Chuyển đổi số trong giáo dục pháp luật
(PNTĐ) - Thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, Quyết định số 766/QĐ-TTg ngày 15/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030”, của Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội đang xây dựng dự thảo Kế hoạch thực hiện Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030” trên địa bàn Thành phố.
Đổi mới cách thức tiếp cận pháp luật cho người dân
Mới đây, tại Hội thảo góp ý Kế hoạch thực hiện Đề án “Chuyển đổi số trong công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) giai đoạn 2025 - 2030” trên địa bàn TP Hà Nội do Sở Tư pháp Hà Nội tổ chức mới đây, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Nguyễn Thị Thanh Hương cho biết: Trong những năm qua, Sở Tư pháp đã tham mưu UBND Thành phố đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đối số để tuyên truyền, phổ biến pháp luật thông qua nhiều hình thức có hiệu quả. Trong đó, tuyên truyền trên Trang thông tin điện tử của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật Thành phố (https://pbgdpl.hanoi.gov.vn) đã duy trì và đăng tải nhiều tin, bài phản ảnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên địa bàn Thành phố; tổ chức hội nghị trực tiếp kết hợp với trực tuyến; tổ chức các Cuộc thi tìm hiểu pháp luật; xây dựng mô hình mới về tuyên truyền pháp luật; đẩy mạnh tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng…
Bà Phạm Thị Thanh Hương nhấn mạnh, trong bối cảnh mới, thực hiện chuyển đổi số trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật được xác định là giải pháp đổi mới mạnh mẽ cách thức tiếp cận pháp luật cho người dân, tạo điều kiện cho người dân tự học tập, tìm hiểu pháp luật, đồng thời, giúp thay đổi toàn diện quá trình tổ chức quản lý và thực hiện cung cấp thông tin pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật. Trong đó, người dân được đặt vào vị trí trung tâm thông qua nền tảng, công nghệ số từ việc xây dựng dữ liệu đến kết nối, chia sẻ, khai thác, sử dụng thông tin pháp luật một cách chính thống, đầy đủ, kịp thời, thuận lợi trên môi trường internet…
Bà Vũ Thị Thanh Tú, Trưởng phòng PBGDPL - Sở Tư pháp TP Hà Nội cho biết, triển khai Đề án nhằm đổi mới toàn diện, căn bản công tác quản lý, phương thức tổ chức thực hiện các hoạt động PBGDPL cho người dân, doanh nghiệp thông qua ưu tiên ứng dụng công nghệ số kết hợp phương thức truyền thống phù hợp. Điều này bảo đảm cung cấp thông tin pháp luật kịp thời, chính xác, thuận tiện, tiếp cận mọi đối tượng, tăng cường tương tác; nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tối ưu chi phí, thực chất, đáp ứng tối đa nhu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố.
Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030” đưa ra mục tiêu cụ thể, giai đoạn 1 (từ năm 2025 - 2027): Hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật của Thành phố nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác PBGDPL bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, khả thi phù hợp với đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về PBGDPL.
Nâng cấp, hoàn thiện Trang thông tin điện tử PBGDPL Thành phố; thực hiện liên thông, kết nối, chia sẻ phù hợp với Cổng Thông tin điện tử PBGDPL quốc gia, có chức năng cung cấp thông tin pháp luật, PBGDPL cho người dân, doanh nghiệp; xây dựng kho dữ liệu số PBGDPL dùng chung; thực hiện liên thông, kết nối, chia sẻ, đồng bộ dữ liệu với các Cổng/Trang thông tin điện tử của các sở, ban, ngành, đoàn thể, đơn vị Thành phố, UBND cấp xã trên địa bàn Thành phố; xây dựng, triển khai các ứng dụng số phục vụ công tác PBGDPL, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.
Phấn đấu ít nhất 90% người dân sinh sống tại khu vực thành thị và 70% người dân sinh sống tại khu vực nông thôn trên địa bàn TP được tiếp cận, tìm hiểu thông tin pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật thông qua các cơ sở dữ liệu, ứng dụng số, công nghệ số; ít nhất 90% cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang nhân dân tham mưu thực hiện công tác PBGDPL, báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật trên địa bàn Thành phố được tập huấn kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số trong công tác PBGDPL, trong đó ít nhất 75% hoạt động tập huấn được thực hiện bằng hình thức trực tuyến.
Giai đoạn 2 (từ năm 2028 đến năm 2030): Tiếp tục duy trì và vận hành hiệu quả Trang thông điện tử PBGDPL TP; Xây dựng, phát triển các ứng dụng số phục vụ công tác PBGDPL; Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng chuyên mục “Phổ biến, giáo dục pháp luật”, chuyên mục “đối thoại pháp luật trực tuyến” trên Cổng/Trang thông tin điện tử các sở, ban, ngành, đoàn thể, đơn vị TP, UBND cấp xã trên địa bàn TP;
Phấn đấu 100% người dân sinh sống tại khu vực thành thị và ít nhất 90% người dân sinh sống tại khu vực nông thôn trên địa bàn Thành phố được tiếp cận, tìm hiểu pháp luật thông qua các cơ sở dữ liệu, ứng dụng số, công nghệ số; 100% cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang nhân dân tham mưu thực hiện công tác PBGDPL, báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật trên địa bàn Thành phố được tập huấn kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số trong công tác PBGDPL, trong đó ít nhất 90% hoạt động tập huấn được thực hiện bằng hình thức trực tuyến. Mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp về sử dụng, khai thác các tiện ích, nền tảng, ứng dụng số PBGDPL tham gia đánh giá đạt 90%...
Nhiều giải pháp triển khai chuyển đổi số
Phó Giám đốc Viện giáo dục và Đào tạo số VTC Ngô Văn Đức cho biết: Trong bối cảnh xã hội số, mô hình PBGDPL truyền thống - vốn mang tính một chiều, thụ động và phụ thuộc vào các sự kiện có tính thời điểm - đang bộc lộ những giới hạn rõ rệt. Người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, ngày càng có xu hướng tìm kiếm thông tin pháp luật một cách chủ động, tức thời và cá nhân hóa trên các nền tảng số.
Ông Đức nhấn mạnh: Chuyển đổi số trong PBGDPL không chỉ là việc thực thi chính sách, mà còn là một bài toán phức tạp về công nghệ, dữ liệu, nội dung và con người… Trí tuệ nhân tạo (AI) và khả năng ra quyết định dựa trên dữ liệu chính là chìa khóa để tạo ra bước nhảy vọt này.
Đại úy Nguyễn Huy Thành, Phó đội trưởng Đội Pháp chế và Quản lý khoa học nhấn mạnh: Trong bối cảnh chuyển đổi số đang lan tỏa mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong công tác đảm bảo an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, việc làm chủ công nghệ không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc đối với lực lượng Công an Thủ đô. Trước tình hình đó, Công an Thành phố phối hợp với Đại học Bách khoa Hà Nội triển khai Khóa học trực tuyến chuyên sâu trên nền tảng “Bình dân học vụ số” quốc gia, tập trung đào tạo kỹ năng số thiết yếu, kiến thức chuyên sâu về chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác chuyên môn cho đoàn viên, thanh niên các đơn vị trong CATP (đối tượng dưới 35 tuổi).
Chuyên viên văn phòng UBND phường Hoàng Mai Bùi Phương đưa ra giải pháp xây dựng chuyên mục “Pháp luật với cuộc sống” ngay trên Zalo Official Account của UBND phường/xã. Theo chị Phương, thống kê không chính thức, trên 85% người dân ở các khu vực đô thị và bán đô thị đã cài đặt và sử dụng zalo hằng ngày. Đây là điều kiện rất thuận lợi để tận dụng zalo OA trở thành một kênh truyền thông pháp luật chính thống, trực tiếp, thân thiện và có tương tác cao với người dân.
Còn UBND phường Hà Đông lại xây dựng "Hệ sinh thái pháp luật số phường Hà Đông”, theo hướng hoàn thiện chuyên trang, chuyên mục thông tin pháp luật trên Trang thông tin điện tử, xây dựng chuyên mục "Pháp luật với cuộc sống" nổi bật ngay trang chủ. Đồng thời, xây dựng một thư viện pháp luật điện tử, không chỉ đăng tải văn bản gốc mà còn có các bản tóm tắt, infographic, video giải thích ngắn gọn, dễ hiểu về các quy định pháp luật thiết thực (đất đai, xây dựng, đăng ký kinh doanh, hôn nhân gia đình, thủ tục hành chính...); tích hợp "Bản đồ tiện ích pháp lý”, thể hiện vị trí, thông tin liên hệ của các cơ quan tư pháp, tổ chức hành nghề luật sư, công chứng, các tổ hòa giải trên địa bàn để người dân dễ dàng tìm kiếm khi có nhu cầu.
Bên cạnh đó, phát triển ứng dụng di động (Mobile App) "Pháp luật Hà Đông" (hoặc tích hợp trên ứng dụng iHanoi hiện nay), với các tính năng: Tra cứu văn bản thông minh, cho phép tìm kiếm bằng từ khóa, giọng nói; Tin tức pháp luật nóng, cập nhật hàng ngày các chính sách mới, các cảnh báo pháp lý; Hỏi - đáp pháp luật trực tuyến, tạo kênh để người dân gửi câu hỏi và được đội ngũ chuyên gia trả lời…
