Hoãn phiên tòa vụ “kêu oan tội giết mẹ”

Phiên tòa được mở theo đơn kháng cáo kêu oan của ông Phượng. Vụ án xảy ra cách đây 10 năm, vào tháng 10/2012 và một năm sau, tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều kết luận Vi Văn Phượng có hành vi giết mẹ đẻ nên tuyên tử hình dù người này kêu oan.

Năm 2016, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xử Giám đốc thẩm, tuyên hủy các bản án trên, yêu cầu điều tra bổ sung động cơ phạm tội; thời gian nạn nhân bị giết; ông Phượng bị có bức cung nhục hình hay không…

Bị cáo Vi Văn Phượng tại Tòa

Sau 3 năm điều tra lại, năm 2019, TAND tỉnh Bắc Giang xử lại vụ án, tiếp tục tuyên Vi Văn Phượng án tử hình. Ngày 16/8/2022, gần 3 năm sau phiên sơ thẩm, TAND Cấp cao mới mở phiên xử phúc thẩm.

Tòa án đã triệu tập gần 20 nhân chứng trong vụ, gồm 2 phạm nhân có thời gian giam giữ cùng bị cáo Phượng để đối chất tại phiên tòa. Tuy nhiên, có 3 nhân chứng vắng mặt, đều là người dân sinh sống cùng làng với bị cáo Phượng.

Trong phần khai mạc, luật sư Đinh Anh Tuấn (Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Thiên Quang) bào chữa cho ông Phượng có ý kiến, vụ án đã kéo dài nhiều năm, trải qua rất nhiều phiên xét xử, đến nay ông Phượng đã trải qua 10 năm trong trại giam.  

Để đảm bảo khách quan, luật sư Tuấn đề nghị triệu tập giám định viên của Bộ Công an do liên quan đến nhiều kết quả giám định về tồn dư thức ăn trong dạ dày bà Vui lúc đã tử vong. Đây là yếu tố có tính quyết định trong việc xác định thời gian chết của nạn nhân, là “căn cứ gỡ tội cho bị cáo”.

Cũng cần trích xuất con dao quắm - hung khí của vụ án để làm rõ cơ chế hình thành vết thương sau gáy nạn nhân. Luật sư cho hay vết thương này không phù hợp với toàn bộ quá trình ông Phượng “khai báo theo hướng nhận tội” ở giai đoạn điều tra.

Cùng bào chữa cho bị cáo, luật sư Trần Văn An đề nghị triệu tập 3 điều tra viên trong giai đoạn 1 của vụ án, trước khi có quyết định Giám đốc thẩm năm 2016 và 1 điều tra viên của giai đoạn 2.

Các luật sư còn đề nghị triệu tập kiểm sát viên và Chủ tọa của phiên xét xử sơ thẩm năm 2019 với lý do, những kiến nghị của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao không được cấp sơ thẩm thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ.

Đại diện VKSND Cấp cao tại Hà Nội nêu nhận định, đây là vụ án phức tạp, kéo dài và bị cáo kêu oan nên nhân chứng vắng mặt sẽ “chưa đủ điều kiện để tiếp tục phiên tòa”. Người giữ quyền công tố đề nghị hoãn và lần xử tới phải “áp dụng triệt để mọi biện pháp” để triệu tập các cá nhân liên quan, kể cả điều tra viên, kiểm sát viên, giám định viên như đề nghị của luật sư.

Sau hội ý, Hội đồng xét xử thông báo hoãn xét xử, sẽ cân nhắc các kiến nghị của luật sư và đại diện viện kiểm sát về việc triệu tập các cá nhân liên quan. Thời gian mở lại phiên tòa chưa được công bố.

Theo án sơ thẩm, cuối năm 2009, vợ chồng bị cáo Phượng vay vàng của bà Vui (người bị mù) để lo cho người con lớn đi xuất khẩu lao động. Trong lúc gia đình vẫn đang nợ nần, bà Vui không hiểu cho con trai và nhiều lần đòi vàng.

Tháng 9/2012, Phượng đi mua 1,5 chỉ vàng về trả cho mẹ nhưng lại bị nghi ngờ "mua vàng giả để lừa người mù" nên xảy ra cãi vã. Tòa sơ thẩm kết luận: "Động cơ gây án của bị cáo là do nợ nần".

Theo tài liệu của cơ quan tố tụng, khoảng 11 giờ 15 ngày 5/10/2012, Vi Văn Phượng sau khi đi làm, uống rượu ở ngoài về liền vào quán tạp hóa mua mỳ tôm về nấu cho mẹ. Tuy vậy khi tới nhà, Phượng lấy dao quắm chém nạn nhân rất nhiều nhát. Bị cáo mang dao dựng vào chỗ cũ, cởi áo dính máu và ngồi hút thuốc trước khi thông báo cho mọi người lúc 11 giờ 30.

Các phiên tòa tiếp đó, bị cáo Phượng liên tục kêu oan, nói bị tra khảo, đánh đập nên mới có một số lời khai nhận tội. Ngược lại, Kiểm sát viên khẳng định việc nhận tội của bị cáo trong giai đoạn điều tra phù hợp với chứng cứ, lời khai của nhân chứng. Bị cáo sát hại mẹ vì hoàn cảnh khó khăn; khi mua mì tôm cho mẹ đã thể hiện sự bực tức, bị cáo có tâm sự việc anh trai không có trách nhiệm chăm mẹ cho chủ quán nghe…

Tại phiên tòa sơ thẩm, các luật sư bào chữa cho rằng, thời gian gây án không hợp lý khi Phượng từ nơi ăn uống ra về, mua mì tôm, tới nhà, giết mẹ, ra hút thuốc rồi hô hoán chỉ trong 15 phút. Những chứng cứ có tính chất gỡ tội không được đưa vào hồ sơ như trên dao tang vật không có vân tay của Phượng, vết máu của nạn nhân đã khô đen khi hàng xóm có mặt; một số lời khai của nhân chứng…

Đặc biệt sau khi Hội đồng thẩm phán ra quyết định hủy án tử hình của Phượng năm 2016, một nhân chứng trong vụ bỗng "thay đổi lời khai" nên thể hiện sự không khách quan. Động cơ gây án cũng "vô lý" vì năm 2012, kinh tế gia đình Phượng đã tốt, đủ sức trả 1,5 chỉ vàng.

Bà Vui bị chém hàng chục nhát, rất dã man. Các luật sư nhận định: "Người có thần kinh bình thường, dù tàn ác giết mẹ cũng không thể chém nạn nhân nhiều nhát tới mức thi thể biến dạng". Anh trai của bị cáo cũng khai tại tòa: "Phượng uống rượu xong còn nhớ mua mì về cho mẹ. Với lương tâm như thế, tôi không tin em tôi giết mẹ tôi".