 |
| BS Mai Xuân Phương chia sẻ tại hội nghị |
Thông tin tại hội nghị, BS Mai Xuân Phương – Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông – Giáo dục Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết: Già hóa dân số đang là vấn đề mang tính toàn cầu, ảnh hưởng tới mọi quốc gia. Tại Việt Nam, già hóa dân số bắt đầu từ năm 2011, dự báo tới năm 2038 sẽ ở ngưỡng cao nhất. Thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già của VN là 17-20 năm, ngắn hơn nhiều nước, kể cả những quốc gia có trình độ phát triển. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này do mức sinh giảm nhanh, mức chết giảm, tuổi thọ tăng nhanh.
Đáng nói, đời sống của người cao tuổi (NCT) hiện nay còn nhiều bất cập: Trên 70% NCT phải tự lao động kiếm sống cùng với sự hỗ trợ của con cháu và gia đình (chỉ có hơn 25,5% NCT sống bằng lương hưu hay trợ cấp xã hội); 72,3% số NCT sống cùng với con cháu, trong khi xu hướng quy mô gia đình Việt Nam đang chuyển dần từ gia đình truyền thống sang gia đình hạt nhân; Tình trạng NCT sống không có vợ/chồng chiếm tỷ lệ cao, trong đó số cụ bà cô đơn cao gấp 5,44 lần so với cụ ông; phụ nữ cao tuổi sống ly hôn, ly thân gấp 2,2 lần so với nam giới (2009).
Đặc biệt, nữ giới chiếm tỷ trọng cao trong dân số NCT: từ 60-90 tuổi, cứ 1 cụ ông có 1,3 cụ bà; từ 70-79 tuổi thì cứ 1 cụ ông có 1,5 cụ bà; trên 80 tuổi, cứ 1 cụ ông có 2 cụ bà. Chính điều này đã dẫn đến hiện tượng nữ hóa dân số cao tuổi ở Việt Nam. Tuy nhiên, phụ nữ cao tuổi thường phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn so với nam giới cao tuổi xét về thu nhập, tình trạng sức khỏe cũng như khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế.
Khắc phục tình trạng trên, theo BS Mai Xuân Phương, cần có chiến lược dài hạn làm chậm lại quá trình già hóa dân số, duy trì mức sinh thấp hợp lý. Đồng thời phát huy lợi thế của NCT về khả năng kiến thức, kinh nghiệm làm việc; tạo việc làm phù hợp với NCT; phát huy vai trò NCT tiêu biểu, uy tín trong gia đình để xây dựng gia đình văn hóa, đoàn kết giữa các thế hệ, cộng đồng; đặc biệt là vai trò của NCT tại các cộng đồng dân tộc thiểu số.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục, vận động về già hóa dân số và chăm sóc NCT: Nâng cao nhận thức và sự quan tâm của toàn xã hội; Tăng cường hệ thống an sinh xã hội cho NCT; Mở rộng và đa dạng hóa các dịch vụ chăm sóc NCT; Đẩy mạnh nghiên cứu và xây dựng cơ sở dữ liệu về NCT; Tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ kinh nghiệm thích ứng với già hóa dân số và chăm sóc NCT; hỗ trợ nguồn lực chăm sóc NCT…
Thảo Hương
