Thành công nhờ tiếp nối con đường của bố mẹ

TS Dương Thị Thanh Mai

Bà Dương Thị Thanh Mai là con gái út của cụ Dương Đức Hiền. Là một trong 5 thành viên của Ban Thường trực Ủy ban Giải phóng dân tộc Việt Nam, cụ Hiền được cử làm Bộ trưởng Bộ Thanh niên trong Chính phủ Lâm thời. Cụ cùng các Bộ trưởng ký tên vào bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo và có mặt trên lễ đài Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trước đó, với tinh thần yêu nước, cụ Dương Đức Hiền là Tổng thư ký - thành viên sáng lập Đảng Dân chủ Việt Nam (thuộc Mặt trận Việt Minh), Chủ tịch Tổng hội Sinh viên Đông Dương.

Vợ chồng cụ Dương Đức Hiền đã nuôi dạy hai người con trưởng thành, có nhiều đóng góp cho xã hội: Con trai cả PGS.TS Dương Đức Hồng - nguyên Trưởng phòng Đào tạo Đại học Bách khoa Hà Nội và con gái út Tiến sĩ Dương Thị Thanh Mai, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý (Bộ Tư pháp).

TS Mai được đưa ra nước ngoài học tập và đã tốt nghiệp khoa Vật lý, trường Đại học KGU - Liên Xô. Về nước, bà trở thành cán bộ nghiên cứu Tổng cục Kỹ thuật (Bộ Quốc phòng). Thế rồi, một bước ngoặt đối với cuộc đời, để sau này đất nước có một nữ chuyên gia về bình đẳng giới.

Khi tổ chức quyết định cử bà đi học Luật, bà thắc mắc với giám đốc, tại sao lại cử đi học pháp lý trong khi mình không có khái niệm nào về pháp lý. Giám đốc xí nghiệp giải thích rằng, khi xem lại lý lịch, tổ chức thấy bà sinh trưởng trong gia đình có truyền thống, cụ Dương Đức Hiền, đã tốt nghiệp Cử nhân Luật trường Đại học Đông Dương từ trước năm 1945. Thứ hai, cơ quan nhận thấy tố chất của bà, làm việc rất nguyên tắc nên sẽ hợp với pháp lý.

Bà về hỏi mẹ, cụ Thanh Thủy động viên con gái: “Nếu vì yêu cầu của đơn vị, của công việc, điều động con sang lĩnh vực mới, hơn nữa lại là ngành luật, con nên nhận lời”.

Có thêm tiếng nói của mẹ, bà quyết định chuyển sang ngành pháp lý. Cũng từ đây, như một cơ duyên, bà được gặp lại cha mình qua chuyện kể khi làm việc trực tiếp với những người tiền bối cùng thời với cha.

TS Dương Thị Thanh Mai “ghi điểm” bởi những cống hiến cho thực hiện hoạt động bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ (VSTBPN) ngành Tư pháp nói riêng cũng như của Việt Nam nói chung. Từ những năm 1990 đến nay, bà cùng các thành viên trong Ban VSTBPN ngành Tư pháp nỗ lực giúp Bộ trưởng Bộ Tư pháp kiện toàn tổ chức, tăng cường năng lực và nâng cao hiệu quả hoạt động VSTBPN của Ban VSTBPN ngành Tư pháp.

Trong đó, bà chủ trì Đề tài nghiên cứu về đặc thù nghề nghiệp tư pháp và sự tiến bộ phụ nữ ngành Tư pháp; chủ trì Dự án điều tra cơ bản về tình hình kết hôn của phụ nữ Việt Nam với người nước ngoài; chủ trì Đề tài nghiên cứu về lồng ghép giới trong hoạt động của ngành Tư pháp; Trưởng ban soạn thảo 3 Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bình đẳng giới...

Đối với hoạt động bình đẳng giới và VSTBPN, bà đã tham gia và là thành viên Đoàn đại diện của Chính phủ đi bảo vệ Báo cáo quốc gia về thực hiện Công ước xóa bỏ mọi sự phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW) tại Việt Nam trước Ủy ban CEDAW của Liên Hợp Quốc tại New York (lần 1 vào tháng 7/2001, lần 2 vào tháng 1/2007).

Bà còn là cộng tác viên thường xuyên của Ủy ban quốc gia VSTBPN Việt Nam từ năm 2000, tham gia tư vấn và góp ý, phản biện của Ủy ban đối với dự án Luật Bình đẳng giới (2004-2006); tham gia Nhóm chuyên gia về bình đẳng giới của Ủy ban các vấn đề xã hội (Quốc hội khóa XI, XII và XIII) và của Trung ương Hội LHPN Việt Nam...

Ghi nhận những đóng góp trên, năm 2006 bà đã được Thủ tướng Chính phủ tặng thưởng Bằng khen vì đã có thành tích thực hiện mục tiêu Chiến lược quốc gia VSTBPN Việt Nam. Với những đóng góp cho ngành Tư pháp, và bà được Chủ tịch Nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Hai (năm 2010), Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam vì những cống hiến, tài năng, khả năng sáng tạo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

QUỲNH ANH