Rửa tay sạch với xà phòng - văcxin phòng bệnh rẻ, đơn giản, hiệu quả nhất
Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, các bệnh truyền nhiễm hiện đang là mối quan tâm toàn cầu, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên có một cách đơn giản mà có thể phòng các bệnh truyền nhiễm như tay chân miệng, tiêu chảy, nhiễm khuẩn đường hô hấp ở trẻ em, tới 35-50%.
Rửa tay sạch với xà phòng - văcxin phòng bệnh rẻ, đơn giản, hiệu quả nhất. Ảnh: TL |
Bệnh theo bàn tay xâm nhập vào cơ thể
Theo các chuyên gia về y tế, trên bàn tay của mỗi người có chứa hàng triệu vi khuẩn, trong đó có rất nhiều vi khuẩn gây ra các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như tiêu chảy cấp, cúm, tả, lỵ, thương hàn, tay -chân - miệng…
Tại Việt Nam, gần một nửa các bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ mắc cao nhất là những bệnh liên quan tới nước sạch, vệ sinh môi trường và đặc biệt là các hành vi vệ sinh cá nhân bao gồm không thường xuyên rửa tay với xà phòng.
Theo Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), 88% các trường hợp tử vong do tiêu chảy ở trẻ em có liên quan đến tình trạng vệ sinh kém và thiếu nước sạch.
Tổ chức Y tế thế giới nhận định tiêu chảy và viêm phổi là hai bệnh chính có liên quan đến việc lây truyền các mầm bệnh qua bàn tay và là nguyên nhân gây tử vong cho khoảng 1,7 triệu trẻ em trên thế giới hàng năm. Tại Việt Nam, theo niên giám thống kế y tế, bệnh tiêu chảy cũng là bệnh có tỷ lệ mắc cao thứ hai ở Việt Nam.
Ngoài ra, vệ sinh kém cũng làm gia tăng các bệnh như tay chân miệng, bệnh ngoài da, bệnh giun sán... Vệ sinh kém, tiêu chảy và bệnh giun sán cũng là các nguyên nhân gây nên tình trạng suy dinh dưỡng thể thấp còi, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và khả năng học tập của trẻ em.
5 thời điểm quan trọng rửa tay với xà phòng
Các trường hợp mắc và tử vong do các bệnh nói trên có thể ngăn ngừa được thông qua việc rửa tay với xà phòng. Vệ sinh tay được coi là liều văcxin rất đơn giản, dễ thực hiện, hiệu quả về chi phí cũng như có thể cứu sống hàng triệu người. Đặc biệt, đối với học sinh - thế hệ tương lai của đất nước thì việc giữ sạch đôi bàn tay là điều kiện thiết thực nhất để phòng chống nhiều bệnh.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn nhận định, động tác tưởng như rất đơn giản nhưng hiện nay vẫn còn nhiều người đặc biệt là trẻ em, người dân sống tại vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, chưa thực hiện được điều này.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ một động tác rửa tay với xà phòng đã làm giảm tới 35% nguy cơ lây truyền các bệnh tiêu chảy, làm giảm rủi ro nhiễm khuẩn tiêu chảy tới 47%, giảm đáng kể tình trạng nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp từ 19 - 45% và phòng ngừa rất hiệu quả căn bệnh tay chân miệng ở trẻ em.
Theo các bác sĩ, mỗi người dân cần thực hiện việc rửa tay vào 5 thời điểm quan trọng: Sau khi đi vệ sinh; Sau khi làm vệ sinh cho trẻ; Sau khi lao động, sản xuất hoặc tay tiếp xúc bề mặt, vật dụng ô nhiễm; Sau khi ho, hắt hơi hoặc sổ mũi làm dính các chất dịch tiết trên đôi bàn tay; Trước khi vào bữa ăn, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn cho gia đình.
Việc rửa tay bằng xà phòng đúng cách cho trẻ em và người trực tiếp chăm sóc trẻ, khử trùng đồ chơi, vật dụng của trẻ… có hiệu quả rõ rệt, trong việc giảm nguy cơ nhiễm virus gây bệnh tay chân miệng cũng như các dịch bệnh lây qua đường tiêu hóa nói chung ở trẻ em.
Bộ Y tế đã và đang kêu gọi tất cả các ngành, các cấp chính quyền, các cơ quan đoàn thể, các tổ chức tập trung đẩy mạnh hoạt động truyền thông để tuyên truyền về lợi ích của việc rửa tay với xà phòng, tạo điều kiện để người dân thuận lợi có thể dễ thực hiện hành vi rửa tay với xà phòng ở trường học, nơi công cộng, cơ quan, xí nghiệp... để dần đưa hành vi thường xuyên rửa tay bằng xà phòng thành một nếp sống văn minh của mỗi người dân và toàn xã hội.
Trong Chương trình Sức khoẻ Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 1092/QĐ-TTg đặt mục tiêu tăng tỷ lệ người dân rửa tay với xà phòng theo khuyến cáo, nhất là rửa tay vào các thời điểm quan trọng lên 50% (năm 2025) và 70% (năm 2030), cùng đó, nâng tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch giai đoạn 2025-2030 từ 75-90% (ở nông thôn), từ 90-95% (thành thị); Tăng tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh 100% ở cả nông thôn và thành thị vào năm 2030.
T.H