muốn bán thì vội làm gì. Ông cũng sống không được bao lâu nữa”. “Em khờ quá. Đã nói là đất đai đang sốt giá mà. Chờ là chờ thế nào. Đến lúc ông già chết, đất xuống giá thì ai chịu cái khoản lỗ ấy cho?”. Rồi gã cười khùng khục. “Bố già cũng hâm bỏ mẹ. Bố không muốn bán nên ra điều kiện: Con phải kí giấy từ bố thì bố kí giấy bán và chia phần cho con đàng hoàng. Già rồi lẩn thẩn. Ông nghĩ anh không dám kí”.

Hiên nghe rõ cảm giác xát muối trong lòng khi nghe Quốc nói về ba anh – là thầy giáo cấp ba của Hiên như vậy. Cũng may ngồi giữa bóng đêm, nếu không, nhìn vẻ mặt hả hê của Quốc, ruột gan nàng có thể lộn mửa ra ngoài chứ không chỉ là có cảm giác xót rát. Bỗng chốc lòng Hiên dịu lại khi nghĩ tới những câu Kiều ngày xưa thầy dạy. Đám sinh viên, có đứa đã thuộc làu làu Kiều, hiểu tận từng chi tiết, chẳng hiểu sao mắt vẫn ngân ngấn nước.

Hiên biết thầy trăm lần không muốn bán, ngàn lần không muốn bán vì đã nhiều lần, ông kéo tay cô lại mà hỏi: “Con thấy đàn sẻ đã về chưa?”. Những lúc ấy, Hiên lại vờ như chạy ra sân đứng ngó nghiêng, lại quay vào nắm bàn tay da bọc xương còn rất ít hơi ấm của ông cụ: “Chưa về thầy ơi!”. Đôi khi, trong những lúc ngó nghiêng ngoài sân, bốn phía chỉ toàn nhà hàng khách sạn, panô quảng cáo lòe loẹt bao vây, cây cối thấp lè tè vì hàng cây cổ thụ đã bị chặt đi để mở đường, Hiên thầm nghĩ: “Đàn sẻ làm sao mà về nổi”. Không chỉ riêng góc vườn này mà khắp dọc con phố trước nhà trước đây vốn rất nhiều chim sẻ. Ngày con phố được mở rộng, cây cối chặt nhiều đáng kể, nhà cửa mọc thêm đáng kể, đàn chim không còn về thường xuyên rồi vắng bóng hẳn.

Khi ngoài năm mươi, thầy từng bỏ nhà, bỏ trường đi theo tiếng gọi tình của một cô ca sĩ chừng hai mươi. Cô ca sĩ ấy, hát rất hay những bài hát phổ thơ của thầy. Hiên còn nhớ, cô ca sĩ ấy ở trọ cuối con hẻm nhà Hiên ở, mỗi lần thầy ghé qua đưa đón cô đi hát, cô ấy trắng bóc, xinh như một đóa hồng bạch, ngan ngát tỏa hương. Đã có lúc, Hiên chỉ ước mơ mình lớn lên làm ca sĩ, để ngan ngát tỏa hương như thế. Nhà trường làm kiểm điểm, thầy về nhà đóng cửa phòng được mấy hôm thì vác ba lô cùng cô ca sĩ ấy ra đi. Hôm hai người ra đi, ngang qua nhà Hiên, hình như cả hai cùng rạng rỡ. Chỉ vợ thầy đứng lại héo hắt bên Quốc lúc ấy nhìn theo đầy phiền muộn.

Từ đó, Hiên hay sang nhà thầy hỏi han cô, lâu lâu hỏi tin tức của thầy. Rồi yêu Quốc từ lúc nào. Hiên yêu khi hiểu và sẻ chia cùng nỗi đau có người cha bỏ nhà đi của Quốc. Mặt khác, Hiên có sự cảm thương chứ không trách gì hoàn cảnh của thầy. Dạo bé, ba cô cũng bỏ mẹ con cô đi biền biệt mười năm trời, có hẳn vài ba bà vợ bé, vợ nhỡ… rồi quay về cô vẫn không oán trách. Lâu lâu chỉ khóc òa tị nạnh khi bè bạn đi học có bố đưa, mẹ đón, khi mình đi lúi húi một mình, mẹ thì mải bươn chải ngoài chợ. Quốc khác Hiên thuở ấy khi anh đã biết dửng dưng chôn nỗi đau trong lòng. Lúc ấy, Quốc chưa keo kiệt, tính toán như bây giờ. Lúc ấy, nhà trống cột trống kèo, đâu có gì để keo kiệt, toan tính?

Mẹ Quốc mất tháng trước thì tháng sau, 49 ngày cô đi, như có linh tính, thầy về. Hôm ấy, Hiên qua dọn cỗ cúng 49 ngày, thấy có một đàn sẻ về quanh sân. Bước chân thầy chừng mỏi mệt, lùng chùng bên đàn sẻ vô tư ăn thức ăn vương vãi trong nắng sớm. “Hết, tôi đã hết thật rồi!”. Thầy gục đầu trên chiếc ba lô sờn cũ. Mái tóc bạc trắng quá nhanh so với ngày thầy ra đi, hơn mười năm trước. Chỉ Hiên ra dìu thầy vào. Bàn tay thầy mềm rũ như một đứa trẻ, chân lẫm chẫm bước vào nhà. Ở một góc sân, Quốc đứng sững, lặng im. Hai cha con Quốc giao tiếp với nhau bằng những thanh âm của sự im lặng kể từ đó.

* * * * *

- Phần của con bốn gian nhà, bố kí giấy ủy quyền đây rồi, con cứ bán. Chỉ còn một gian và mảnh sân, bố giữ lại. Bố chỉ muốn ở trong căn phòng này, có chết, cũng chết ở đây.

Sau giọng nói có phần dứt khoát của thầy là tiếng rít lọt qua kẽ răng của Quốc sít sịt: “Ối giời ơi, cái mảnh sân ấy là mặt tiền, gần trăm triệu một mét đấy cụ Khốt ạ. Ở phố, ông cứ trồng chuối, trồng cà, chẳng đáng đồng xu cắc bạc, người ta đi ngang tưởng ông điên đấy. Ông giữ làm gì, để đưa xuống mồ à?”. Hiên tình cờ mở cửa vào lúc cãi vã, chỉ còn biết đứng chôn chân dưới mấy bụi chuối đang mùa cho quả trước sân. Những gốc chuối oằn mình cho trái lớn, buồng sai. Và cũng những gốc chuối ấy sẽ tàn sẽ lụi đi rất nhanh sau chỉ một mùa trái chín.

Không nghe tiếng thầy đáp lại, chỉ một chuỗi ho kéo dài. Hiên vội chạy vào nhà. Quốc nhăn nhăn mặt, thủng thẳng:

- Em đến đúng lúc quá, bố già cứ ho là đái cả ra quần. Bẩn thỉu.

Giọng anh dài ra như mấy bà bán cá hay cãi cọ ở chợ. Nói xong, Quốc quày quả bỏ ra ngoài. Thầy nhìn Hiên làm vệ sinh cho ông, nước mắt vắn dài: “Đời thầy khốn nạn thế, văn hay chữ tốt cho lắm, đi dạy cả thiên hạ, cuối cùng thành kẻ mất nết, bỏ vợ bỏ con, đến thằng con cũng không dạy nổi”. Lặng đi một lúc, thầy nắm bàn tay Hiên trong bàn tay xương gầy của mình. Đôi mắt đã mờ đục, buồn tủi ánh lên chút ít ấm áp cuối mùa. Nén tiếng thở dài, thầy khe khẽ: “Con ra sân xem, đàn chim đã về chưa?”.

Trước mảnh sân quen thuộc, Hiên thở dài. Cố lắm, cô mới nói được câu quen thuộc: “Thầy ơi, chưa về”. Không ngờ câu chuyện Hiên kể cho thầy lại ám ảnh ông đến vậy. “Thầy à, khi còn sống, hàng ngày cô vẫn đưa thóc ra vãi quanh sân cho lũ chim ăn. Cô bảo, thầy thích nhìn lũ chim đùa chơi trong sân, thầy sẽ quay về. Có hôm, chim về lích rích xao xác cả mảnh sân”. Chẳng hiểu sao, khi cô mất, Hiên vẫn thường ra vãi thóc nhưng lũ chim thưa dần và thôi về hẳn. Ngày thầy về, 49 ngày cô mất, lũ chim sẻ về lần cuối. Đã có lần, thầy nói, khi đàn chim về thường xuyên, cô sẽ lại về. Đi gần trọn cuộc đời, thầy tin vào điều thần kì ấy. Dù hàng ngày trên bàn thờ cô vẫn thoảng hương khói thì thầy cũng không một lần ra mộ vợ. Bữa ăn hàng ngày thầy vẫn nấu những món ăn cô thích, dọn thêm bát đũa chỗ cô ngồi chứ nhất định không dọn mâm riêng cho cô trên bàn thờ. Hiên hiểu, thầy đang cố đi ngược quy luật.

Minh họa sưu tầm

Cũng có khi thầy nói, số thầy không phải chịu cảnh cô đơn. Quốc lúc ấy chen ngang: “Gớm, chết vợ này thì có vợ khác, lo gì cô đơn”. Lúc thầy ngủ, ở một góc gần đó, Quốc nói, không thèm giữ ý, anh nghi lão già chưa bán mảnh sân. Là vì ông già còn con vợ bé trong Nam, biết đâu có ngày nó chán nghề hát xướng, quay về với lão. Hiên sững sờ nhìn Quốc, lặng im ra về khi đã dém màn cẩn thận cho thầy và thắp nhang cho cô. Đã nhiều lần, Hiên thề với lòng mình không bước vào căn nhà này, không gặp Quốc để ngày càng bị dìm sâu xuống đáy thất vọng. Đã đến lúc hai người không thể là những người bạn chung đường. Thế rồi, nhìn thầy nằm sệp trên giường, không một chỗ dựa; nhìn ánh mắt trĩu nặng của cô trên bàn thờ, Hiên lại không đành lòng.

* * * * *

Hiên, em qua đây! Ông cụ sáng giờ cứ nói sảng, bảo hẹn gặp mẹ lúc mười giờ sáng nay – Quốc giục sau tiếng chuông đổ dài.

Hiên bật dậy, nhìn chuông đồng hồ, đã tám giờ sáng. Đêm qua, mải xem một bộ phim tâm lí, cô quên giờ, dậy trễ.

Thầy mỉm cười khi thấy Hiên bước qua bậc cửa. Đôi môi khô gầy không thèm uống nước. Đôi tay ông không thể nhấc lên, dù là yếu ớt như hôm qua. Hiên cuống quýt nắn nhẹ đôi tay xương gầy ấy: “Thầy ơi, thầy…”.

- Con xem đàn chim đã về chưa?

Giọng thầy mềm, nhỏ và ấm. Ánh mắt thầy như van như nài. Hiên nặng trĩu bước chân ra sân. Phía ấy, chắc chỉ là nắng và nắng, mấy buồng chuối để mặc trái chín vàng không ai ăn. Nhưng kìa, chính Hiên cũng bất ngờ khi thấy dăm ba chú sẻ lạc, nhảy nhót dưới gốc chuối rỉa trái chín rụng.

- Thầy ơi, đàn chim đã về nhiều lắm… giọng cô nhòa đi trong nước mắt – Thầy ơi…

Truyện ngắn của KHÔI NGUYÊN THẢO