Cảnh giác với sốt xuất huyết trong bối cảnh dịch Covid-19

Đáng nói, nhiều người khi có dấu hiệu sốt, đau mỏi người... lại không dám tới bệnh viện thăm khám, điều trị hoặc chỉ đi khám sàng lọc Covid-19... hay nghi ngờ đó là triệu chứng liên quan đến việc tiêm vaccine ngừa Covid-19... mà bỏ qua khả năng mắc sốt xuất huyết.

Điển hình có 1 ca sốt xuất huyết (nam bệnh nhân 37 tuổi, ở Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội), đang điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (bệnh viện Bạch Mai). Do mới được tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 của Astrazeneca, sau tiêm, thấy cơ thể có biểu hiện sốt, mệt mỏi, đau cơ... bệnh nhân cho rằng đó là phản ứng phụ thông thường nên tự theo dõi tại nhà. Đến ngày thứ 3, bệnh nhân hết sốt, xuất hiện ban đỏ vùng mặt kèm ban đỏ rải rác toàn thân, mệt mỏi…

Tại bệnh viện Bạch Mai, kết quả xét nghiệm công thức máu cho thấy tiểu cầu hạ, xét nghiệm test Dengue NS1 dương tính. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết, được điều trị theo phác đồ sốt xuất huyết: truyền dịch, hạ sốt, truyền tiểu cầu... Sau 6 ngày điều trị theo đúng phác đồ của bệnh, tình trạng của bệnh nhân đã ổn định và được xuất viện.

Thực tế, sự nhầm lẫn này là một trong số những sai lầm mà người dân và nhân viên y tế dễ mắc phải khi chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết vào thời điểm dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp. Sốt xuất huyết và Covid-19 đều là dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus gây ra, với các biểu hiện ban đầu giống nhau, thậm chí có thể gây nhầm lẫn như: sốt, đau đầu, đau mỏi người. Tuy nhiên, đây là hai bệnh có yếu tố dịch tễ và đường lây truyền cũng như bệnh cảnh hoàn toàn khác nhau. Covid-19 lây qua đường hô hấp do tiếp xúc giọt bắn, còn sốt xuất huyết lây qua đường máu do muỗi truyền.

Ảnh minh họa

Triệu chứng của sốt xuất huyết là sốt cao liên tục, kéo dài 5-7 ngày, kèm theo đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, trên người nổi da xung huyết đỏ, đau bụng vùng gan, buồn nôn. Nặng hơn có thể xuất huyết chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Ở nữ giới có thể có hiện tượng rong kinh, rong huyết, nặng hơn có biểu hiện xuất huyết nội tạng như xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, tổn thương gan, rối loạn đông máu...

Bên cạnh đó, sốt xuất huyết điển hình có biểu hiện da xung huyết, mặt và củng mạc mắt đỏ, nặng hơn có xuất huyết hoặc dẫn đến sốc do máu bị cô đặc. Đối với bệnh nhân mắc Covid-19, ngoài yếu tố dịch tễ có tiếp xúc với người mắc (F0) thì còn có biểu hiện viêm đường hô hấp như: ho, khó thở, ngạt mũi… nặng hơn là biểu hiện viêm phổi và suy hô hấp.

Đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 7 ngày, tuy nhiên khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ gây tử vong. Đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 đang lan rộng thì các triệu chứng của sốt xuất huyết cần hết sức lưu ý vì có một số triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với Covid-19 như: sốt, đau mỏi cơ. Nhất là khi dịch sốt xuất huyết đang có xu hướng gia tăng trong những ngày gần đây.

Tính từ đầu năm 2021 đến nay, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới đã tiếp nhận, điều trị cho hàng trăm trường hợp sốt xuất huyết phải nhập viện, trong đó một số trường hợp nặng trên các cơ địa đặc biệt như: phụ nữ có thai, bệnh nhân suy tim, suy thận, bệnh phổi mạn tính… Riêng tại Hà Nội, từ đầu hè tới nay, các ca sốt xuất huyết ban đầu ở ngoại thành (huyện Hoài Đức, Đan Phượng, Thường Tín…) nay đã lan dần vào các khu vực trung tâm như quận Nam Từ Liêm, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Hai Bà Trưng.

Do đó các nhân viên y tế cần hết sức lưu ý, khai thác yếu tố dịch tễ cẩn thận, kỹ càng, tránh bỏ sót hoặc nhầm lẫn, gây ra hậu quả đáng tiếc. Người dân cũng nên cẩn trọng, không chủ quan, đồng thời khi có một trong những biểu hiện nêu trên hãy đến cơ sở y tế để được xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị, tuyệt đối không tự ý theo dõi và truyền dịch tại nhà.

PGS.TS ĐỖ DUY CƯỜNG
Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai