Cải tạo, xây dựng chung cư cũ: Cần phát huy tối đa 3 chủ thể nhà nước - doanh nghiệp và người dân

TP Hà Nội là địa phương có tổng số chung cư cũ lớn nhất cả nước (1.579 chung cư, bao gồm khoảng 1.273 nhà thuộc 7 chung cư và khoảng 306 chung cư cũ độc lập, đơn lẻ), thế nhưng việc cải tạo lại những chung cư cũ đã xuống cấp, nguy hiểm trên địa bàn TP Hà Nội luôn rất nan giải nhiều năm qua. Trong tổng số 1.579 chung cư cũ, đến nay mới có 19 dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, 14 dự án còn lại vẫn đang trong quá trình đang triển khai.

Thực tế hiện nay hầu hết chung cư cũ ở TP Hà Nội đã hết niên hạn sử dụng, bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập như: Hiện trạng quản lý, sử dụng phức tạp, đan xen trách nhiệm, quyền sử dụng giữa tư nhân, tổ chức, nhà nước; hiện tượng tự cơi nới, sửa chữa ảnh hưởng mỹ quan đô thị. Đồng thời do không được duy tu, bảo trì thường xuyên dẫn đến nhiều chung cư cũ xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ, nguy hiểm đến tính mạng và tài sản người dân. 

Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Nguyễn Lan Hương phát biểu kết luận hội nghị.

Một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là chưa hài hòa được lợi ích của người dân, doanh nghiệp dẫn đến việc rất nhiều khu chung cư cũ có kế hoạch xây dựng, cải tạo lại không nhận được sự đồng thuận từ phía người dân.

Xác định là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, Hà Nội đang tập trung đẩy nhanh tiến độ và tính khả thi trong việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. TP Hà Nội huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt để giải quyết các vướng mắc nhằm sớm hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 sẽ cải tạo, xây dựng lại từ 2 - 3 khu chung cư cũ và chuẩn bị triển khai các khu còn lại…

9 ý kiến phát biểu tại hội nghị của các đại biểu, các nhà khoa học đều khẳng định việc triển khai cải tạo chung cư cũ là cần thiết, góp phần thay đổi diện mạo của Thủ đô, nhân dân đồng tình.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cũng kiến nghị, việc cải tạo chung cư cũ hay xây mới, ngoài thực hiện theo Luật Đất đai, cần áp dụng triệt để Luật Thủ đô. Quá trình thực hiện, nên bổ sung kinh nghiệm của các nước để học hỏi cách làm, cơ sở pháp lý cũng như tác động để nâng cao nhận thức người dân.

Một số đại biểu cũng kiến nghị việc cải tạo chung cư cũ phải phát huy tối đa 3 chủ thể: Nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân, đặc biệt, nếu hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân, sẽ tạo ra sự đồng thuận thực chất và bộ mặt đô thị mới cũng tốt lên. Ngoài ra, cần công khai, minh bạch trong chế độ ưu đãi với nhà đầu tư, đối tượng hưởng chính sách xã hội…

Kết luận hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Nguyễn Lan Hương khẳng định, việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thủ đô là việc làm cần thiết, đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dân, nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, phục vụ tái định cư, hướng tới đô thị xanh, văn minh hiện đại, bền vững, đáp ứng được yêu cầu phát triển mới. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố sẽ tổng hợp các ý kiến gửi HĐND thành phố Hà Nội.

Theo Nghị định số 69/2021/NĐ, trong nội dung quy định về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư về nhà ở, công trình xây dựng không thuộc sở hữu nhà nước, có quy định: Đối với các chủ sở hữu tầng 1 mà có dành diện tích nhà để kinh doanh trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực thi hành và dự án có bố trí một phần diện tích để kinh doanh dịch vụ, thương mại theo quy hoạch được phê duyệt thì ngoài việc được bồi thường theo quy định tại điểm này, nếu các chủ sở hữu có nhu cầu còn được mua hoặc thuê một phần diện tích sàn kinh doanh thương mại, dịch vụ để kinh doanh; giá bán phần diện tích này được tính theo chi phí đầu tư xây dựng phân bổ trên 1m2 sàn kinh doanh thương mại, dịch vụ cộng với 10% lợi nhuận định mức theo quy định; giá thuê diện tích kinh doanh, dịch vụ do các bên thỏa thuận.

HÀ LINH