Phát hiện Linga-Yoni liền khối lớn nhất Việt Nam

Chia sẻ

Ban Quản lý Di sản Văn hoá Mỹ Sơn (Quảng Nam) cho biết, vừa phát hiện Linga-Yoni liền khối thế kỷ IX lớn nhất Việt Nam.

Linga Yoni liền khối trong lòng hố thiêng đền A10Linga Yoni liền khối trong lòng hố thiêng đền A10

Trong quá trình khai quật và phát lộ tại đền A10, các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam đã phát hiện một đài thờ sa thạch với Linga-Yoni liền khối còn khá nguyên vẹn, có kích thước 2,24 m x 1,68 m.

Theo ông Jalihal Ranganath, Trưởng nhóm công tác bảo tồn, đây là một bộ Linga-Yoni liền khối lớn nhất tại khu đền tháp Mỹ Sơn, cũng như trong điêu khắc Champa. Với việc phát hiện này, chúng ta đã có một đài thờ hoàn chỉnh thuộc đền A10. Việc phát hiện và phục hồi lại vị trí nguyên gốc cho đài thờ và 4 trụ đá thuộc ngôi đền này đã làm rõ chức năng của ngôi đền là nơi thờ thần Shiva qua biểu tượng Linga-Yoni và đã trả lại không gian thờ tự như xưa.

Ông Phan Hộ, Giám đốc Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn cho biết, việc khai quật và phát lộ tại đền A10 để phục vụ cho công tác trùng tu đã mang lại kết quả lớn. Rất nhiều hiện vật đã được phát hiện, nhất là đài thờ và 4 trụ đá thuộc ngôi đền này. Đặc biệt là đài thờ A10 đã được các chuyên gia nghiên cứu sắp xếp từ hơn 20 mảnh vỡ để trở thành một đài thờ hoàn chỉnh nhất tại di tích Mỹ Sơn.

Với Linga-Yoni to lớn, liền khối và chân đài thờ được trang trí hoa văn, vòm cửa và các đạo sư thuộc phong cách Đồng Dương thế kỷ IX, đài thờ mang giá trị rất cao về văn hóa và điêu khắc nghệ thuật.

Ngôi đền A10 được xây dựng vào thế kỷ 9 dưới triều vua Indravarman II. Cùng với đền B4, đền A10 mang phong cách Đồng Dương tại thung lũng Mỹ Sơn. Được khai quật vào năm 1903 và 1904, khi đó tường phía Nam giáp với A1 còn khá cao, tuy nhiên sau khi bị lãng quên và chiến tranh tại Việt Nam, công trình này đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Từ kết quả khai quật tại di tích Mỹ Sơn của các chuyên gia Pháp (EFEO) trong các năm 1903-1904 cho thấy, hầu hết trong lòng các đền thờ đã bị xáo trộn do các cuộc săn lùng báu vật trước đó.

Tương tự, đền A10 cũng đã bị xáo trộn trong lòng hố thiêng. Sự xáo trộn này đã làm đài thờ A10 sập xuống dưới đáy hố. Với kỹ thuật hạn chế trong giai đoạn khai quật 1903 không thể nâng Linga-Yoni to lớn này lên khỏi hố thiêng. Đồng thời, khi vệ sinh và khai quật dưới lòng hố các mảnh đá chèn Linga-Yoni rất chặt, nên việc nâng những khối đá còn lại của đài thờ dưới lòng hố lên là điều không thể lúc bấy giờ.

Theo nhà nghiên cứu Trần Kỳ Phương, đài thờ đền A10 và A1 ảnh hưởng từ đài thờ Mỹ Sơn E1, nhưng với cách trang trí đơn giản hơn do quá trình thay đổi về kiến trúc đền trong giai đoạn thế kỷ VIII đến nửa sau thế kỷ IX sau Công nguyên, từ kiến trúc đền “mở” chuyển sang kiến trúc đền “đóng”.

Đây là năm thứ 4 trong chương trình hợp tác bảo tồn giữa Việt Nam và Ấn độ tại Khu đền tháp Mỹ Sơn. Đến nay, đền A10, A11 và A8 và tường bao sắp hoàn thành. Các ngôi đền còn lại thuộc nhóm A sẽ tiếp tục được trùng tu trong năm 2021.

LƯU HƯƠNG/Chinhphu.vn

Theo http://baochinhphu.vn/Van-hoa/Phat-hien-LingaYoni-lien-khoi-lon-nhat-Viet-Nam/396718.vgp

Tin cùng chuyên mục

Sắp diễn ra các hoạt động “Phở - Câu chuyện văn hóa phi vật thể trong dòng chảy công nghiệp sáng tạo”

Sắp diễn ra các hoạt động “Phở - Câu chuyện văn hóa phi vật thể trong dòng chảy công nghiệp sáng tạo”

(PNTĐ) - Nhằm triển khai các hoạt động Bảo vệ, quảng bá, giới thiệu di sản văn hoá phi vật thể “Phở”, góp phần đẩy mạnh khai thác, phát huy giá trị văn hóa ẩm thực trong phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa Thủ đô, trong 2 ngày 11 và 12/10, tại Trung tâm thương mại Tasco Mall (số 7 - 9 đường Nguyễn Văn Linh, phường Việt Hưng, Hà Nội), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với các đơn vị UBND phường Việt Hưng, Trung tâm UNESCO văn hóa ẩm thực Việt Nam, Trung tâm thương mại Tassco Mall tổ chức chuỗi các hoạt động “Phở - Câu chuyện văn hóa phi vật thể trong dòng chảy công nghiệp sáng tạo”. Hoạt động nhân kỷ niệm 71 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 -10/10/2025), hướng đến Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII.
Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất hội tụ tinh hoa, lan tỏa các giá trị nhân văn cao đẹp

Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất hội tụ tinh hoa, lan tỏa các giá trị nhân văn cao đẹp

(PNTĐ) - Sau thời gian bị hoãn do điều kiện thời tiết, từ ngày 10 – 12/10/2025 tại Trung tâm Di sản Hoàng thành Thăng Long, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Ngoại giao và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức “Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất”.
Vũ Trụ “Say Hi” trao tặng 1 tỷ đồng, đồng hành Hội PN Bộ Công An hỗ trợ khắc phục thiệt hại bão lũ

Vũ Trụ “Say Hi” trao tặng 1 tỷ đồng, đồng hành Hội PN Bộ Công An hỗ trợ khắc phục thiệt hại bão lũ

(PNTĐ) - Tối 08/10, 500 cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng nữ Công an Nhân dân cùng tham gia chương trình giao lưu “Phụ nữ Công an Nhân dân và Concert Em Xinh “Say Hi” - Vạn Vật Đến Từ Em” nhân dịp 20/10. Đặc biệt, tại buổi giao lưu, DatVietVAC Group Holdings (DatVietVAC) cùng các nghệ sĩ thuộc Vũ Trụ “Say Hi” (chương trình Anh Trai “Say Hi”, Em Xinh “Say Hi”) trao tặng 1 tỷ đồng đồng hành cùng Hội Phụ Nữ Bộ Công An để triển khai hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng do thiên tai bão lũ trong thời gian vừa qua.
Nghệ sĩ trẻ tỏa sáng toàn cầu nhờ bản sắc Việt

Nghệ sĩ trẻ tỏa sáng toàn cầu nhờ bản sắc Việt

(PNTĐ) - Chiến thắng của ca sĩ Đức Phúc tại Intervision 2025 thật sự truyền cảm hứng mạnh mẽ trong cộng đồng. Bên cạnh đó, sự sáng tạo và thành công của Phương Mỹ Chi hay dấu ấn từ các chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, “Em xinh say hi” cho thấy nghệ sĩ trẻ Việt đang từng bước khẳng định thương hiệu, lan tỏa bản sắc văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.