Hội LHPN quận Thanh Xuân:
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em theo hướng phòng ngừa, can thiệp, hỗ trợ và phối hợp
(PNTĐ) - Nhằm tăng cường hơn nữa công tác phòng, chống và xử lý kịp thời các vụ việc liên quan đến bạo lực, xâm hại phụ nữ, trẻ em tại nơi công cộng, giảm tối đa các tổn hại và bảo đảm quyền, lợi ích của phụ nữ, trẻ em, UBND Quận Thanh Xuân phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ quận xử lý kịp thời các vụ việc, đồng thời thực hiện nghiêm túc công tác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em theo hướng phòng ngừa, can thiệp, hỗ trợ và phối hợp.
Nỗi lo xâm hại, bạo lực đối với phụ nữ, trẻ em
Ngày 14/12, Hội LHPN quận Thanh Xuân đã tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm giải quyết các vụ việc xâm hại, bạo lực đối với phụ nữ, trẻ em gái.
Trao đổi tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Anh, Phó Trưởng phòng Lao động Thương binh và Xã hội quận Thanh Xuân cho biết: Thời gian qua, Phòng Lao động Thương binh và xã hội quận đã phối hợp với Hội LHPN quận và các ban ngành đoàn thể liên quan giải quyết một số vụ việc bạo lực, xâm hại với phụ nữ và trẻ em trên địa bàn quận.
Như vụ việc cháu K tố bị mẹ là chị T có hành vi quát đánh ở phường Khương Trung; vụ ông N đánh con gái ở phường Khương Mai xuất phát từ bức xúc trong việc dạy con. Sau khi làm việc, chị T, ông N đã nhận thức việc làm của mình là chưa đúng mực, đồng thời hứa sẽ điều chỉnh cảm xúc, tâm lý trong quá trình dạy con.
Theo thống kê của cơ quan chức năng quận Thanh Xuân, trong 3 năm (2021-2023), Công an quận Thanh Xuân tiếp nhận 12 nguồn tin về tội phạm về xâm hại phụ nữ, trẻ em, khởi tố điều tra 08 vụ; truy tố 07 vụ về các tội danh: Hiếp dâm; Hiếp dâm người dưới 16 tuổi; Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Đây là những vụ án nghiêm trọng, với tình tiết phức tạp, các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội với những thủ đoạn tinh vi, đánh lạc hướng cơ quan điều tra nên quá trình điều tra gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tố tụng nên các vụ án đều được khởi tố điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, đảm bảo tính nghiêm minh, có tác dụng phòng ngừa chung, được dư luận đồng tình ủng hộ.
Những con số trên chỉ là những trường hợp nạn nhân và gia đình báo cáo cho cơ quan chức năng. Còn rất nhiều trường hợp bị xâm hại tình dục nhưng vì sợ hãi nên nạn nhân vẫn giữ im lặng, vì vậy chưa thống kê hết.
Vẫn còn khó khăn trong giải quyết vụ việc
Quấy rối, xâm hại tình dục phụ nữ và trẻ em là vấn nạn của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong những năm gần đây, nạn quấy rối, xâm hại tình dục có chiều hướng gia tăng và ngày càng phức tạp. Đặc biệt khi nạn nhân bị xâm hại tình dục đa số là bé gái. Hậu quả của việc bị xâm hại tình dục luôn rất nặng nề và dai dẳng. Đặc biệt là đối với trẻ vị thành niên dưới 16 tuổi, gây tổn thương nặng nề đến thể chất, tinh thần và hành vi của nạn nhân. Thậm chí tử vong hoặc khiến nạn nhân bị trầm cảm dẫn đến tự tử hoặc tự tổn thương bản thân.
Đánh giá về khó khăn trong công tác tố giác tội phạm, Trung tá Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ công an quận Thanh Xuân cho biết: Đa phần nạn nhân của tội phạm xâm hại tình dục là phụ nữ và trẻ em gái bởi khả năng chống cự, phòng vệ và tự vệ còn hạn chế, đặc biệt trẻ em là đối tượng rất dễ bị xâm hại tình dục do các em còn nhỏ và chưa có khả năng bảo vệ bản thân. Đối với các trẻ em giá dưới 16 tuổi chưa có nhận thức đầy đủ về những nguy hiểm tiềm ẩn từ các mối quan hệ xã hội. Đặc biệt là những mối quan hệ quen biết, tình yêu qua mạng Internet.
Bên cạnh đó, các chính sách pháp luật hiện hành còn tồn tại nhiều hạn chế, thiếu sót, nhất là những quy định về chế tài xử phạt đối với tội phạm xâm hại tình dục còn chưa tương xứng và chưa đủ sức răn đe đối với người phạm tội.
Thực trạng giải quyết các vụ xâm hại tình dục hiện nay cho thấy việc phát hiện, thu thập tài liệu chứng cứ ban đầu như các dấu vết, mẫu tinh dịch, mẫu AND của đối tượng gây án để lại trên người và quần áo của nạn nhân hoặc ở hiện trường còn gặp nhiều khó khăn bởi có nhiều trường hợp bị xâm hại tình dục khi gia đình biết đã lưỡng lự trong cách giải quyết dẫn đến khai báo muộn, không biết cách thu giữ vật chứng cần thiết để giao nộp cho cơ quan chức năng nên rất khó để xác định người bị hại có bị hiếp dâm hay không và ai là người thực hiện hành vi.
“Trong các vụ án xâm hại tình dục đối với trẻ em, người bị hại và gia đình của người bị hại thường có tâm lý e ngại, lo sợ ảnh hưởng đến danh dự, cuộc sống gia đình nên khi xảy ra vụ việc, họ thường không trình báo với cơ quan có thẩm quyền mà giấu giếm, bỏ qua hoặc tự thỏa thuận với người có hành vi phạm tội và gia đình của người phạm tội gây khó khăn cho công tác điều tra, truy tố, xét xử” - Trung tá Thanh Thuỷ lo ngại.
Bà Lưu Thị Vinh, Phó viện trưởng Viện KSND quận Thanh Xuân cũng phân tích: Theo điểm b khoản 1 Điều 8 Thông tư liên tịch 06/2018 thì “Yêu cầu Cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ,… cơ quan, tổ chức có liên quan nơi bắt giữ, nơi xảy ra tội phạm hoặc nơi có thẩm quyền điều tra cử người đại diện cho người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi trong trường hợp họ không có nơi cư trú rõ ràng, không xác định được lý lịch hoặc có người đại diện nhưng họ cố ý vắng mặt hoặc từ chối tham gia tố tụng”. Trường hợp người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi không có nơi cư trú rõ ràng, chưa xác định được lý lịch hoặc có người đại diện nhưng họ cố ý vắng mặt hoặc từ chối tham gia tố tụng thì phải có đại diện, thầy giáo, cô giáo, đại diện của nhà trường, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, cơ quan, tổ chức khác nơi người dưới 18 tuổi học tập, lao động và sinh hoạt tham gia tố tụng.
“Tuy nhiên, trong trường hợp xảy ra tội phạm vào đêm khuya và hoạt động tố tụng cần phải được tiến hành ngay để đảm bảo tính chính xác, khách quan thì việc triệu tập đại diện tham gia tố tụng cùng với người dưới 18 tuổi kịp thời còn gặp khó khăn do các cơ quan, tổ chức trên chưa chủ động phân công người trực công tác này mà phải đợi xảy ra tội phạm và có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng…”, bà Vinh nói.
Phát huy công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
Bà Đinh Thị Bích Hạnh, Phó Chủ tịch Hội LHPN quận Thanh Xuân cho biết: Thời gian qua, Hội LHPN Thanh Xuân đã tích cực phối hợp các cơ quan, tổ chức, các phòng, ban ngành vận động nguồn lực các cơ quan, tổ chức, quốc tế đặc biệt là với tổ chức Plan International Việt Nam để triển khai một số hoạt động tuyên truyền, tập huấn, tọa đàm nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên, phụ nữ và nhân dân về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, phòng chống xâm hại phụ nữ, trẻ em và đưa ra những đề xuất, kiến nghị với chính quyền địa phương để cải thiện môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái.
Nhiều mô hình thiết thực xây dựng gia đình hạnh phúc, phòng ngừa bạo lực, vận động nam giới chia sẻ với phụ nữ, đề xuất giải quyết kịp thời các vụ bạo lực, xâm hại phụ nữ, trẻ em như: tổ tư vấn pháp luật, CLB pháp luật, địa chỉ tin cậy tại cộng đồng; “Thành phố An toàn, thân thiện đối với phụ nữ và trẻ em gái”... Ký kết các Chương trình phối hợp với Liên đoàn LĐ, Đoàn thanh niên CSHCM, bảo hiểm xã hội quận hỗ trợ phụ nữ nâng cao quyền năng kinh tế, phòng ngừa bạo lực, xâm hại và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho phụ nữ, trẻ em.
Bà Phạm Thị Cúc Tú - Chủ tịch Hội LHPN phường Thanh Xuân Bắc: Xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện với phụ nữ và trẻ em
Thời gian qua, Hội đã tổ chức đa dạng hóa các hình thức và nội dung tuyên truyền về phòng, chống bạo lực, xâm hại phụ nữ, trẻ em cho cán bộ, hội viên, phụ nữ, nhân dân; nắm bắt kịp thời, phối hợp với các cơ quan liên quan, gia đình, nhà trường và xã hội trang bị kỹ năng sống, kỹ năng phòng ngừa và xử lý các hành vi xâm hại, bạo lực cho phụ nữ và trẻ em… Xây dựng các sân chơi an toàn, thân thiện với phụ nữ, trẻ em để họ có một môi trường sống thực sự an toàn, đáng sống…
Đề xuất về giải pháp, ông Đàm Xuân Nghĩa, Phó trưởng phòng VHTT quận Thanh Xuân cũng đưa ra đề xuất: Cần phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL). Vận dụng kỹ năng dân vận khéo trong PBGDPL; đồng thời vận động, khuyến khích công dân tìm hiểu, sử dụng, chấp hành, tuân thủ pháp luật.
Bên cạnh đó, duy trì và nhân rộng hoạt động mô hình can thiệp phòng chống bạo lực gia đình các hình thức tổ hoà giải, các câu lạc bộ gia đình tại cộng đồng trên địa bàn; hình thành các nhóm trợ giúp nạn nhân bị bạo lực, kiên quyết đấu tranh xử lý các hành vi bạo lực gia đình, giảm số vụ bạo lực gia đình ở mức thấp nhất. Cùng với đó, kịp thời biểu dương, động viên, khen thưởng tổ chức, cá nhân, gia đình có thành tích tiêu biểu trong công tác gia đình và trẻ em.
Bà Vũ Tuyết Lan, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Thanh Xuân cũng cho biết, việc đẩy mạnh công tác giáo dục kỹ năng cho học sinh về phòng chống bạo lực học đường, góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong các nhà trường. Tích hợp nội dung giáo dục phòng, chống bạo lực học đường vào các hoạt động giáo dục của nhà trường; xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh, thân thiện. Đẩy mạnh hoạt động Tổ tư vấn tâm lý học đường; kiểm tra, giám sát và xử lý về bạo lực học đường; xây dựng trường học hạnh phúc với 03 tiêu chí: môi trường nhà trường và phát triển cá nhân; dạy và học; các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường…
Bà Vũ Thanh Thuý, Chủ tịch Hội LHPN phường Khương Đình: Tuyên truyền đối tượng nam giới, trẻ em trai
Trong các hội nghị tuyên truyền, chúng tôi mời cả nam giới và trẻ em tham gia cùng. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các vấn đề có nguy cơ ảnh hưởng đến sự an toàn của phụ nữ và trẻ em; cung cấp kiến thức, kỹ năng cho phụ nữ và trẻ em; nâng cao năng lực cho cán bộ hội về các hoạt động liên quan; nghiên cứu, giám sát, phản biện, đề xuất chính sách, bảo vệ phụ nữ và trẻ em; chú trọng nêu gương người tốt, việc tốt trong việc bảo vệ phụ nữ và trẻ em…
Bên cạnh đó, Hội còn hướng dẫn phụ nữ kiến thức, kỹ năng về giáo dục nuôi, dạy con, chị em nên thường xuyên trao đổi cùng với các thành viên trong gia đình về những kiến thức giúp trẻ phòng tránh nguy cơ bị xâm hại, kỹ năng tự bảo vệ để đảm bảo an toàn mọi lúc mọi nơi, hướng dẫn con sử dụng internet an toàn, cung cấp số điện thoại liên hệ tổng đài quốc gia về bảo vệ trẻ em 111 cho con em biết gọi khi cần hỗ trợ; lên án, tố cáo kịp thời những vụ việc xâm hại, bạo lực nghiêm trọng đối với phụ nữ và trẻ em.
