Thiếu hiểu biết luật: Công nhân tự đánh mất quyền lợi
PNTĐ-8/8, BQL các KCN và chế xuất HN đã tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến các Nghị định của Chính phủ và Thông tư của Bộ LĐTB&XH hướng dẫn thi hành Luật Lao động năm 2012.
Bị “bắt nạt” mà không biết
Rất nhiều tâm tư, thắc mắc của công nhân được bày tỏ công khai trong hội nghị. Chị Nguyễn Thị L., công nhân Công ty TNHH Kính kỹ thuật Luminous - đang mang bầu tháng thứ 5 thắc mắc: “Khi vào làm ở công ty, mỗi nhân viên đều phải ký bản cam kết sau thời gian làm việc đủ 1 năm tại công ty thì mới được sinh con. Nhưng khi đã ký cam kết rồi mà em có con ngoài ý muốn, công ty cho nghỉ là đúng hay sai?”. Không chỉ chị L. mà hàng chục nữ công nhân khác ở KCN Bắc Thăng Long cũng sợ hãi khi phát hiện mình mang bầu: “Doanh nghiệp khó khăn, chủ doanh nghiệp sẵn sàng sa thải ngay lập tức phụ nữ mang thai do không đáp ứng được cường độ làm việc, dù tôi đã có 5-6 năm gắn bó với công việc…”.
Hội LHPN HN phổ biến luật cho nữ công nhân cụm công nghiệp Phú Thị, H.Gia Lâm |
Chị Đỗ Q. – công nhân Công ty Liên doanh Matsuo thuộc khu công nghiệp Thăng Long khốn khổ vì sự “kìm kẹp” quá chặt: “Đi vệ sinh cũng phải xin phép, quy định rõ thời gian đi và có người canh gác bên ngoài. Người canh gác sẽ “ke” thời gian, hễ thấy vượt quá thời gian cho phép là quản thúc. Phụ nữ mỗi khi “đến tháng” vẫn phải theo kỷ luật “thép”, sai giờ là phải viết bản kiểm điểm. Nhiều lần như thế lương sẽ bị trừ nên ai cũng sợ”.
Cần tăng cường đối thoại tập thể
Hà Nội là địa bàn có nhiều KCN, rất đông công nhân, đặc biệt là công nhân nữ nhập cư. Vì thế, chuyện doanh nghiệp “lách luật”, “bắt nạt” công nhân và xâm hại quyền lợi người lao động không phải là hiếm. Người lao động không được mang bầu, không được nghỉ phép, làm việc quá sức… vẫn diễn ra. Chủ doanh nghiệp “làm ngơ” với quyền lợi của công nhân: trốn hoặc nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; không xây dựng thang bảng lương; vi phạm thời gian làm việc, giờ nghỉ ngơi của công nhân; trang bị phương tiện bảo hộ lao động không đảm bảo; không quan tâm khám sức khỏe định kỳ cho công nhân; không trả đúng tiền lương làm thêm giờ…”
Lấp lỗ hổng về luật đối với công nhân là điều cần thiết. Tuy nhiên, luật chỉ là khung cứng để các bên “soi chiếu”, việc áp dụng vào từng doanh nghiệp lại đòi hỏi có sự đồng thuận của tập thể. Ông Nguyễn Hữu Chí – Trưởng Khoa Luật Lao động, trường ĐH Luật HN thừa nhận: “Doanh nghiệp nước ngoài có những chính sách riêng, đối với từng loại ngành nghề quy chế cũng rất khác nhau. Nhiều khi có những quy định trái pháp luật mà người lao động không biết, cán bộ công đoàn cũng chẳng rõ (?!). Công đoàn có vai trò rất lớn trong việc đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, nhưng họ bị phụ thuộc hoàn toàn vào chủ doanh nghiệp về công việc, tiền lương. Ngay cả khi công đoàn cấp trên triển khai hoạt động nhưng chủ doanh nghiệp không đồng ý thì cũng… chịu”.
Ngọc Lê