Nhiệm kỳ hai đầy thách thức của nữ Thủ tướng New Zealand

Bà Ardern tiếp tục làm Thủ tướng New Zealand thêm một nhiệm kỳ

Chiến thắng áp đảo

Kết quả bầu cử sơ bộ ngày 17/10 cho thấy Công đảng trung tả của bà Ardern giành được 49% phiếu bầu, có nghĩa đảng của bà có thể là đảng có số phiếu bầu cao hơn bất kỳ đảng nào kể từ khi New Zealand có hệ thống chính trị như hiện nay vào năm 1996.

Kết quả này có nghĩa là Công đảng dự kiến giành được 64 trên 120 ghế Quốc hội, trở thành đảng đầu tiên có thể tự chủ theo hệ thống hiện nay. Liên minh đảng là điều bình thường ở New Zealand vì không có đảng nào giành được đa số phiếu trong bầu cử suốt 24 năm qua.

Bà Ardern nói trong một bài phát biểu chiến thắng mạnh mẽ: “Hôm nay, New Zealand đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ nhất dành cho Công đảng trong ít nhất 50 năm qua. Tôi có thể hứa với các bạn: Chúng tôi sẽ là một đảng cầm quyền vì mọi người New Zealand”.

Đảng đối lập chính Dân tộc chỉ giành được gần 27% phiếu bầu, có 35 ghế trong Quốc hội, giảm so với tỷ lệ 44% mùa bầu cử trước và là kết quả tồi tệ nhất của đảng từ năm 2002 tới nay. Lãnh đạo đảng Dân tộc Judith Collins đã gọi điện cho bà Ardern thừa nhận thất bại và chúc mừng bà về kết quả vang dội của Công đảng.

Kết quả bầu cử cuối cùng sẽ được công bố trong ba tuần nữa khi kiểm hết số phiếu đặc biệt, trong đó có lá phiếu của người New Zealand ở nước ngoài. Kết quả cuối cùng này có thể ảnh hưởng tới sự phân bổ số ghế trong Quốc hội.

Bà Ardern tái đắc cử là nhờ cách tiếp cận sớm và quyết liệt trong xử lý đại dịch Covid-19. Nhờ đó, New Zealand đã tránh được những đợt bùng phát dịch nghiêm trọng như ở nhiều quốc gia khác. New Zealand là quốc gia đầu tiên đóng cửa biên giới và bà Ardern đã thông báo lệnh phong tỏa toàn quốc hồi tháng 3 khi nước này mới có 102 ca bệnh. Nhờ đóng cửa sớm, xét nghiệm rộng và truy vết người tiếp xúc mà New Zealand có tới 102 ngày liên tiếp không có ca mắc Covid-19 cho tới tháng 8. Bà lại tiếp tục phong tỏa đất nước và dỡ bỏ hạn chế với mọi khu vực ngoài Auckland khi đợt bùng phát này bị dập tắt. Tính tới ngày 18/10, New Zealand có tổng cộng 1.886 ca mắc và 25 ca tử vong.

Đầu năm 2020, khảo sát dư luận cho thấy đảng Dân tộc và Công đảng có thể bám đuổi nhau sít sao. Bà Ardern rất nổi tiếng trên trường quốc tế, nhưng tại New Zealand, một số người thất vọng vì bà chưa đạt tiến triển trong thực hiện những cam kết tranh cử quan trọng, ví dụ như giải quyết thị trường nhà ở quá nóng hay vấn đề miễn học phí cho sinh viên.

Tuy nhiên, mọi chuyện đã thay đổi trong đại dịch. Sự ủng hộ dành cho bà Ardern tăng vọt ngay cả khi kinh tế New Zealand có quý suy giảm kỷ lục và xảy ra đợt bùng phát dịch thứ hai ở Auckland, buộc bà phải hoãn bầu cử một tháng.

Đảng Dân tộc đối lập đã tập trung xây dựng hình ảnh mới, cho rằng với đường lối ủng hộ doanh nghiệp, đảng này sẽ giúp kinh tế New Zealand vực dậy. Tuy nhiên, đảng Dân tộc gặp khó khi đối mặt với bà Ardern - một trong những lãnh đạo được lòng dân nhất New Zealand từ trước tới nay.

Nhiệm kỳ hai đầy thách thức

Khi bà Ardern trở thành Thủ tướng New Zealand trẻ nhất ở tuổi 37, bà là lãnh đạo nữ thứ ba ở đất nước này và là một trong những lãnh đạo trẻ nhất thế giới. Trong vòng một năm, bà đã sinh con khi đang tại nhiệm và trở thành lãnh đạo thứ hai thế giới sinh con khi cầm quyền. Từ khi lên nắm quyền, bà Ardern có tiếng nói mạnh mẽ phản đối phân biệt giới tính và chủng tộc.

Bà cũng được ca ngợi vì cách xử lý có tình người các khủng hoảng lớn ở New Zealand. Sau vụ tấn công khủng bố năm 2019 vào hai nhà thờ Hồi giáo ở Christchurch khiến 51 người thiệt mạng, bà đã nhanh chóng đưa ra thay đổi về luật súng đạn và trùm khăn của người Hồi giáo khi gặp cộng đồng này.

Mặc dù bà Ardern cam kết dẫn dắt một Chính phủ cải cách nhưng những người chỉ trích bà cho rằng bà chưa có giải pháp để giải quyết tình trạng bất bình đẳng, nghèo đói ở trẻ em, biến đổi khí hậu và thị trường nhà ở. Bà Adern dường như sẽ đối mặt với một nhiệm kỳ khó khăn trước mắc khi bà tìm cách giải quyết những vấn đề này trong bối cảnh kinh tế sụt giảm vì Covid-19.

Các nhà phân tích chính trị không hy vọng sẽ có những chính sách lớn nhanh chóng được thông qua. Thay vào đó, họ dự báo bà Ardern sẽ thay đổi dần dần.

DƯƠNG THÙY (theo CNN)