Dấu ấn bản lĩnh và trí tuệ nữ đại biểu Quốc hội trên nghị trường lập pháp
Bài 2: Tiếng nói trí tuệ và tâm huyết từ nghị trường đến cộng đồng
(PNTĐ) - Nữ đại biểu Quốc hội không chỉ đại diện cho tiếng nói của cử tri mà còn mang tri thức, kinh nghiệm chuyên môn và góc nhìn khoa học, chuyên môn sâu vào nghị trường. Từ nông nghiệp xanh, bền vững đến bảo vệ quyền phụ nữ, trẻ em, và đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần làm các quyết sách của Quốc hội trở nên nhân văn, khả thi và sát thực tiễn, thể hiện rõ bản lĩnh, trí tuệ và trách nhiệm với cộng đồng.
Đội ngũ nữ đại biểu Quốc hội trong các khoá gần đây ngày càng khẳng định rõ vai trò, vị thế của mình, đặc biệt là những đại biểu là các nhà khoa học, giảng viên, chuyên gia đầu ngành, các giáo sư, tiến sĩ, nhà nghiên cứu uy tín trong các lĩnh vực như y học, giáo dục, kinh tế, môi trường, xã hội học, cán bộ quản lý, lãnh đạo đoàn thể, kỹ sư, doanh nhân… Nữ đại biểu không chỉ đại diện cho tiếng nói của cử tri mà còn mang vào nghị trường tri thức, kinh nghiệm nghiên cứu chuyên sâu, góc nhìn khoa học và thực tiễn với tư duy đổi mới, góp phần làm sâu sắc thêm các quyết sách của Quốc hội, giúp cho các quy định pháp luật trở nên khả thi, nhân văn và phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước.
Là đại biểu Quốc hội hai nhiệm kỳ liên tiếp (khóa XIV và XV), bà Nguyễn Thị Lan - Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, được biết đến là một trong những nữ đại biểu có nhiều đóng góp nổi bật trong lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, đặc biệt là trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về nông nghiệp, nông dân và nông thôn.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan luôn giữ phong thái điềm đạm, sâu sắc, nhưng mỗi lần phát biểu tại hội trường hay thảo luận tổ đều được đánh giá là “trúng và đúng”, phản ánh rõ thực tiễn của ngành nông nghiệp - lĩnh vực mà bà gắn bó và có chuyên môn sâu. Bà đã nhiều lần góp ý vào các dự án luật quan trọng như: Luật Trồng trọt, Luật Chăn nuôi, Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Hợp tác xã (sửa đổi) và Luật Tài nguyên, môi trường, đa dạng sinh học… Các ý kiến của bà luôn gắn liền với yêu cầu thực tế, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững, đồng thời đảm bảo sinh kế cho người nông dân.
Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Lan tiếp tục có nhiều đóng góp đáng chú ý khi thảo luận về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) và Luật Chuyển giao công nghệ… Nữ đại biểu nhấn mạnh việc cần hoàn thiện cơ chế, chính sách sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả, khuyến khích tích tụ, tập trung đất đai, nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi của người dân - nhất là nông dân trực tiếp sản xuất. Đồng thời, đại biểu đề xuất tăng cường đầu tư cho nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ trong nông nghiệp, coi đây là giải pháp đột phá để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng.
Không chỉ dừng ở lập pháp, đại biểu Nguyễn Thị Lan còn tích cực tham gia giám sát và tiếp xúc cử tri, đặc biệt là tại các vùng nông thôn, khu vực chịu tác động của biến đổi khí hậu. Đại biểu nhiều lần phản ánh ý kiến của nông dân về tình trạng thiếu vốn, khó tiếp cận chính sách tín dụng xanh, và kiến nghị Chính phủ sớm hoàn thiện chính sách hỗ trợ nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Với kinh nghiệm lãnh đạo một cơ sở đào tạo hàng đầu, bà cũng nhấn mạnh vai trò của nguồn nhân lực nông nghiệp chất lượng cao trong phát triển bền vững.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan không chỉ là nhà khoa học, nhà quản lý mà còn là người đại diện tận tâm cho tiếng nói của nông dân Việt Nam. Những ý kiến, kiến nghị của nữ đại biểu tại nghị trường luôn mang đậm hơi thở thực tiễn, vừa sắc sảo về lý luận, vừa thiết thực về chính sách - góp phần quan trọng vào quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn của đất nước.
Từ một giảng viên Trường Đại học Đà Lạt, chuyên ngành Vật lý hạt nhân, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh bước vào hoạt động nghị trường với tâm thế của một nhà khoa học, vừa khiêm tốn học hỏi, vừa luôn nỗ lực đóng góp chuyên môn vào công việc lập pháp. Sau thời gian đầu là đại biểu kiêm nhiệm, hai năm gần đây nữ đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đảm nhiệm vai trò đại biểu chuyên trách của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng.
Đại biểu Tú Anh chia sẻ: “Tôi cảm thấy rất tự hào khi được là một nữ đại biểu đại diện cho nhân dân. Tôi xin cảm ơn cử tri đã tín nhiệm, bầu tôi làm đại biểu Quốc hội khóa XV.”
Từ người làm công tác giảng dạy, đại biểu dần quen với những công việc đặc thù của Quốc hội - từ lập hiến, lập pháp đến giám sát tối cao - và không ngừng tự trau dồi kiến thức để các phát biểu, quyết định của mình góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Trong lĩnh vực chuyên môn, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đặc biệt quan tâm đến Luật Năng lượng nguyên tử và các nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù cho hai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2. Với kinh nghiệm chuyên sâu, đại biểu đã đóng góp ý kiến từ góc độ khoa học và thực tiễn, giúp hoàn thiện Luật Năng lượng nguyên tử phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc phát triển điện hạt nhân trở lại trong tương lai.
Không chỉ dừng ở lĩnh vực năng lượng, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh còn tích cực đóng góp cho các dự án luật về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, như: Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Thương mại điện tử… “Tôi rất mừng khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57 về cơ chế đột phá phát triển khoa học - công nghệ, xác định đây là yếu tố then chốt dẫn dắt phát triển trong thời kỳ mới.”- đại biểu nói.
Đại biểu đặc biệt tâm đắc với Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, một đạo luật thể hiện tính nhân văn sâu sắc, hướng tới bảo vệ phụ nữ, trẻ em và người yếu thế. Đại biểu chia sẻ: “Ngoài việc góp ý về mặt khoa học, tôi muốn lồng ghép, thúc đẩy các vấn đề bình đẳng giới trong quá trình xây dựng luật, để khi ban hành, luật thực sự đảm bảo quyền lợi cho nhóm yếu thế”.
Song song với hoạt động lập pháp, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh còn chú trọng công tác giám sát và tiếp xúc cử tri. Trước và sau mỗi kỳ họp, nữ đại biểu cùng đoàn đại biểu tỉnh lắng nghe, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, đồng thời theo dõi việc thi hành các đạo luật trong thực tế.
Một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất với nữ đại biểu là chương trình giám sát giáo dục phổ thông và sách giáo khoa. Từ thực tiễn khảo sát tại các trường học, đại biểu nhận thấy nhiều bất cập và mạnh dạn kiến nghị cần có một bộ sách giáo khoa thống nhất.
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh nói: “Tôi rất mừng khi Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71 về giáo dục và đào tạo, trong đó có chủ trương thực hiện một bộ sách giáo khoa thống nhất từ năm 2026. Đây là kết quả từ những nỗ lực, kiến nghị của nhiều đại biểu, trong đó có bản thân tôi.”
Những đóng góp của đại biểu Trịnh Thị Tú Anh thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa tri thức khoa học và thực tiễn xã hội, giữa tư duy lý luận và tình cảm của người phụ nữ với các nhóm yếu thế, góp phần quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện đại, nhân văn và khả thi.
Là đại biểu trẻ tuổi nhất Quốc hội khóa XV, đại biểu Quàng Thị Nguyệt có những đóng góp vào hoạt động lập pháp bằng tinh thần nhiệt huyết, gần dân và hướng về cơ sở.
“Được vinh dự trở thành đại biểu Quốc hội trẻ nhất khóa XV, tôi nhận thức rằng đây là niềm tự hào nhưng cũng là trách nhiệm lớn lao. Những ngày đầu bước vào nghị trường, tôi không tránh khỏi bỡ ngỡ, nhưng với tinh thần cầu thị, tôi luôn chủ động học hỏi kinh nghiệm từ các đại biểu đi trước, nghiên cứu kỹ các dự án luật, nghị quyết.”- đại biểu Nguyệt chia sẻ.
Gần một nhiệm kỳ sắp qua, điều nữ đại biểu nhận thấy quý giá nhất là sự trưởng thành trong tư duy lập pháp, bản lĩnh nghị trường và khả năng lắng nghe từ thực tiễn đời sống nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số nơi bà sinh sống.
Trong hoạt động lập pháp, đại biểu Quàng Thị Nguyệt dành nhiều tâm huyết cho các dự án luật liên quan đến phụ nữ, trẻ em, thanh niên, an sinh xã hội và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khi tham gia thảo luận Luật Bình đẳng giới (sửa đổi), đại biểu kiến nghị cần tăng cường cơ chế giám sát ở cơ sở, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, nơi vẫn còn tảo hôn, lao động sớm, xâm hại trẻ em…
Đồng thời, nữ đại biểu đề xuất bổ sung quy định bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, mở rộng quyền tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị, kinh tế và xã hội, và đặc biệt tạo điều kiện cho phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản lý nhà nước.
Trong Luật Hợp tác xã và Luật Thanh niên, nữ đại biểu cũng có những phát biểu góp ý tập trung vào chính sách đào tạo nghề và việc làm bền vững cho thanh niên nông thôn, nhấn mạnh tầm quan trọng của vốn vay ưu đãi, hỗ trợ khởi nghiệp, du lịch cộng đồng và phát triển nông sản sạch gắn với du lịch địa phương - những hướng đi cụ thể giúp thanh niên gắn bó, phát triển cùng quê hương.
Cùng với những đóng góp ở nghị trường, đại biểu Quàng Thị Nguyệt còn tích cực đi đến cơ sở, gặp gỡ cử tri, đặc biệt là phụ nữ, thanh niên, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn và đồng bào dân tộc thiểu số. Từ đó, đại biểu tổng hợp, phản ánh những băn khoăn về việc làm, bảo hiểm, chăm sóc sức khỏe, sinh kế đến các cơ quan có thẩm quyền và theo dõi quá trình xử lý để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân.
Đồng thời, chủ động phối hợp với các tổ chức đoàn thể địa phương tổ chức các diễn đàn phản biện xã hội, mô hình “Lắng nghe tiếng nói cơ sở”, tạo không gian để đoàn viên, thanh niên và người dân đối thoại với chính quyền, góp phần tháo gỡ khó khăn, cải thiện chính sách từ thực tiễn.
Điều khiến đại biểu Quàng Thị Nguyệt trăn trở nhất chính là việc thực hiện chính sách hỗ trợ việc làm bền vững và bảo hiểm xã hội cho lao động tự do, phụ nữ nông thôn còn nhiều khó khăn. Qua giám sát, nhận thấy nhiều người chưa nắm rõ quyền lợi, chưa tiếp cận được chính sách, nữ đại biểu kiến nghị tăng cường tuyên truyền dễ hiểu, cải cách thủ tục hành chính và rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ.
Đại biểu trẻ Quàng Thị Nguyệt gửi gắm: “Tôi mong rằng các đại biểu trẻ nhiệm kỳ tới sẽ giữ tinh thần dấn thân, nhiệt huyết và gần dân. Mỗi đại biểu cần mạnh dạn nêu vấn đề, dám tranh luận, đề xuất giải pháp thiết thực, đặc biệt cho nhóm yếu thế. Nếu chúng ta thật sự lắng nghe dân, hiểu dân và nói lên tiếng nói từ thực tiễn, mỗi chính sách sẽ thực sự đi vào cuộc sống.”
Các nữ đại biểu Quốc hội dù ở lĩnh vực nào đều nỗ lực đưa tiếng nói của nhân dân vào nghị trường, gắn việc xây dựng pháp luật với đời sống thực tế, đóng góp tích cực vào quá trình hoàn thiện thể chế, chính sách và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.
