Sách về đề tài Hà Nội gây thương nhớ

Cuốn sách "Hàng rong và tiếng rao hàng Hà Nội" của NXB Kim Đồng

Một Hà Nội bình dị đến rưng rưng qua sách

Điểm nhấn thú vị trong mùa sách về Hà Nội dịp này chính là những góc nhìn dung dị, đời thường nhưng độc đáo của riêng Hà Nội, lôi cuốn độc giả nhiều thế hệ. Trong đó phải kể đến cuốn sách ảnh "Hàng rong và tiếng rao hàng Hà Nội" của NXB Kim Đồng và Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp kết hợp ấn hành, với mong muốn góp phần dựng lại những giá trị văn hóa đặc sắc nhất của Hà Nội 1010 năm tuổi. Qua những bức vẽ và lời giới thiệu cặn kẽ, tỉ mỉ, cuốn sách đưa người đọc ngược thời gian đến với một Hà Nội đầu thế kỉ XX cùng những gánh hàng rong, những tiếng rao hàng, những tiếng rao ê a đầy nhịp điệu trong ngõ nhỏ, giữa phố phường, bên hông chợ… Cuốn sách là một bộ sưu tập sống động và giá trị với những bức ký họa, hình vẽ, tranh màu nước của 15 sinh viên trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, sau này đều trở thành những họa sĩ nổi tiếng hàng đầu như Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Lưu Văn Đệ, Mai Trung Thứ…

Những bức tranh này xuất phát từ một dự án của trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương những năm đầu sau khi thành lập, các sinh viên được tản đi khắp các ngóc ngách Hà Nội để vẽ người bán hàng rong trên phố phường. Nhờ đó, mà Hà Nội có được một cuốn nhật ký hàng rong bằng tranh mang tính lịch sử để hôm nay nhìn lại, người ta thấy thêm yêu hơn Hà Nội bình dị, thân thương.

Là một trong những người trẻ tuổi thường viết về Hà Nội, nhà văn Nguyễn Trương Quý cũng đã không bỏ lỡ dịp Hà Nội 1010 năm để gửi món quà nhỏ là cuốn sách “Hà Nội bảo thế là thường” đến những người yêu thương Thủ đô. Cuốn sách gồm những câu chuyện hết sức dung dị, nhẩn nha bên chén trà ngoài quán nhỏ hay mâm cơm trong gia đình, ghi chép nhiều nét cạnh của Hà Nội, những suy tư xoay quanh vài món ăn, chuyện xe kéo, chuyện nhảy đầm, cách phục sức hay tâm tình của con người đô thị Hà Nội… Những thứ rất đỗi giản dị, thân thuộc đến mức “thường” ấy chính là những mảnh ghép của Hà Nội, là bản sắc, căn tính, những đặc trưng, dù nho nhỏ thôi nhưng để thấy một Hà Nội không lẫn với bất kỳ nơi nào khác. Với lối viết nhẩn nha cùng cách quan sát tỉ mỉ đời sống, Nguyễn Trương Quý đã có một sự liên hệ duyên dáng giữa xưa và nay, cũ và mới, cho thấy những biến động của lịch sử đô thị tác động lên con người, nhưng dù có biến động thế nào vẫn mang hồn cốt riêng.

“Hà Nội chút bụi trên vai người” - tuyển tập tản văn mới nhất của nhà văn - hoạ sĩ Đỗ Phấn với đề tài miên viễn Hà Nội đã tạo nên dòng chảy của những cuốn sách đầy ký ức và hơi thở bình dị về Hà Nội. Hoạ sĩ - nhà văn Đỗ Phấn từng xuất bản các cuốn sách như: “Đi chơi Bờ Hồ”, “Bâng quơ một thời Hà Nội”, “Ngẫm ngợi phố phường”, “Ngồi lê đôi mách với Hà Nội”, đã giúp lưu giữ lại những vẻ đẹp Hà Nội trong đời sống, trong mỗi con người Hà Nội. “Hà Nội chút bụi trên vai người” là một cuộc khảo cứu ký ức của chính Đỗ Phấn, gửi gắm chút nhớ thương cho ngày cũ luôn hòa lẫn với những ám ảnh, suy tư thường ngày chất đầy Hà Nội. Đọc để rồi thương nhớ, nhiều rung cảm với Hà Nội hơn.

Tự hào với người Hà Nội anh dũng, kiên cường

Vừa qua, cuốn tiểu thuyết “Giọt vàng trong nắng” của nhà báo, đạo diễn truyền hình Công an nhân dân - Lê Duy Nghĩa được phát hành góp phần khắc họa sâu sắc vẻ đẹp anh dũng, kiên cường của người Hà Nội trong chiến đấu giành độc lập. Tiểu thuyết viết về cuộc đời của An Văn Hân - nhà tình báo chiến lược (X1) của tổ chức Việt Minh từ thời sơ khai vào những năm cuối thập niên 30 của thế kỷ. Nhà tình báo An Văn Hân vốn mang họ Cao (trong đó có danh nhân Cao Bá Quát), sinh trưởng trong gia đình giàu truyền thống yêu nước ở Gia Lâm. Sau khi Cao Bá Quát bị triều đình chu di tam tộc vì ông đi theo Lê Duy Cự làm khởi nghĩa chống lại triều đình phong kiến thối nát, một nhánh họ Cao đổi thành họ An.

Không chỉ viết về những con người đất Thăng Long Hà Nội tài hoa, hào hoa và anh dũng, cuốn tiểu thuyết còn giúp người đọc thấy lại một Hà Nội ở những thập niên 30, 40 của thế kỷ trước với khung cảnh, lối sống Hà Nội trong thời kỳ Pháp đô hộ, với không khí sục sôi của Hà Nội trong những ngày chuẩn bị Tổng khởi nghĩa giành chính quyền vào tháng 8-1945.

Khá thú vị là tác giả đã sử dụng những tên cũ một thời của các phố Hà Nội lạ mà quen thuộc như phố Soie (Hàng Bồ), phố Pavillons Noirs (Hàng Bạc), phố Phúc Kiến (Hàng Ngang)...

Dòng chảy văn học về Hà Nội hôm nay đang “chảy” với những dấu ấn rất riêng. Ở đó, luôn là sự đan xen giữa ký ức và hiện tại, giữa hồn xưa ngàn năm và nhịp sống sôi động hiện tại…đủ để người đọc ở bất kỳ thời đại nào cũng luôn có những cảm nhận rõ nét, sâu sắc về một Thăng Long - Hà Nội 1010 năm tuổi.

MẠC VY