Thuốc thuộc nhóm statin là loại thuốc được kê đơn dùng để hạ mỡ máu (hay còn gọi là cholesterol). Khi bạn có quá nhiều cholesterol LDL, loại cholesterol này sẽ tích tụ và bám vào thành động mạch. Việc này có thể dẫn đến giảm tuần hoàn máu. Quá nhiều cholesterol LDL có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ. Bởi vậy, bạn cần hết sức thận trọng.
 |
| Ảnh minh họa |
Nhất quán về thời điểm uống thuốc
TS, BS Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết, hiện nay có rất nhiều loại thuốc thuộc nhóm statin với nhiều tên biệt dược khác nhau, bao gồm: Simvastatin (Zocor), Lovastatin (Altoprev, Mevacor), Fluvastatin (Lescol), Atorvastatin (Lipitor), Pitavastatin (Livalo), Pravastatin (Pravachol), Rosuvastatin (Crestor). Đa số các loại thuốc giảm mỡ máu thuộc nhóm statin này sẽ phải uống 1 lần/ngày. Phụ thuộc vào từng loại thuốc và hàm lượng thuốc, bạn cũng có thể sẽ phải uống 2 lần/ngày.
Theo TS, BS Trương Hồng Sơn, một số loại thuốc statin sẽ có tác dụng tốt hơn khi được uống trong khi ăn. Một số loại khác sẽ có tác dụng tốt hơn khi uống vào buổi tối. Đó là bởi vì enzym cần để tạo ra cholesterol thường hoạt động mạnh hơn vào buổi tối. Thời gian bán thải (thời gian mà một nửa liều thuốc bị thải ra khỏi cơ thể) của đa số các loại thuốc statin thường rất ngắn. Cụ thể:
Những thuốc statin nên được uống vào buổi tối: Một số loại thuốc statin có thời gian bán thải dưới 6 tiếng. Những loại thuốc này nên được uống tốt nhất vào buổi tối. Simvastatin (Zocor) là một thí dụ về loại thuốc dạng này. Các nghiên cứu chứng minh rằng, khi simvastatin được uống vào buổi tối, nó sẽ có tác dụng giảm cholesterol LDL nhiều hơn khi được uống vào buổi sáng. Lovastatin (Mevacor) nên được uống khi đang ăn tối. Các loại thuốc mở rộng của lovastatin (Altoprev) nên được uống trước khi đi ngủ. Fluvastatin (Lescol) có thời gian bán thải khoảng 3 tiếng, do vậy, loại thuốc này cũng nên được uống vào buổi tối.
Các loại thuốc statin nên được uống vào buổi sáng: Các nghiên cứu cho thấy một số loại thuốc statin mới hiện nay chỉ có tác dụng vào buổi sáng. Các thuốc ức chế men khử HMG - CoA như atorvastatin (Lipitor) và rosuvastatin (Crestor) mạnh hơn các statin loại cũ. Thời gian bán thải của những loại thuốc này ít nhất là 14 tiếng. Loại thuốc mở rộng của fluvastatin (Lescol XL) có thể được uống vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
Tránh các tác dụng phụ
Theo TS, BS Trương Hồng Sơn, việc quan trọng nhất bạn cần biết là các loại statin không phải tất cả đều giống nhau. Đó là lý do vì sao bạn nên đọc hết các loại thuốc đi kèm trong đơn thuốc của bạn. Tuân theo đúng chỉ định của bác sĩ để đạt được hiệu quả cao nhất.
Với một số loại thuốc statin, bạn không nên uống nước bưởi khi đang dùng thuốc. Nước bưởi có thể làm cho thuốc lưu lại trong cơ thể lâu hơn so với bình thường. Điều này có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan, cơ và thậm chí là suy thận. Nếu tờ hướng dẫn sử dụng không nhắc đến việc tránh uống nước bưởi, bạn nên hỏi lại bác sĩ.
Statin có thể sẽ hiệu quả trong việc kiểm soát mỡ máu, nhưng cũng có một số nguy cơ khi dùng thuốc. Một số tác dụng không mong muốn phổ biến bao gồm đau cơ, đau khớp, buồn nôn và đau đầu. Những nguy cơ nghiêm trọng hơn bao gồm tổn thương cơ, thận và gan. Nếu bạn bị đái tháo đường typ 2, statin có thể sẽ làm tăng lượng đường huyết của bạn. Nếu bạn gặp các tác dụng phụ, hãy nói với bác sĩ để có thể được đổi loại thuốc khác.
Ngoài ra, statin có thể rất hiệu quả trong việc giảm cholesterol LDL, nhưng bạn cũng có thể kiểm soát lượng cholesterol này bằng nhiều cách thay thế thuốc khác hoặc bằng cách thay đổi lối sống. Chế độ ăn đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giảm cholesterol. Chế độ ăn của bạn nên chứa nhiều hoa quả, rau xanh, ngũ cốc và cá. Cố gắng giảm lượng chất béo bão hòa và trans fat mà bạn nạp vào cơ thể và tăng cường ăn các loại thức ăn có chứa nhiều axit béo omega - 3. Hạn chế ăn muối và carbohydrate tinh chế.
Bạn cũng nên biến tập thể thao trở thành thói quen hàng ngày và cố gắng ngồi tại chỗ càng ít càng tốt. Bạn cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách cai thuốc lá và duy trì cân nặng hợp lý.
Linh Vũ
