Bà mối “ghép đôi” công nghệ với doanh nghiệp
(PNTĐ) - Từ những năm tháng đứng lớp dạy ngoại ngữ đến hơn hai mươi năm gắn bó với ngành khoa học - công nghệ, ThS Lê Thị Khánh Vân, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp (COSTAS), vẫn kiên trì theo đuổi công việc kết nối nghiên cứu với đời sống. Trên hành trình ấy, kinh nghiệm và sự tỉ mỉ trong chuyên môn đã giúp bà tham gia nhiều dự án, đưa sản phẩm khoa học đến gần hơn với doanh nghiệp và người sử dụng.
Đầu những năm 1990, bà Vân công tác tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), đảm nhiệm nhiều vị trí liên quan đến thông tin, kết nối và chuyển giao công nghệ. Trong thời gian này, bà tham gia xây dựng và triển khai các chương trình thúc đẩy giao dịch công nghệ, hỗ trợ các bộ ngành, địa phương và doanh nghiệp tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Một trong những hoạt động đáng chú ý là tổ chức Chợ thiết bị và công nghệ (Techmart) - mô hình trưng bày, giới thiệu và kết nối cung - cầu sản phẩm công nghệ.
Sau đó, bà đảm nhiệm vai trò Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học Công nghệ và Khởi nghiệp (COSTAS) thuộc Hội Nữ Trí thức Việt Nam. COSTAS hoạt động với mục tiêu hỗ trợ thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, đặc biệt từ các nhà khoa học nữ, và kết nối với doanh nghiệp có nhu cầu ứng dụng công nghệ.
Trong quá trình điều hành, bà Khánh Vân tham gia nhiều dự án chuyển giao công nghệ, trong đó có việc kết nối nhóm nghiên cứu với doanh nghiệp để triển khai sản xuất, thương mại hóa sản phẩm. Năm 2020, COSTAS đóng vai trò trung gian trong việc đưa bộ kit xét nghiệm Covid-19 RT-LAMP của nhóm nghiên cứu Đại học Bách Khoa Hà Nội tới đơn vị sản xuất, phục vụ nhu cầu phòng chống dịch. Theo thông tin từ COSTAS, trung tâm đã giới thiệu hơn 200 sản phẩm khoa học - công nghệ và kết nối với hơn 10 doanh nghiệp để triển khai sản xuất hoặc phân phối.
Bà Khánh Vân cho rằng, nghiên cứu khoa học nếu chỉ dừng lại trong phòng thí nghiệm sẽ khó phát huy hết giá trị; ngược lại, sản phẩm thương mại nếu thiếu nền tảng khoa học sẽ khó duy trì chất lượng. Việc kết nối giữa nhà khoa học và doanh nghiệp cần dựa trên sự trao đổi rõ ràng, hài hòa lợi ích và bảo đảm yêu cầu chuyên môn. Trong công việc, bà thường tổ chức các buổi gặp gỡ trực tiếp để các bên cùng phân tích yêu cầu kỹ thuật, điều kiện thị trường và khả năng triển khai trước khi hợp tác.
Bà Vân thường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa chiến lược công nghệ và chiến lược kinh doanh. Theo bà, “chiến lược công nghệ là đầu vào của chiến lược kinh doanh. Công nghệ tốt đủ sức cạnh tranh, tạo ra sản phẩm mới, chất lượng cao là một trong những yếu tố cốt lõi tạo nên kinh doanh tốt. Chiến lược kinh doanh là đầu ra của chiến lược công nghệ. Công nghệ tốt, nhưng trong quá trình phát triển, nếu không phân tích tốt nhu cầu thị trường tương lai, kinh doanh sẽ kém đi, không tạo được thế cạnh tranh trên thị trường, dẫn tới công nghệ trở thành lạc hậu”.
Bà Khánh Vân còn cùng COSTAS tổ chức nhiều hội thảo, khóa đào tạo về sở hữu trí tuệ, thương mại hóa sản phẩm và truyền thông khoa học. Hoạt động này hướng tới việc giúp nhà khoa học hiểu rõ hơn về thị trường, còn doanh nghiệp nắm được tiêu chuẩn và quy định khi áp dụng công nghệ mới. Điều đặc biệt, bà dành một tình cảm và ưu ái lớn với các nhà khoa học trẻ, các doanh nhân nữ khởi nghiệp. “Tôi phục họ bởi họ biết mang tư duy tiến bộ, đầu óc nghiên cứu áp dụng vào cơ sở sản xuất quy mô nhỏ. Đó là khác biệt về giá trị của người phụ nữ”, bà nói.
Luôn mang trong mình một câu hỏi lớn: “Làm sao để khoa học không chỉ nằm trên giấy, mà có thể đồng hành và hỗ trợ cuộc sống?”, cho đến nay, ThS Lê Thị Khánh Vân vẫn miệt mài với hành trình kết nối không ngừng nghỉ - giữa giảng đường và nhà máy, giữa các nhà nghiên cứu và các chủ doanh nghiệp, giữa những ý tưởng học thuật và nhu cầu thực tế của thị trường, góp phần từng bước đưa các công trình nghiên cứu ra khỏi cánh cửa phòng thí nghiệm, trở thành những giải pháp cụ thể cho sản xuất, kinh doanh và khởi nghiệp. Chính nhờ sự tận tâm và thấu cảm ấy, COSTAS dưới sự dẫn dắt của bà đã trở thành điểm tựa tin cậy cho nhiều nữ khoa học, doanh nghiệp vừa và nhỏ, những nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
