Nâng cao hiệu lực, hiệu quả lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai ở cơ sở
Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai tại Việt Nam trong thời gian qua có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường theo chiều hướng cực đoan. Nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó thiên tai ngay từ cấp cơ sở, tiến tới xây dựng thôn, xã an toàn trước thiên tai là một trong những nội dung trọng tâm trong Tuần lễ phòng chống thiên tai năm nay.
Hà Nội mênh mông nước ngập do mưa lớn dai dẳng (Ảnh: Ảnh minh họa)
Dự báo, năm nay sẽ có khoảng 11 đến 12 cơn bão vào Việt Nam. Trong đó có khoảng 5 đến 6 cơn bão sẽ đổ bộ trực tiếp tương đối mạnh và nguy hiểm. Khả năng bão sẽ đổ bộ vào khu vực Nam Trung bộ và phía Nam là chủ yếu - khu vực rất dễ bị tổn thương do nhiều lý do, đặc biệt là ở miền Tây Nam Bộ người dân ít khi bị ảnh hưởng của cơn bão. Thiên tai năm nay có thể không khốc liệt, dồn dập nhưng yếu tố cực đoan là rất lớn. Chưa năm nào mà ngày 30 và mùng 1 Tết lại có mưa đá và ngay sau đó từ tháng 1 đến nay chúng ta đã chứng kiến 104 trận mưa đá, giông lốc lớn, gây thiệt hại rất lớn trên địa bàn của 31 tỉnh, thành phố, đây là yếu tố cực đoan dị thường của năm nay.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp, từ nay đến cuối năm, các yếu tố cực đoan dị thường tiếp tục diễn ra, chính vì thế năm nay Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tập trung vào xây dựng lực lượng xung kích cơ sở đủ mạnh để ứng phó với các dị thường của thời tiết.
Năm nay cũng là năm đầu tiên và lần đầu tiên Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị về công tác phòng, chống thiên tai là một trong chủ trương rất quan trọng trong công tác phòng chống thiên tai. "Chúng tôi mong muốn các địa phương, chính quyền cơ sở có chương trình hành động thực hiện Chỉ thị một cách nghiêm túc, hiệu quả theo đúng yêu cầu của Ban Bí thư với sự tham gia của hệ thống chính trị có hiệu lực, hiệu quả hơn", ông Hiệp nhận định.
Lực lượng xung kích thực hiện công tác hộ đê sông Bùi, huyện Chương Mỹ
Đánh giá về vai trò của lực lượng xung kích tại cơ sở trong ứng phó thiên tai, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng: Bài học kinh nghiệm đầu tiên là tính chủ động và chúng ta đã có phương châm rất quan trọng và xuyên suốt là “4 tại chỗ” với phương châm này. "Trong phòng, chống thiên tai thì lực lượng xung kích chủ lực của chúng ta là lực lượng vũ trang (tức là công an và quân đội), thế nhưng lực lượng này không phải lúc nào cũng có mặt tại chỗ và thường những lực lượng này khi có thiên tai lớn, các thiệt hại lớn thì mới huy động khắc phục hậu quả chứ còn để phòng, chống tại chỗ thì vẫn là phải là lực lượng xung kích tại chỗ. Hiện nay lực lượng xung kích tại chỗ trong Luật đã quy định, đã triển khai và các địa phương cũng rất chú trọng nhưng rất nhiều địa phương hiện nay chưa có lực lượng phòng chống thiên tai đúng nghĩa. Thứ hai nữa là với những địa phương đã có lực lượng này rồi thì rõ ràng về kỹ năng, về trang thiết bị cũng không có, những trang thiết bị tối thiểu cho lực lượng này hiện nay cũng chưa đủ. Với chủ đề năm nay là phòng, chống thiên tai, chủ động hiệu quả từ lực lượng xung kích cơ sở mong muốn các địa phương, đặc biệt là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Trưởng ban Phòng, chống lụt bão của địa phương tập trung nhiều hơn cho xây dựng lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở một cách hiệu quả.
Tại cơ sở, đặc biệt ở vùng nông thôn, lực lượng thanh niên không nhiều, thậm chí là rất ít vì khi lớn lên đến tuổi trưởng thành thì các bạn đi học, đi làm ở khu đô thị, khu chế xuất công nghiệp…nên lực lượng tại chỗ bây giờ còn rất ít, chủ yếu là phụ nữ, người già. Hiện nay đội ngũ này các địa phương là vừa thiếu và yếu về trang bị, kể cả kiến thức, kỹ năng và trang thiết bị để hoạt động cũng còn rất khó khăn. "Chính vì thế nên để xây dựng lực lượng này chúng tôi đã có hướng dẫn chi tiết về cách thức xây dựng lực lượng, tổ chức tập huấn theo mẫu và đã gửi tài liệu cho các địa phương. Chúng tôi cũng rất mong các địa phương căn cứ vào những tiêu chuẩn đó để xây dựng lực lượng cho mình. Một vấn đề đặt ra là hiện nay chúng ta đang xây dựng nông thôn mới, trong đó sẽ có các tiêu chí về phòng, chống thiên tai, hướng đến chỉ tiêu lực lượng xung kích cấp xã là chủ yếu. Chúng tôi rất mong và hy vọng là có nhiều xã nông thôn mới kiểu mẫu về phòng, chống thiên tai, trong đó lực lượng xung kích phòng, chống tai ở cơ sở được xây dựng một cách đầy đủ, đúng nghĩa và hoạt động hiệu lực, hiệu quả", Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp kết luận.
MAI CHI