Có nên hình sự hoá một vụ án dân sự?

Theo nội dung đơn phản ánh của mình, anh T cho rằng, vụ án này do Đại tá P.A., nguyên Trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế Công an TP.Hà Nội (hiện đang đình chỉ công tác) chỉ đạo điều tra.

Trong đơn trình báo của anh T, vào năm 2015, qua một số quan hệ xã hội, lãnh đạo Công ty cổ phần Vận tải Ánh Dương (có địa chỉ tại phường Định Công, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội) gặp gỡ và nhờ anh T giúp Công ty Ánh Dương thực hiện các thủ tục để mở cây xăng.

Sau khi cả hai bên đã tìm hiểu kỹ về nhau, để có cơ sở triển khai công việc, ngày 1/7/2015, anh T và đại diện Công ty Ánh Dương đã cùng nhau lập và ký kết một hợp đồng kinh tế với nội dung Công ty Ánh Dương giao và anh T đồng ý đảm nhận lo các giấy tờ, thủ tục pháp lý phục vụ cho hoạt động mở cây xăng nằm trên địa bàn quận Hà Đông.

Xem xét cho trường hợp công việc không thành, hai bên đã thỏa thuận rằng trong trường hợp bất khả kháng không thực hiện được các nội dung của hợp đồng thì anh T sẽ có trách nhiệm hoàn lại tiền cho Công ty Ánh Dương.

Thực hiện nghĩa vụ của mình theo hợp đồng, anh T cho biết, bản thân đã nỗ lực tiến hành các hoạt động để có thể sớm hoàn thành công việc. Tuy nhiên, do thủ tục hành chính xin cấp các giấy tờ liên quan mất nhiều thời gian và gặp trục trặc nên khi kết thúc thời hạn của hợp đồng (30/6/2016), anh T chưa thể hoàn công việc theo thỏa thuận.Ảnh minh hoạ

Trước tình huống đó, anh T đã gặp gỡ, thông tin đầy đủ, chính xác cho Công ty Ánh Dương những khó khăn, vướng mắc dẫn đến việc chưa hoàn thành công việc. Sau đó, Công ty Ánh Dương vẫn tiếp tục tin tưởng để anh T triển khai công việc.

Tháng 10/2018, do thấy anh T vẫn chưa ra được kết quả cuối cùng nên ngày 12/10/2018, Công ty Ánh Dương đã tự soạn sẵn một Giấy cam kết và yêu anh T phải ký. Nội dung của văn bản này chốt lại những lần mà anh T nhận tiền từ phía Công ty Ánh Dương và cam kết tới tháng 2 năm 2019 sẽ hoàn thành công việc.

Trong trường hợp không thể hoàn thành công việc, anh T phải hoàn lại số tiền đã nhận từ Công ty Ánh Dương, đồng thời phải chịu một số tiền phạt là 850 triệu đồng. Điều anh T không ngờ tới, một mặt Công ty Ánh Dương yêu cầu anh phải ký cam kết nhưng một khác đại diện Công ty này lại làm đơn tố cáo anh T lừa đảo gửi cơ quan công an.

Theo đó, ngày 21/11/2018 Công ty Ánh Dương đã làm đơn gửi tới Công an thành phố Hà Nội tố cáo anh T đã thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền 3,5 tỷ đồng. Trên cơ sở đơn tố cáo này, Công an TP Hà Nội đã tiến hành xác minh đơn tố cáo của Công ty Ánh Dương.

Về phần anh T, nhận thấy Công ty Ánh Dương không còn thiện chí cũng như niềm tin vào hoạt động của mình, điều này khiến anh không còn động lực để tiếp tục triển khai các công việc. Vì vậy ngay sau khi ký các cam kết với Công ty Ánh Dương, anh T đã nỗ lực vay mượn bạn bè người thân, cầm cố tài sản để trả tiền cho Công ty Ánh Dương trong thời gian ngắn sau đó. Sau khi anh T trả đầy đủ cả gốc và lãi theo yêu cầu, Công ty Ánh Dương đã có đơn xin rút lại nội dung tố cáo. Những tưởng đã trả đầy đủ tiền cộng với việc Công ty Ánh Dương có đơn xin rút nội dung tố cáo thì mọi việc sẽ dừng tại đây.

Tuy nhiên điều mà anh T không ngờ tới đó là sau một năm kể từ khi Công ty Ánh Dương có đơn tố cáo, ngày 11/10/2019, Đại tá P.A.L đã ký một loạt các văn bản gồm: Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố bị can; Lệnh khám xét; Đề nghị phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét gửi VKSND thành phố Hà Nội.

Việc đề xuất xử lý hình sự đối với anh T. đã không nhận được sự đồng thuận từ phía viện kiểm sát khi tài liệu có trong hồ sơ vụ án thể hiện rằng hai lần CQĐT gửi đề nghị phê chuẩn quyết định khởi tố bị can nhưng phía VKS đã có quan điểm rằng quá trình giải quyết tin báo xét thấy trước khi phục hồi giải quyết tin báo Trương V. T đã khắc phục hậu quả, trả lại toàn bộ số tiền chiếm đoạt của cho Công ty Ánh Dương và Công ty Ánh Dương đã rút đơn tố cáo anh T và không có yêu cầu gì khác.

Do đó VKSND TP Hà Nội đề nghị CQCSĐT, Công an TP Hà Nội xem xét lại việc xử lý đối với anh T.  Tuy nhiên, CQCSĐT, Công an TP Hà Nội đã ban hành bản kết luận điều tra vụ án hình sự và đề nghị truy tố anh T về “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản” ở khung hình phạt cao nhất cho tội danh này.

Anh T cho rằng quan hệ giữa mình và Công ty Ánh Dương chỉ là hoạt động làm ăn kinh tế, có hợp đồng rõ ràng với nhau do vậy đây bản chất chỉ là quan hệ dân sự. Khi có sự vi phạm nghĩa vụ thì các bên thương lượng, hòa giải trên tinh thần thiện chí, trong trường hợp nếu không thương lượng được thì một trong hai bên có quyền khởi kiện tới Tòa án có thẩm quyền để được giải quyết bằng một vụ án dân sự.

Tuy nhiên, Công ty Ánh Dương lại chọn giải pháp tố cáo hình sự tới cơ quan công an. Đáng ra khi nhận được đơn tố giác của Công ty Ánh Dương về vụ việc,  CQCSĐT Công an TP Hà Nội (PC03) cần hướng dẫn Công ty Ánh Dương khởi kiện ra tòa án để được tòa giải quyết.

Đáng nói hơn nữa, quá trình Cơ quan điều tra xác minh đơn của Công ty Ánh Dương, anh T đã hoàn trả đầy đủ tiền đã nhận và tiền phạt cho Công ty Ánh Dương nhưng CQCSĐT Công an TP Hà Nội vẫn quyết tâm khởi tố, điều tra vụ án. Cho rằng mình bị khởi tố tố, điều tra, truy tố oan, anh T đã làm nhiều đơn kêu oan gửi đơn kêu oan đến các cơ quan có chức năng của TP Hà Nội.

ANH TÚ