Mùa thu về Hà Nội

Hà Nội ơi thu đã về rồi đó.
Tím màu trời sắc đỏ góc phố quen.
Em thẫn thờ bàn tay mở búp sen.
Thơm mùi cốm cô hàng rong rao bán.

Trời vào thu vờn bay đôi cánh nhạn.
Gió hanh hao chầm chậm lướt mặt hồ.
Cành liễu rủ đu đưa gợn sóng xô.
Em thổn thức nhớ hoài mùa thu cũ.

Hà Nội ơi gửi mây về nhắn nhủ.
Lời đá vàng khắc ghi mãi trong tim.
Bao yêu thương em vẫn cố lặng kìm.
Giữa thủ đô thu đã về lành lạnh.

Ngọn lửa tình trao cho em sức mạnh.
Để nhớ thương vượt trở ngại khó khăn.
Dòng thời gian lưu dấu vết in hằn.
Mùa thu ấy hai chúng mình sánh bước

Góc trái tim vẹn nguyên lời hẹn ước.
Yêu vĩnh hằng mùa thu nhỏ có anh.
Dẫu nửa đời mái tóc chẳng còn xanh.
Nhưng tình em vẫn nồng nàn thắm đỏ.

Hà Nội ơi thu đã về cửa ngõ.
Em gửi anh hương sen tím làm quà.
Bao nhung nhớ của ngày tháng đã qua.
Em gói ghém trong mùa thu Hà Nội.
                                       Mạc Phương

Ảnh minh họa

LỜI BÌNH

Trong nhiều bài thơ hay viết về Hà Nội có bài "Mùa thu về Hà Nội" của Mạc Phương. Qua bức tranh mùa thu thơ mộng và gợi cảm, tác giả gửi gắm tình yêu tha thiết với cảnh vật và hoài niệm về mối tình một thời để nhớ. Bức tranh đa sắc màu về Hà Nội vào thu được tái hiện trong bài sinh động ngay từ những câu mở đầu: "Hà Nội ơi thu đã về rồi đó/ Tím màu trời sắc đỏ góc phố quen". Sắc tím của trời mây, sắc đỏ của góc phố - nơi đôi bạn trẻ gặp gỡ hẹn hò là không gian đẹp và đầy ắp kỷ niệm.

Nói đến thu Hà Nội không thể không nhắc tới hương cốm. Ngon nhất là cốm đầu mùa, gói trong lá sen xanh hai người từng thưởng thức. Hương cốm dẻo thơm, ngọt dịu thuở ấy dường như còn dư vị đến tận bây giờ. Chưa hết, cảnh thu được phác hoạ qua nhiều hình ảnh điển hình khác nữa: đôi cánh nhạn vờn bay trong gió hanh, cành liễu rủ đu đưa trên mặt hồ sóng gợn. Vẻ đẹp quyến rũ ấy khiến chủ thể trữ tình "em" càng "thổn thức nhớ hoài mùa thu cũ". Bao cảm xúc và nhung nhớ mối tình thuở hoa niên ùa về trong ký ức. Thiên nhiên mùa thu được nhân hoá, biết đồng cảm với những hoài niệm xưa trong lòng em: "Hà Nội ơi gửi mây về nhắn nhủ/ Lời đá vàng khắc ghi mãi trong tim/ Bao yêu thương em vẫn cố lặng kìm. Giữa Thủ đô thu đã về lành lạnh".

Tình yêu là điều kỳ diệu đã "trao cho em sức mạnh" vượt qua mọi thác ghềnh trong dòng sông cuộc đời bởi "Mùa thu ấy hai chúng mình sánh bước". Hạnh phúc biết bao khi yêu nhau, được bên nhau. Hay nhất trong bài là khổ thơ: "Góc trái tim vẹn nguyên lời hẹn ước/ Yêu vĩnh hằng mùa thu nhỏ có anh/ Dẫu nửa đời mái tóc chẳng còn xanh/ Nhưng tình em vẫn nồng nàn thắm đỏ". Từng chữ, từng câu thơ đều nói lên tình cảm bền chặt, thuỷ chung "em" dành cho anh. Tác giả dùng hình ảnh gợi cảm "góc trái tim", "mùa thu nhỏ có anh", nói về tình yêu thời tuổi trẻ thật dễ thương. Mối tình ấy khởi nguồn và diễn tiến đều gắn với mùa thu Hà Nội.

Không hiểu do đâu hai người có tình mà chẳng nên duyên; mùa thu ấy bên nhau sánh bước nhưng rồi lại không đi chung một con đường dù nhân vật trữ tình vẫn "vẹn nguyên lời hẹn ước”. Trong trái tim “em”, tình yêu không bị thời gian làm cho phai nhạt. Giờ đây mùa thu về Hà Nội lại thương nhớ mối tình xưa và "người năm ấy": "Hà Nội ơi thu đã về cửa ngõ/ Em gửi anh hương sen tím làm quà/ Bao nhung nhớ của ngày tháng đã qua/ Em gói ghém trong mùa thu Hà Nội". Lúc này "hương sen tím" em gửi anh làm quà như chứng nhân cho một một tình yêu đẹp nay chỉ còn “vang bóng”. Nhờ mùa thu Hà Nội cất hộ và lưu giữ giùm những kỷ niệm tình yêu trở thành một tứ thơ độc đáo hấp dẫn, cuốn hút lòng người.

Trong bài, tác giả dùng điệp từ "thu" (9 lần), "Hà Nội" (5 lần) cùng với nhiều từ láy (thẫn thờ, chầm chậm, hanh hao đu đưa, thổn thức, nhắn nhủ, lành lạnh, khó khăn, nồng nàn, nhung nhớ, gói ghém) khiến cho thi phẩm càng gợi cảm và có âm điệu buồn man mác. Bài thơ khiến người ta thêm yêu mùa thu Hà Nội và càng thêm trân quý tình đời, tình người.

NGUYỄN THỊ THIỆN