Phát hiện Linga-Yoni liền khối lớn nhất Việt Nam

Chia sẻ

Ban Quản lý Di sản Văn hoá Mỹ Sơn (Quảng Nam) cho biết, vừa phát hiện Linga-Yoni liền khối thế kỷ IX lớn nhất Việt Nam.

Linga Yoni liền khối trong lòng hố thiêng đền A10Linga Yoni liền khối trong lòng hố thiêng đền A10

Trong quá trình khai quật và phát lộ tại đền A10, các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam đã phát hiện một đài thờ sa thạch với Linga-Yoni liền khối còn khá nguyên vẹn, có kích thước 2,24 m x 1,68 m.

Theo ông Jalihal Ranganath, Trưởng nhóm công tác bảo tồn, đây là một bộ Linga-Yoni liền khối lớn nhất tại khu đền tháp Mỹ Sơn, cũng như trong điêu khắc Champa. Với việc phát hiện này, chúng ta đã có một đài thờ hoàn chỉnh thuộc đền A10. Việc phát hiện và phục hồi lại vị trí nguyên gốc cho đài thờ và 4 trụ đá thuộc ngôi đền này đã làm rõ chức năng của ngôi đền là nơi thờ thần Shiva qua biểu tượng Linga-Yoni và đã trả lại không gian thờ tự như xưa.

Ông Phan Hộ, Giám đốc Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn cho biết, việc khai quật và phát lộ tại đền A10 để phục vụ cho công tác trùng tu đã mang lại kết quả lớn. Rất nhiều hiện vật đã được phát hiện, nhất là đài thờ và 4 trụ đá thuộc ngôi đền này. Đặc biệt là đài thờ A10 đã được các chuyên gia nghiên cứu sắp xếp từ hơn 20 mảnh vỡ để trở thành một đài thờ hoàn chỉnh nhất tại di tích Mỹ Sơn.

Với Linga-Yoni to lớn, liền khối và chân đài thờ được trang trí hoa văn, vòm cửa và các đạo sư thuộc phong cách Đồng Dương thế kỷ IX, đài thờ mang giá trị rất cao về văn hóa và điêu khắc nghệ thuật.

Ngôi đền A10 được xây dựng vào thế kỷ 9 dưới triều vua Indravarman II. Cùng với đền B4, đền A10 mang phong cách Đồng Dương tại thung lũng Mỹ Sơn. Được khai quật vào năm 1903 và 1904, khi đó tường phía Nam giáp với A1 còn khá cao, tuy nhiên sau khi bị lãng quên và chiến tranh tại Việt Nam, công trình này đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Từ kết quả khai quật tại di tích Mỹ Sơn của các chuyên gia Pháp (EFEO) trong các năm 1903-1904 cho thấy, hầu hết trong lòng các đền thờ đã bị xáo trộn do các cuộc săn lùng báu vật trước đó.

Tương tự, đền A10 cũng đã bị xáo trộn trong lòng hố thiêng. Sự xáo trộn này đã làm đài thờ A10 sập xuống dưới đáy hố. Với kỹ thuật hạn chế trong giai đoạn khai quật 1903 không thể nâng Linga-Yoni to lớn này lên khỏi hố thiêng. Đồng thời, khi vệ sinh và khai quật dưới lòng hố các mảnh đá chèn Linga-Yoni rất chặt, nên việc nâng những khối đá còn lại của đài thờ dưới lòng hố lên là điều không thể lúc bấy giờ.

Theo nhà nghiên cứu Trần Kỳ Phương, đài thờ đền A10 và A1 ảnh hưởng từ đài thờ Mỹ Sơn E1, nhưng với cách trang trí đơn giản hơn do quá trình thay đổi về kiến trúc đền trong giai đoạn thế kỷ VIII đến nửa sau thế kỷ IX sau Công nguyên, từ kiến trúc đền “mở” chuyển sang kiến trúc đền “đóng”.

Đây là năm thứ 4 trong chương trình hợp tác bảo tồn giữa Việt Nam và Ấn độ tại Khu đền tháp Mỹ Sơn. Đến nay, đền A10, A11 và A8 và tường bao sắp hoàn thành. Các ngôi đền còn lại thuộc nhóm A sẽ tiếp tục được trùng tu trong năm 2021.

LƯU HƯƠNG/Chinhphu.vn

Theo http://baochinhphu.vn/Van-hoa/Phat-hien-LingaYoni-lien-khoi-lon-nhat-Viet-Nam/396718.vgp

Tin cùng chuyên mục

Nghệ sĩ trẻ Lưu Quốc Vượng bày tỏ tình yêu Tổ quốc qua Mv đầu tay

Nghệ sĩ trẻ Lưu Quốc Vượng bày tỏ tình yêu Tổ quốc qua Mv đầu tay

(PNTĐ) - 19 tuổi, nghệ sỹ trẻ Lưu Quốc Vượng vừa chính thức trình làng MV đầu tiên Yêu tổ quốc – Yêu đồng bào, một sản phẩm âm nhạc tràn đầy hào khí dân tộc nhưng cũng rất trẻ trung, hiện đại. Tác phẩm do nhạc sỹ Phạm Việt Tuân viết riêng tặng cho chàng trai trẻ, với cảm hứng sôi trào tình yêu nước trong dịp cả nước hướng về Đại lễ A80.
Chuyến thăm và làm việc của Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng với Tổ chức Du lịch Liên Hợp quốc có ý nghĩa lịch sử

Chuyến thăm và làm việc của Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng với Tổ chức Du lịch Liên Hợp quốc có ý nghĩa lịch sử

(PNTĐ) - Ngày 30/9/2025, nhân dịp tham dự Hội nghị Thế giới về Chính sách văn hóa và Phát triển bền vững tại Tây Ban Nha, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã đến thăm và làm việc với Tổ chức Du lịch Liên Hợp quốc (UN Tourism).
Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia, dự án chỉnh trang quanh Hồ Gươm vào đề cử giải Bùi Xuân Phái 2025

Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia, dự án chỉnh trang quanh Hồ Gươm vào đề cử giải Bùi Xuân Phái 2025

(PNTĐ) - Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội 2025 vừa chính thức công bố Danh sách đề cử gồm 11 đề cử, trên 4 hạng mục. Trong đó riêng hạng mục giải Tác phẩm có tới 4 đề cử. Điều đó phản ánh sự phong phú và chất lượng nổi trội của các tác phẩm, công trình “vì tình yêu Hà Nội” được công bố trong thời gian qua.
Ra mắt album “Duyên 7” với thông điệp nuôi dạy con bằng trái tim từ bi

Ra mắt album “Duyên 7” với thông điệp nuôi dạy con bằng trái tim từ bi

(PNTĐ) - NSND Đức Long, NSƯT Hồng Liên, diễn viên Đào Hoàng Yến, Sao Mai Hiền Anh, ca sĩ Quốc Quốc, ca sĩ Tuấn Nguyễn, ca sĩ Lâm Tới… vừa cùng tham gia đêm nghệ thuật ra mắt album Duyên 7: Kinh Pháp Cú - Nuôi con bằng trái tim vị Phật. Đảm nhận vai trò Tổng đạo diễn chương trình là ca sĩ Nguyễn Hiền Anh - giải Nhì Sao Mai 2007 dòng Thính phòng.
Lung linh màu Tết Trung thu phố cổ

Lung linh màu Tết Trung thu phố cổ

(PNTĐ) - Những ngày này, dạo quanh khu phố cổ Hà Nội, đặc biệt là phố Hàng Mã, Hàng Lược (phường Hoàn Kiếm, TP Hà Nội), ai cũng dễ dàng cảm nhận không khí rộn ràng của Tết Trung thu đang đến gần với những sắc màu của đèn lồng, đèn ông sao truyền thống, đầu lân…