Thực phẩm đường phố bắt mắt nhờ… bột sắt
PNTĐ-Bột sắt là một loại màu công nghiệp được dùng trong sản xuất thuốc nhuộm tóc, không được phép cho vào thực phẩm nhưng hiện được nhiều hàng quán sử dụng để tạo màu cho món ăn.
 |
| Bột sắt được tùy tiện sử dụng trong thực phẩm đường phố |
Màu đẹp, giá rẻ
Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cách đây vài năm đã cảnh báo về tình trạng người dân dùng bột sắt để tẩm ướp thịt chim, gia cầm luộc, quay để có màu bắt mắt. Tuy nhiên, đến nay, loại bột này vẫn bán rất chạy tại các chợ đầu mối. Không chỉ dùng cho các món chim, gà quay, luộc, bột sắt còn được dùng làm chất tạo màu cho một số món ăn “khoái khẩu” của người dân Hà Nội như: bún riêu, bún ốc, bún bò…
Do có màu đỏ vàng hấp dẫn nên thay vì sử dụng màu vàng đỏ tự nhiên của thực phẩm hay sử dụng bột hạt điều có giá đến hơn trăm nghìn 1kg, mỗi lần phải dùng khá nhiều mới tạo được độ màu như ý , tốn kém hơn, nhiều cửa hàng đã dùng bột sắt để tẩm ướp chim, gà, vịt, hay các món có nước dùng cần màu đỏ như bún riêu, bún bò, chỉ cần một ít bằng đầu đũa.
Chị H. (bán hàng tại chợ Ngọc Hà) cho biết: “Chỉ cần pha chút bột sắt bằng đầu đũa vào một lít nước ấm để có màu sánh vàng là có thể ngâm gà, vịt vào. Để chừng 10 phút vớt ra luộc, da gà, vịt sẽ căng phồng rất hấp dẫn. Tương tự gà, vịt quay thì có thể trộn trực tiếp vào ướp.”
Theo giới thiệu của chị H, chúng tôi đến gặp chị Th. (chủ kiot bán đồ khô tại tầng 1 chợ Đồng Xuân) để mua bột sắt. Chị Th gợi ý: “Nếu nấu để nhà ăn thì em lấy gói gia vị của Việt Nam này, 45 nghìn đồng một gói dùng được 1 – 2 lần, còn nếu làm hàng nhiều cứ lấy gói màu này (bột sắt) cho tiết kiệm chỉ có 50 nghìn đồng/kg mà mỗi thìa cà phê pha được cả chậu nước, ướp vài chục con chim. Hầu hết những quán bún riêu, quán gà, vịt đều mua loại gia vị này vừa đẹp mắt vừa tiết kiệm. Loại bột này chị bán khá chạy, mỗi ngày hơn chục gói nên em cứ yên tâm”.
Các gói gia vị này được đóng gói sơ sài theo từng kg (có thể bán lẻ từng lạng) tuy nhiên đa phần người mua đều mua cả túi (1kg) để tiện kinh doanh.
Tổn hại gan thận và gây ung thư
Tổn hại gan thận và gây ung thư
Theo dược sĩ Nguyễn Thu Hà (NXB Y dược Hà Nội) thì: “bột sắt" là một loại màu công nghiệp chứa chất 2,4 diamioazobenzene hydrochloride được dùng trong công nghiệp sản xuất polymer, thuốc nhuộm tóc, sản xuất cao su (chất chống ôxy hóa cao su), mực in... Đây là chất gây độc hại cho gan và thận, thậm chí có thể gây chết người ở liều lượng cao nên nó bị cấm sử dụng tuyệt đối trong thực phẩm.
Chất này được dùng trong công nghiệp sản xuất polymer, thuốc nhuộm tóc, sản xuất cao su… tuyệt đối cấm sử dụng trong thực phẩm bởi chúng có khả năng giải phóng vòng benzen, có thể tổn hại cho gan và thận, gây ung thư da, ung thư bàng quang. Tiếp xúc thường xuyên sẽ gây viêm da nặng, kích ứng mắt và chảy nước mắt, hen suyễn, viêm dạ dày, suy thận, chóng mặt, run, co giật, và hôn mê. Đồi với trẻ nhỏ có thể gây dị ứng, kích thích, tăng động hoặc, chậm chạp, lơ đễnh.
Theo cảnh báo của Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế, việc sử dụng phẩm màu công nghiệp trong sản xuất, chế biến thực phẩm gây nguy hại rất lớn cho sức khỏe. Người tiêu dùng có thể phân biệt thực phẩm có sử dụng bột sắt hay không bằng cách quan sát. Màu nước tự nhiên hoặc dùng bột điều sẽ có màu hơi đỏ và xỉn còn sử dụng bột sắt sẽ có màu vàng tươi, hấp dẫn. Bột sắt cũng khó phai nên nếu cửa hàng nào tất cả các đầu đũa đều bám màu vàng thì nguy cơ sử dụng bột sắt khá cao. Người tiêu dùng nên hết sức thận trọng và tránh sử dụng.
Trang Anh
