Hãy là nàng Kiều theo cách của mình

Chia sẻ

Truyện Kiều đã được dựng thành phim từ đầu thế kỷ XX (phim Kim Vân Kiều), và đây đó cũng có những tác phẩm “chuyển thể” từ Truyện Kiều sang các loại hình nghệ thuật khác. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có một tác phẩm điện ảnh nào phản ánh đầy đủ nguyên tác, tương xứng với tầm vóc của Truyện Kiều.

Vẻ đẹp mong manh của nàng Kiều trong phim "Đoạn trường Tân Thanh".Vẻ đẹp mong manh của nàng Kiều trong phim "Đoạn trường Tân Thanh".

Vì sao Truyện Kiều chưa thể thành phim? Ai cũng biết với sức hấp dẫn tới 80 - 90 triệu dân Việt Nam như Truyện Kiều thì thị trường điện ảnh là vô cùng lớn. Dựa trên cốt truyện từ Kim Vân Kiều truyện của Trung Quốc, qua bàn tay sáng tạo thiên tài của đại thi hào Nguyễn Du, Truyện Kiều có đầy đủ hỉ, nộ, ái, ố, các tình huống kịch tính làm nên một thiên bi tình sử lớn, với nhiều nhân vật điển hình. Đó chính là “đường dây kịch bản”, là mảnh đất màu mỡ cho các nhà làm phim thỏa sức sáng tạo.

Không chỉ các nghệ sĩ “cầu toàn” trong sáng tác mà một bộ phận công chúng cũng tỏ ra rất dị ứng với những sự đổi mới trong nghệ thuật, nhất là khi “chạm” đến những giá trị quen thuộc với mình: chẳng hạn làm mới các loại hình nghệ thuật dân gian, truyền thống, phóng tác về lịch sử, về danh nhân, về các tác phẩm kinh điển… Riêng trong lĩnh vực điện ảnh, thì sự phán xét về mặt lịch sử, nhất là trang phục đã “giết chết” rất nhiều dự án phim. Đành rằng, lịch sử cần phải được tôn trọng, nhưng nghệ thuật vẫn cần là nghệ thuật (chứ không phải là sự minh họa). Bởi thế vẫn cần có một khoảng không gian đủ rộng cho những sáng tạo bay bổng. Gần đây, dòng phim cổ trang của chúng ta đã có sự hồi sinh nhất định cùng với những nỗ lực phục dựng trang phục truyền thống (phim Tấm Cám). Với một vài dấu ấn như thế, thật khó để có thể dựng nên bức tranh điện ảnh “hoàn hảo” về Truyện Kiều.

Điều này lý giải, dự án phim điện ảnh về Truyện Kiều của nhà sản xuất Mai Thu Huyền vừa manh nha đã bị phản ứng khá gay gắt. Chung quy cũng là chuyện “giống hay không giống” với nguyên tác. Khi vừa công bố cận mặt nữ diễn viên chính, người sẽ hóa thân thành Thúy Kiều trong phim là Trình Thị Mỹ Duyên, sinh năm 1995, người đẹp đến từ tỉnh Tuyên Quang, từng đoạt danh hiệu "Người đẹp Áo dài" trong cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017, lại ngay lập tức gặp phản ứng trái chiều. Một số người chê Mỹ Duyên chưa đủ độ đẹp của Kiều mà Nguyễn Du mô tả.

Ngoài tranh luận ngoại hình, nhiều người chê bai phục trang của Kiều trên poster quảng bá phim chưa phù hợp. Cho rằng, màu sắc phục trang là màu vàng trong khi Kiều rơi vào chốn lầu xanh. Màu vàng vốn là màu dành cho vua chúa, hoàng tộc mà sử dụng ở bối cảnh này thì e không phù hợp.

Hai nhân vật chính trong phim Kim Trọng và Thúy Kiều.Hai nhân vật chính trong phim Kim Trọng và Thúy Kiều.

Trước đó, chính dự án phim này đã từng gây tranh cãi sau khi công bố hình ảnh và đoạn video clip đầu tiên. Thời điểm đó, phim bị nhận nhiều ý kiến trái chiều về việc sử dụng chữ quốc ngữ được đánh giá không đúng mà phải dùng chữ Nôm. Phần phục trang khi đó cũng bị chê hở hang quá đà.

Thật ra, đến tận tháng 3 sang năm, phim Kiều mới ra rạp. Vào thời điểm này, mọi tranh cãi đều là quá sớm. Song có thể thấy rằng mọi khen chê không nên bó hẹp vào việc truyện Kiều “giống hay không giống” với lịch sử, văn hóa, hay với… chính tưởng tượng chủ quan của độc giả. Chúng ta vẫn cứ cho rằng phim Kiều phải có một cái gì đó “thuần Việt” mới ra được chất Truyện Kiều. Nhưng ta cũng phải nhớ rằng, Truyện Kiều lấy bối cảnh “Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh”, tức là bối cảnh triều nhà Minh của Trung Quốc. Bởi lẽ mượn bối cảnh đó, Nguyễn Du đã dựng lên một thiên tình sử thuần Việt hơn bao giờ hết. Vì vậy cần phải hiểu chất Việt sâu xa ở Truyện Kiều chính là tâm hồn Việt, vẻ đẹp Việt. Làm phim Kiều phải chạm được vào hồn Việt đó. Đấy là trách nhiệm của các nghệ sĩ.

Còn với khán giả, cần một thái độ đúng là tôn trọng những tìm tòi, sáng tạo của các nghệ sĩ, và thưởng thức tổng thể bộ phim trong cảm quan chung, tránh sa đà bắt bẻ từng chi tiết. Hãy lắng nghe cách các nhà làm phim kể lại Truyện Kiều bằng ngôn ngữ điện ảnh theo cách của họ. Chúng ta cần một không gian điện ảnh đầy sáng tạo mà ở đó cô Kiều hiện lên sống động như trong kiệt tác của Nguyễn Du và như trong cuôc sống ngày hôm nay.

MỸ NGUYỄN 

Tin cùng chuyên mục

Triển lãm “Tổ quốc – 80 mùa thu Độc lập“: Bản hùng ca bằng hình ảnh về Tổ quốc Việt Nam

Triển lãm “Tổ quốc – 80 mùa thu Độc lập“: Bản hùng ca bằng hình ảnh về Tổ quốc Việt Nam

(PNTĐ) - Triển lãm ảnh Thời sự – Nghệ thuật "Tổ quốc – 80 mùa thu Độc lập" được tuyển chọn từ 5.032 tác phẩm ảnh gửi về từ khắp mọi miền Tổ quốc (gồm 568 bộ ảnh và 4.464 ảnh đơn), phản ánh toàn diện dòng chảy lịch sử và hơi thở cuộc sống Việt Nam trong tám thập kỷ qua.
“Tổ Quốc Trong Tim: The Concert Film”, hơn cả một bộ phim đó là sứ mệnh tiếp tục lan tỏa tình yêu Tổ quốc

“Tổ Quốc Trong Tim: The Concert Film”, hơn cả một bộ phim đó là sứ mệnh tiếp tục lan tỏa tình yêu Tổ quốc

(PNTĐ) - Tối 16/10, bộ phim “Tổ Quốc Trong Tim: The Concert Film” do Báo Nhân Dân chỉ đạo thực hiện, phối hợp sản xuất cùng Sun Bright, đã có buổi công chiếu ra mắt tại Hà Nội. Bộ phim sẽ chính thức khởi chiếu toàn quốc từ ngày 17/10/2025 với các suất chiếu giới hạn. Toàn bộ lợi nhuận từ việc bán vé sẽ được chuyển tới Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để hỗ trợ đồng bào vùng bão lũ.
Thành viên Secret Garden thích thú khi được tặng nón lá vẽ tay ở sân bay Việt Nam

Thành viên Secret Garden thích thú khi được tặng nón lá vẽ tay ở sân bay Việt Nam

(PNTĐ) - Chiều 16/10, sau chuyến bay kéo dài 15 tiếng từ Oslo (Na Uy), Fionnuala Sherry và Rolf Løvland của Secret Garden đã tới sân bay Nội Bài. Hai nghệ sĩ đã rất thích thú khi được BTC tặng nón lá vẽ tay thủ công ngay khi chào đón. Cả hai nghệ sĩ gây ấn tượng bởi sự thân thiện, họ cho biết đã sẵn sàng cho buổi biểu diễn tối 18/10 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội.
Triệu cái ôm gửi mẹ trong cuốn sách “Để con ôm mẹ nhé!”

Triệu cái ôm gửi mẹ trong cuốn sách “Để con ôm mẹ nhé!”

(PNTĐ) - “Để con ôm mẹ nhé!” là cuốn sách đầu tay được tác giả Trần Thúy Hằng ấp ủ dành tặng người mẹ quá cố của mình, chia sẻ những câu chuyện tràn đầy cảm hứng và lòng biết ơn, cùng với đó là rất nhiều tiếc nuối vì đã chưa kịp giãi bày cùng mẹ. Cuốn sách vừa được ra mắt nhân dịp 20/10.