Việt Nam thí điểm thị trường tài sản mã hóa

Theo Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) trích số liệu của công ty phân tích Chainalysis, dòng vốn từ thị trường blockchain vào Việt Nam giai đoạn 2023-2024 đạt trên 105 tỷ USD, mang lại lợi nhuận gần 1,2 tỷ USD trong năm 2023.

Báo cáo của Triple-A năm 2024 cũng cho thấy hơn 20% dân số Việt Nam sở hữu tiền số. Việt Nam nằm trong nhóm ba quốc gia dẫn đầu thế giới về mức độ chấp nhận tiền mã hóa, với tỷ lệ phổ cập cao gấp 3-4 lần mức trung bình toàn cầu.

Các chuyên gia cũng đánh giá, việc Việt Nam thí điểm thị trường tài sản mã hóa không chỉ tạo hành lang pháp lý minh bạch cho hoạt động đầu tư, giao dịch mà còn giúp hạn chế rủi ro, bảo vệ nhà đầu tư, đồng thời mở ra cơ hội thu hút dòng vốn và phát triển các dịch vụ công nghệ - tài chính mới tại Việt Nam.

Theo quy định được Chính phủ ban hành, các hoạt động được phép triển khai trong thời gian thí điểm bao gồm: chào bán và phát hành tài sản mã hóa; tổ chức thị trường giao dịch; cung cấp dịch vụ liên quan. Nguyên tắc chung là phải bảo đảm thận trọng, kiểm soát chặt chẽ, minh bạch và an toàn, đồng thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân tham gia.

Các chủ thể tham gia thị trường buộc phải tuân thủ quy định về công bố thông tin, phát hành và giao dịch, đồng thời phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu liên quan đến phòng, chống rửa tiền, bảo mật an toàn thông tin, an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cũng như các quy định pháp luật chuyên ngành khác.

Đáng chú ý, mọi hoạt động chào bán, phát hành, giao dịch và thanh toán tài sản mã hóa đều phải thực hiện bằng đồng Việt Nam (VNĐ). Tài sản mã hóa được sử dụng cho mục đích trao đổi hoặc đầu tư.

Trong giai đoạn đầu, chính sách thuế đối với giao dịch, chuyển nhượng và kinh doanh tài sản mã hóa được áp dụng tương tự như chứng khoán, cho đến khi có quy định riêng.

Về phía doanh nghiệp phát hành, Nghị quyết nêu rõ chỉ các công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần của Việt Nam mới đủ điều kiện phát hành tài sản mã hóa. Các tài sản mã hóa này phải được bảo chứng bằng tài sản thực, không bao gồm chứng khoán hay tiền đồng.

Đối tượng chào bán chỉ giới hạn cho nhà đầu tư nước ngoài. Việc giao dịch được tiến hành giữa các nhà đầu tư thông qua các tổ chức cung cấp dịch vụ đã được Bộ Tài chính cấp phép. Trước khi chào bán ít nhất 15 ngày, doanh nghiệp phát hành phải công bố bản cáo bạch cùng các tài liệu liên quan trên website của mình và đơn vị cung cấp dịch vụ.

Đối với nhà đầu tư trong nước, nếu đang sở hữu tài sản mã hóa, họ có thể mở tài khoản tại tổ chức cung cấp dịch vụ để lưu ký và mua bán. Tuy nhiên, quy định bắt buộc nhà đầu tư trong nước phải giao dịch qua các tổ chức được cấp phép trong ít nhất 6 tháng. Trường hợp vi phạm, họ có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy theo mức độ.

Doanh nghiệp phải có vốn tối thiểu 10.000 tỷ đồng

Các doanh nghiệp được phép tổ chức thị trường và cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa phải đáp ứng một loạt yêu cầu khắt khe. Theo đó, doanh nghiệp phải là pháp nhân Việt Nam, đăng ký ngành nghề kinh doanh phù hợp và có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng.

Cơ cấu vốn cũng được kiểm soát chặt: ít nhất 65% vốn điều lệ do các tổ chức góp, trong đó tối thiểu 35% phải đến từ ít nhất hai đơn vị là ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp công nghệ. Nhà đầu tư nước ngoài chỉ được phép nắm giữ tối đa 49% vốn điều lệ.

Ngoài ra, cổ đông hoặc thành viên góp vốn phải có tư cách pháp nhân, hoạt động có lãi trong 2 năm liên tiếp trước thời điểm xin cấp phép và báo cáo tài chính phải được kiểm toán. Mỗi tổ chức hoặc cá nhân chỉ được góp vốn vào duy nhất một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa.

Về hạ tầng và nhân sự, doanh nghiệp cần có trụ sở cùng hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng tiêu chuẩn an toàn trước khi vận hành. Tổng giám đốc phải có ít nhất 2 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm hoặc quản lý quỹ; giám đốc công nghệ cần có tối thiểu 5 năm kinh nghiệm. Đồng thời, doanh nghiệp phải có ít nhất 20 nhân sự chuyên trách về công nghệ và chứng khoán, sở hữu chứng chỉ hành nghề hợp pháp.

Được biết, sau khi kết thúc thời gian thực hiện thí điểm, thị trường tài sản mã hóa tiếp tục vận hành theo nghị quyết này cho đến khi có quy định pháp luật sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.