Hành trình khám phá làng nghề gốm Bát Tràng:
Điểm chạm văn hóa, kết nối di sản với tương lai
(PNTĐ) - Không chỉ là một chuyến công tác đơn thuần, hành trình của đoàn cán bộ Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đến với làng gốm Bát Tràng giống như một chuyến du hành đặc biệt xuyên thời gian, nơi quá khứ và tương lai hội tụ.
Trái tim văn hóa ven sông Hồng
Nằm nép mình bên bờ sông Hồng hiền hòa, cách trung tâm Hà Nội khoảng 15km, làng gốm Bát Tràng từ lâu đã vượt khỏi ranh giới một làng nghề đơn thuần để trở thành điểm đến du lịch đặc sắc của Thủ đô. Nơi đây, hơn 100 nghệ nhân cùng gần 200 doanh nghiệp và khoảng 1.000 hộ dân vẫn cần mẫn gìn giữ nghề truyền thống, tạo nên những sản phẩm gốm sứ đặc sắc với đủ sắc màu: men lam, nâu, rạn, xanh ngọc và xanh coban.
Tại đây, đoàn công tác thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đã tổ chức chương trình sinh hoạt chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm công tác giữa các Hội đồng Tư vấn. Tham gia đoàn có lãnh đạo đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội, đại diện xã Bát Tràng, cùng các thành viên thuộc Hội đồng Tư vấn Văn hóa - Xã hội, Hội đồng Tư vấn Kinh tế và Hội đồng Tư vấn tổng hợp và Phân tích dư luận xã hội...
Điểm dừng chân đầu tiên của đoàn là đình và miếu Giang Cao, cụm di tích tín ngưỡng nổi bật của xã Bát Tràng. Tại đình Giang Cao, ông Đặng Sơn Hải, Trưởng Ban Quản lý Di tích chia sẻ: “Ngôi đình này được xây dựng từ thời Lý, trải qua hơn 1.000 năm lịch sử, dù nhiều lần trùng tu nhưng vẫn bảo tồn gần như nguyên vẹn nét kiến trúc truyền thống”.
Không xa đình là miếu Giang Cao (miếu Bản), nơi thờ hai vị Thành hoàng là Lê Huệ và Lê Kiêm - những vị thần y đã cứu giúp dân làng thoát khỏi dịch bệnh vào cuối thời Trần. Cụm di tích này giờ đây trở thành tuyến di sản tâm linh độc đáo ven sông Hồng, thu hút đông đảo khách tham quan và tín đồ tâm linh tới thăm viếng hàng năm.
Chùa Tiêu Dao: “Bảo tàng gốm sứ” độc nhất vô nhị
Điểm đến kế tiếp là chùa Tiêu Dao, ngôi chùa duy nhất ở Hà Nội sử dụng hoàn toàn chất liệu gốm Bát Tràng để tái tạo các giá trị kiến trúc và tâm linh. Tại đây, đoàn công tác được chiêm ngưỡng hai pho tượng Hộ Pháp đúc từ gốm sứ cao tới 2,5 m, cùng những pho tượng Thập Bát La Hán, tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông, tất cả đều là những kiệt tác độc nhất vô nhị được bàn tay các nghệ nhân trong làng kỳ công tạo tác.
Những chi tiết đặc biệt tại chùa như bức tranh Om Mani nhiều màu sắc bằng gốm, các bức tượng phục cổ hay lối kiến trúc tinh xảo đã khiến đoàn không khỏi ngạc nhiên và thích thú. Chùa Tiêu Dao không đơn thuần là nơi thờ tự, mà đúng nghĩa là một “bảo tàng” sống động thể hiện tinh thần, tài hoa và tâm hồn của làng gốm Bát Tràng.
Trung tâm Tinh hoa làng nghề Việt: Điểm nhấn hiện đại giữa lòng truyền thống
Điểm đặc biệt nhất trong hành trình chính là Trung tâm Tinh hoa làng nghề Việt, một công trình mang đậm tính biểu tượng, giao hòa giữa nghệ thuật kiến trúc hiện đại với những giá trị cốt lõi truyền thống.
Được thiết kế bởi kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào, Trung tâm có hình dáng mô phỏng bàn xoay vuốt gốm, những mặt cong đa diện uyển chuyển tượng trưng cho sức sống vĩnh cửu của làng nghề. Tòa nhà không chỉ mang sắc màu đất nung chủ đạo mà còn được tô điểm bởi những đường nét uốn cong mềm mại, gợi nhắc dòng sông Hồng chở nặng phù sa bồi đắp suốt hàng ngàn năm lịch sử. Một điểm nhấn đặc biệt của Trung tâm chính là con đường lát gạch nung truyền thống do Công ty gốm sứ Quang Vinh chế tác, kết hợp thác nước chảy dọc theo các mảnh gốm xanh lam, tạo nên sự hòa quyện giữa đất và nước – hai nguyên tố làm nên linh hồn của gốm sứ Bát Tràng.
Theo đồng chí Chu Anh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Bát Tràng, nơi đây không chỉ là điểm du lịch hấp dẫn mà còn là biểu tượng mới cho sự sáng tạo và phát triển của làng nghề truyền thống. “Chúng tôi đang hướng tới xây dựng Bát Tràng thành điểm du lịch thông minh, ứng dụng công nghệ số để tăng trải nghiệm du khách,” đồng chí Chu Anh Tuấn nhấn mạnh.
Kết thúc hành trình đặc biệt tại Công ty TNHH Gốm sứ Thiên Đức, đoàn được thưởng thức những món ăn độc đáo của làng, như một lời nhắc nhở rằng du lịch không chỉ có tham quan mà còn là hành trình trải nghiệm văn hóa, ẩm thực đặc sắc của mỗi vùng đất.
Hành trình của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội tới Bát Tràng lần này không chỉ là dịp trao đổi kinh nghiệm giữa các Hội đồng Tư vấn, mà còn mở ra góc nhìn mới về khả năng kết nối di sản với du lịch hiện đại. Với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và sáng tạo, Bát Tràng đang vươn mình trở thành một biểu tượng du lịch văn hóa không thể bỏ qua của Thủ đô trong tương lai gần.
Một số hình ảnh khác của chuyến tham quan và trải nghiệm làng nghề Bát Tràng:
