Tây Hồ 30 năm khát vọng và vươn mình: Từ vùng đất di sản đến tâm điểm động lực của Thủ đô
(PNTĐ) - Chiều ngày 23/6, sắc đỏ thắm của Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ hai đã tô điểm thêm cho không khí trang trọng của Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập quận Tây Hồ.
Quận Tây Hồ chính thức ra đời vào ngày 28 tháng 10 năm 1995, theo Nghị quyết 69 của Chính phủ, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của Thủ đô. Với diện tích tự nhiên 2.439 ha, trong đó Hồ Tây linh thiêng và thơ mộng chiếm 526 ha, quận Tây Hồ ban đầu được kiến tạo từ 03 phường thuộc quận Ba Đình cũ và 05 xã thuộc huyện Từ Liêm cũ.
Đó là một vùng đất mang đậm dáng dấp của miền ven đô, nơi một nửa diện tích vẫn còn là nông thôn, với nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp và lâm nghiệp, cùng nguồn lực tài chính còn nhiều hạn chế. Những con số ban đầu còn khiêm tốn, như thu ngân sách chỉ hơn một trăm tỷ đồng khi mới thành lập, đã phần nào phản ánh bức tranh chung của giai đoạn khởi đầu.
Chủ tịch UBND quận Tây Hồ, đồng chí Nguyễn Đình Khuyến, đã không ngần ngại chỉ ra những thách thức chồng chất mà Quận phải đối mặt ngay từ những ngày đầu: Sự thiếu hụt cán bộ, cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật và xã hội còn khiêm tốn, nguồn ngân sách eo hẹp.
Thêm vào đó, chặng đường phát triển còn đan xen những thử thách khách quan như ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu (2007-2008), những bất ổn vĩ mô, suy giảm kinh tế và đặc biệt là đại dịch COVID-19, đã đặt ra những bài toán khó cho sự phát triển của một quận non trẻ.
Thế nhưng, chính trong bối cảnh gian khó ấy, tinh thần kiên cường và khát vọng vươn lên của mảnh đất Tây Hồ lại càng được tôi luyện. Với trí tuệ, bản lĩnh, nghị lực bền bỉ, cùng truyền thống cách mạng, tinh thần đoàn kết, năng động và sáng tạo, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân quận Tây Hồ đã biến những thách thức thành động lực.
Mỗi cán bộ, đảng viên và người dân đều dồn hết tâm sức, trí tuệ để kiến tạo nên những thành quả đáng tự hào trên mọi lĩnh vực, từng bước hiện thực hóa khát vọng về một đô thị hiện đại, văn minh.
Đồng chí Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, đã xúc động khẳng định về sự lột xác ngoạn mục này, biến một "vùng đất ven đô quá một nửa là nông thôn" thành một điểm sáng, một động lực phát triển mới của Thủ đô, minh chứng hùng hồn cho sức sống mãnh liệt của Tây Hồ.
Chặng đường 30 năm qua là minh chứng sống động cho sự chuyển mình vượt bậc của Tây Hồ, từ một vùng đất còn nhiều khó khăn để vươn lên mạnh mẽ, gặt hái những "dấu son" ấn tượng trên mọi lĩnh vực, biến những lợi thế sẵn có thành động lực phát triển then chốt.
Tận dụng triệt để vị trí địa lý đắc địa bên Hồ Tây, cảnh quan thơ mộng, cùng hệ thống di tích văn hóa – lịch sử và các làng nghề truyền thống độc đáo, Quận đã định hướng phát triển kinh tế theo hướng dịch vụ – du lịch – thương mại.
Từ một nền tảng còn sơ khai, Tây Hồ đã nhanh chóng chuyển mình, tạo dựng chuỗi giá trị dịch vụ chất lượng cao, thu hút du khách và nhà đầu tư. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân duy trì ở mức cao, đạt trên 14%/năm – một con số ấn tượng trong bối cảnh chung của Thành phố.
Đặc biệt, từ năm 2017, quận Tây Hồ đã chủ động cân đối được thu – chi ngân sách, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng về năng lực tự chủ tài chính. Năm 2024, thu ngân sách của Quận đã đạt xấp xỉ 6.000 tỷ đồng, và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, đạt con số ấn tượng hơn 16.000 tỷ đồng vào năm 2025.
Đây không chỉ là sự nỗ lực to lớn mà còn là minh chứng cho hiệu quả trong công tác quản lý và phát triển kinh tế. Hiện nay, Tây Hồ tự hào có trên 6.800 doanh nghiệp, hơn 8.000 hộ kinh doanh cá thể và 22 hợp tác xã đang hoạt động hiệu quả, đóng góp quan trọng vào nguồn thu ngân sách và giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động.
Sự phát triển kinh tế của Tây Hồ luôn gắn liền với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Các làng nghề nổi tiếng như đào Nhật Tân, quất cảnh Tứ Liên, xôi Phú Thượng, giấy dó phường Bưởi, trà sen Quảng An… không chỉ được gìn giữ mà còn phát triển gắn với du lịch, tạo nên những sản phẩm đặc trưng, thu hút du khách và tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Đặc biệt, Nghề làm Xôi Phú Thượng, Nghề Trồng hoa Đào truyền thống, và nghề ướp Trà Sen đã vinh dự được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, khẳng định giá trị độc đáo và sức sống trường tồn của văn hóa vùng đất này.
Diện mạo đô thị quận Tây Hồ đã có sự "thay da đổi thịt mạnh mẽ", trở nên văn minh và hiện đại hơn. Hạ tầng kỹ thuật và xã hội được đầu tư bài bản, theo đúng định hướng quy hoạch của Thủ đô. Quận sở hữu 4/5 trục động lực quan trọng của Thủ đô theo Nghị quyết 15/BCT.
Mạng lưới giao thông ngày càng hoàn chỉnh với các tuyến vành đai 1, 2, 2.5, đường Võ Chí Công, cầu Nhật Tân đã đi vào hoạt động và cầu Tứ Liên bắc qua sông Hồng đang được triển khai. Các tuyến giao thông mới như đường 50m dọc sông Hồng, đường Nguyễn Hoàng Tôn, đường Đặng Thai Mai mở rộng… đang được xúc tiến đầu tư, tạo kết nối thuận tiện và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Về giáo dục, 100% trường học công lập trên địa bàn Quận đã đạt chuẩn quốc gia. Quận cũng đang đầu tư xây dựng thêm 1 trường THPT công lập mới và cải tạo 2 trường THPT hiện có để đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của con em nhân dân. Các trụ sở hành chính từ quận đến phường đều được xây dựng, cải tạo theo hướng văn minh, hiện đại, chú trọng bộ phận “một cửa” để nâng cao chất lượng phục vụ người dân.
Tây Hồ là vùng đất "giàu truyền thống văn hóa, nơi hội tụ tinh hoa di sản Thăng Long – Hà Nội". Với 71 di tích (42 di tích được xếp hạng) và 15 lễ hội truyền thống, trong đó có những lễ hội được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia như Lễ hội đền Đồng Cổ, Lễ hội Đình Nhật Tân. Khu du lịch Nhật Tân cũng đã được công nhận là khu du lịch cấp Thành phố, khẳng định tiềm năng du lịch văn hóa lớn mạnh của Quận.
Công tác an sinh xã hội luôn được quan tâm đặc biệt, thể hiện qua việc quận Tây Hồ không còn hộ nghèo và hộ cận nghèo, đời sống của người dân ngày càng được cải thiện. Ngành giáo dục của Quận liên tục đạt được nhiều kết quả xuất sắc, đứng thứ 5/30 quận, huyện, thị xã về kết quả thi vào lớp 10 THPT. Công tác y tế cũng được chú trọng, đảm bảo không để bùng phát dịch bệnh lớn và tổ chức khám chữa bệnh định kỳ cho người già, người yếu thế.
Công tác quốc phòng an ninh luôn được đảm bảo tốt, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, xây dựng quận thành khu vực phòng thủ vững chắc.
Đảng bộ quận Tây Hồ xác định công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Từ 21 Tổ chức cơ sở Đảng với 2.000 đảng viên khi mới thành lập năm 1996, đến nay Đảng bộ quận đã lớn mạnh với 56 Tổ chức cơ sở Đảng và gần 9.600 đảng viên. Các cấp ủy Đảng đã làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng bản lĩnh chính trị, đấu tranh hiệu quả với các luận điệu sai trái. Công tác lãnh đạo được đổi mới theo hướng gần dân, sát dân, lắng nghe ý kiến để giải quyết hiệu quả các vấn đề dân sinh bức xúc, củng cố lòng tin của nhân dân.
Công tác cán bộ, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ được thực hiện đồng bộ, công khai, dân chủ. Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên nhằm phòng ngừa vi phạm. Hoạt động của UBMTTQ và các đoàn thể không ngừng nâng cao, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội và hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Sau 30 năm nỗ lực không ngừng, quận Tây Hồ không chỉ thay đổi về diện mạo mà còn khẳng định vị thế, tầm vóc mới của mình. Đồng chí Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, Tây Hồ giờ đây đã thực sự trở thành "một trung tâm, một động lực phát triển mới của Thủ đô Hà Nội". Điều này không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của một chiến lược phát triển đúng đắn, khai thác tối đa tiềm năng và lợi thế riêng có, biến Tây Hồ thành biểu tượng của sự hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.
Quận Tây Hồ được Thành phố định hướng với chức năng đặc biệt: phát triển mạnh mẽ các ngành dịch vụ, du lịch, đặc biệt là du lịch văn hóa, và thương mại. Nơi đây không chỉ đơn thuần là một điểm đến du lịch mà còn là không gian để các giá trị văn hóa lịch sử ngàn năm của Thăng Long – Hà Nội được bảo tồn, khai thác và phát huy lên một tầm cao mới, gắn liền với nhịp sống đô thị hiện đại.
Hơn thế nữa, Tây Hồ còn được kỳ vọng trở thành một trong những trung tâm của đổi mới sáng tạo của Thủ đô, nơi ươm mầm và phát triển những ý tưởng đột phá, góp phần vào sự phát triển bền vững và mang tính dẫn dắt của Thành phố.
Sự phát triển vượt trội của Tây Hồ, với nguồn thu ngân sách ấn tượng và sự thay đổi toàn diện trên mọi mặt, đã khẳng định tính đúng đắn của chủ trương thành lập quận của Thành phố. Đồng chí Nguyễn Văn Phong đã so sánh Tây Hồ với các quận tiêu biểu khác như Cầu Giấy và Long Biên, những địa phương cũng đã phát huy được thế mạnh của mình để đạt được thành công vượt trội.
Điều này càng củng cố vị trí và uy tín của Tây Hồ đối với Thủ đô Hà Nội và trên phạm vi cả nước, biến Tây Hồ thành một điển hình của sự phát triển có tầm nhìn và hiệu quả.
Trong niềm tự hào về những thành tựu đã đạt được, thay mặt lãnh đạo Thành phố, đồng chí Nguyễn Văn Phong đã ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực, cố gắng của các thế hệ cán bộ lãnh đạo, cán bộ, đảng viên và Nhân dân quận Tây Hồ. Chính sự đồng lòng, quyết tâm và tinh thần cống hiến không ngừng nghỉ ấy đã xây dựng nên một quận Tây Hồ ngày càng phát triển đồng bộ, toàn diện, và đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của Thủ đô.
Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công cuộc cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước của Việt Nam. Từ ngày 01/07/2025, cả nước sẽ chính thức triển khai đồng bộ mô hình chính quyền đô thị hai cấp. Đây là một sự thay đổi lớn về thể chế, đặt ra những yêu cầu mới cho các địa phương, trong đó có quận Tây Hồ.
Trong bối cảnh chuyển đổi này, quận Tây Hồ, với vị trí địa lý đặc thù, giàu tiềm năng văn hóa – du lịch – dịch vụ – kinh tế đô thị, sẽ thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn đơn vị hành chính. Từ 8 phường hiện tại, quận sẽ còn 2 phường là phường Tây Hồ và phường Phú Thượng. Đồng thời, một phần diện tích và dân số của quận cũng sẽ được đóng góp để đặt tên phường Thượng Đình, thể hiện sự đóng góp chung vào bức tranh hành chính mới của Thành phố.
Đồng chí Nguyễn Đình Khuyến khẳng định, đây sẽ là "điều kiện thuận lợi hơn để phát huy thế mạnh riêng, phát triển hài hòa, bền vững theo định hướng phát triển Thủ đô". Mô hình chính quyền hai cấp cho phép phân quyền, phân cấp rõ ràng hơn, tạo điều kiện để cấp phường chủ động hơn trong công tác quản lý đô thị, tiếp cận gần hơn với người dân và doanh nghiệp, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Chính quyền mới tại các phường sẽ có thêm nguồn lực, cơ chế linh hoạt để đầu tư hạ tầng đồng bộ, cải thiện đời sống nhân dân, bảo tồn giá trị truyền thống như không gian tâm linh bên Hồ Tây, các làng nghề Phú Thượng, Nhật Tân, Tứ Liên. Đồng thời, mô hình mới cũng thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng đô thị thông minh, nâng cao năng lực điều hành và quản trị, hướng tới một chính quyền phục vụ nhân dân tốt hơn.
Một yếu tố cốt lõi để đảm bảo sự thành công của giai đoạn chuyển đổi này là sự đoàn kết nội bộ và tinh thần chủ động. Đồng chí Nguyễn Văn Phong đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc "giữ vững sự đoàn kết nội bộ, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, công chức, đảm bảo ổn định bộ máy, vận hành thông suốt, hiệu quả, phục vụ tốt nhất cho Nhân dân".
Quận Tây Hồ đã làm rất tốt công tác sắp xếp tổ chức bộ máy, phân công cán bộ, và làm tốt công tác tư tưởng, tạo được sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Đây là "tiền đề rất quan trọng" để Tây Hồ tự tin, vững bước vào giai đoạn hành chính mới.
Lãnh đạo Thành phố cũng bày tỏ mong muốn công tác chuẩn bị về mọi mặt phải thật chu đáo để bộ máy mới đi vào hoạt động "vận hành ngay công suất ngay từ giờ đầu, ngày đầu", không để gián đoạn hay vướng mắc, phục vụ kịp thời mọi nhu cầu của nhân dân và doanh nghiệp.
Bước sang một giai đoạn phát triển mới, Tây Hồ với vai trò, vị thế và vị trí đặc biệt là một động lực phát triển mới của Thủ đô, sẽ đón nhận và triển khai rất nhiều dự án lớn của Trung ương và Thành phố trên địa bàn. Những dự án này không chỉ là cơ hội vàng để Tây Hồ bứt phá mạnh mẽ hơn nữa, mà còn là thách thức lớn, đòi hỏi sự đồng lòng, quyết tâm và tinh thần trách nhiệm cao độ từ toàn bộ hệ thống chính trị và người dân.
Đồng chí Nguyễn Văn Phong đặc biệt lưu ý các phường mới sẽ tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, để mọi người cùng thấu hiểu và ủng hộ mạnh mẽ những chủ trương lớn khi triển khai các dự án trọng điểm. Công tác giải phóng mặt bằng, một nhiệm vụ vốn rất khó khăn và nhạy cảm, sẽ là chìa khóa để đảm bảo tiến độ và hiệu quả của các dự án này.
Tuy nhiên, với niềm tin vào trách nhiệm, kinh nghiệm, và sự đoàn kết đã được tôi luyện của quận Tây Hồ trong suốt thời gian qua, các đồng chí lãnh đạo Thành phố tin tưởng rằng Tây Hồ sẽ làm rất tốt công việc này. Bởi lẽ, những dự án này đều là "những dự án trọng điểm, những dự án động lực để không phải chỉ để cho phát triển Tây Hồ mà còn là cho phát triển của cả Thủ đô và đất nước", mang ý nghĩa chiến lược, mở ra những triển vọng to lớn cho tương lai.
Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ hai là sự ghi nhận xứng đáng cho 30 năm khát vọng, nỗ lực và cống hiến không ngừng nghỉ của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân quận Tây Hồ. Đây không chỉ là niềm tự hào to lớn mà còn là động lực mạnh mẽ, thôi thúc Tây Hồ tiếp tục vững bước trên chặng đường phát triển mới, viết tiếp những trang sử vẻ vang.
Trong giây phút trang trọng ấy, Chủ tịch UBND quận Nguyễn Đình Khuyến đã thay mặt Quận ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Tây Hồ, trân trọng cảm ơn sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố; sự phối hợp, hỗ trợ của các sở, ban, ngành Thành phố; sự ủng hộ của Nhân dân trong và ngoài Quận; cảm ơn các đồng chí lãnh đạo qua các thời kỳ, các tầng lớp Nhân dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức Quận Tây Hồ đã và đang đóng góp công sức, trí tuệ vào sự phát triển chung của Quận.
Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương và Thành phố, sự đồng lòng của toàn thể hệ thống chính trị và Nhân dân, Tây Hồ tin tưởng sẽ tiếp tục gặt hái những thành công rực rỡ hơn nữa, góp phần kiến tạo một Thủ đô Hà Nội ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, và đáng sống.
