Một bước tiến mang tính lịch sử

Đại sứ Mỹ Daniel J.Kritenbrink tiếp nhận quà từ Việt Nam trong cuộc chiến chống Covid-19. (Ảnh: ĐSQ Mỹ)

Một phần tư thế kỷ không ngừng nỗ lực

Trong thông điệp video chúc mừng 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gọi chặng đường một phần tư thế kỷ trong quan hệ Việt - Mỹ là “một bước tiến mang tính lịch sử”. Ông nói rằng: “Trong quá khứ, chúng ta từng là đối thủ trên chiến trường. Nhưng ngày nay, hợp tác là nền tảng trong mối quan hệ an ninh giữa hai nước”.

Chia sẻ cảm nghĩ về quá trình bình thường hóa quan hệ, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel J. Kritenbrink nhấn mạnh sự “ngạc nhiên” và “ấn tượng” trước những tiến triển “phi thường” mà hai nước đã đạt được trong một thời gian không lâu.

Những điểm nhấn trong chặng đường 25 năm, có thể kể đến hoạt động trao đổi đoàn cấp cao diễn ra thường xuyên; nỗ lực giải quyết hậu quả chiến tranh, trong đó hơn 1.000 bộ hài cốt quân nhân Mỹ hồi hương và Mỹ khởi động Dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa (2019); kim ngạch thương mại hai chiều đạt 77 tỷ USD mỗi năm; sự hiện diện của những tập đoàn lớn của Mỹ tại Việt Nam như Intel, Microsoft, IBM, P&G, Coca-Cola, PepsiCo; hai tàu sân bay Mỹ thăm Việt Nam (năm 2018 và 2020); hơn 30.000 sinh viên Việt Nam đang học tập tại Mỹ; Đại học Fullbright là một biểu tượng sáng ngời của hợp tác giáo dục, Việt Nam là điểm đến ưa thích hàng đầu của du khách Mỹ…

Hợp tác Việt - Mỹ không chỉ giới hạn trong các vấn đề song phương mà ngày càng mở rộng sang các vấn đề khu vực và toàn cầu. Hai nước phối hợp ngày càng chặt chẽ tại các diễn đàn như Liên Hợp Quốc, APEC, ARF, EAS… và trong xử lý nhiều vấn đề như chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, chống tội phạm xuyên quốc gia, các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, phát triển bền vững tiểu vùng Mekong và thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ, bảo đảm tự do và an toàn an ninh hàng hải, hàng không ở khu vực.

Từ đối đầu thành đối tác toàn diện

Rõ ràng là một phần tư thế kỷ sau ngày hai nước bình thường hóa quan hệ và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ Việt - Mỹ đã chuyển đổi thành công từ đối đầu sang bạn bè, và trở thành đối tác toàn diện từ chính trị -ngoại giao, kinh tế, giáo dục, khoa học - công nghệ, đến quốc phòng - an ninh…

Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ nhiệm kỳ 2014-2018, cho biết: Sự phát triển của quan hệ Việt - Mỹ thực sự là “một chặng đường vượt qua các thách thức, khó khăn không nhỏ. Trước hết là vượt qua quá khứ, nỗi đau chiến tranh trong lòng mỗi bên. Rồi, câu chuyện xây dựng lòng tin, tăng cường hiểu biết và tôn trọng thể chế chính trị của nhau, khi mà hai bên khác biệt về chế độ chính trị, xã hội.

Cũng như những người trong cuộc khác, Đại sứ Phạm Quang Vinh cho rằng thời điểm kỷ niệm 25 năm quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ là “cơ hội để nhìn lại, nhưng cũng là dịp để tiếp tục phát triển mối quan hệ này lên tầm cao mới”.

Ông nhìn nhận quan hệ Việt - Mỹ “vừa khác biệt, vừa đặc biệt”. Khác biệt lớn nhất là hai bên đã trải qua cuộc chiến cực kỳ tàn khốc để lại hậu quả cực kỳ lớn. Điều đặc biệt là sau những năm chiến tranh, cấm vận, thù địch thì những năm tiếp theo là phát triển vượt bậc về quan hệ, và phát triển trong một thời gian ngắn.

Cùng nhau vun đắp lòng tin

Là Đại sứ Việt Nam tại Mỹ từ giữa năm 2011 đến cuối năm 2014, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường chứng kiến bước phát triển đáng kể trong quan hệ Việt - Mỹ với chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Mỹ vào tháng 7/2013.

Chuyến thăm đã thực sự mở ra một giai đoạn mới với việc Lãnh đạo hai nước nhất trí nâng tầm quan hệ Việt - Mỹ thành đối tác toàn diện với 9 lĩnh vực hợp tác trọng tâm. Trong Tuyên bố chung Việt - Mỹ năm 2013, lần đầu tiên hai bên xác định nguyên tắc hợp tác cùng có lợi, bình đẳng, tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.

Nhấn mạnh quan hệ Việt - Mỹ đang ở thời điểm “tốt nhất từ trước đến nay”, Đại sứ Daniel J. Kritenbrink khẳng định rằng “Thành công của các bạn là thành công của chúng tôi, thịnh vượng của các bạn là thịnh vượng của chúng tôi. Chúng tôi hết sức lạc quan về những thành tựu chúng ta sẽ đạt được trong 25 năm tiếp theo".

VINH HÀ