Hiệu quả mô hình câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” xã Lùng Phình, huyện Bắc Hà
(PNTĐ) - Mô hình câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi” xã Lùng Phình, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã chứng minh tính hiệu quả trong việc trao quyền và nâng cao năng lực cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Mô hình không chỉ giúp các em phát triển toàn diện, mà còn góp phần thay đổi nhận thức cộng đồng, xây dựng một môi trường sống tích cực, an toàn cho trẻ em.
Dự án 8 là một trong 10 Dự án thành phần thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025, giao cho Hội LHPN Việt Nam chủ trì thực hiện (theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ).
Mô hình Câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" là một trong 4 mô hình cốt lõi của Dự án 8 và là mô hình dành riêng cho trẻ em trong trường học và trong cộng đồng với mục đích tạo nơi sinh hoạt, trao đổi, trang bị kiến thức, kỹ năng sống để phòng ngừa, ứng phó với bạo lực, xâm hại, các kiến thức về giới, bình đẳng giới và các vấn đề liên quan đến trẻ em…
Trường THCS&THPT Bắc Hà xã Lùng Phình, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, là một địa phương thuộc vùng đặc biệt khó khăn của cả nước. Gần 100% học sinh trong trường là con em đồng bào dân tộc thiểu số như: Mông, Phù lá, Dao.
Chia sẻ về hiệu quả của mô hình CLB “Câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong thời gian qua, thầy giáo Phạm Hữu Trượng, Trường THCS&THPT Bắc Hà xã Lùng Phình, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cho biết: Trước khi Câu lạc bộ được thành lập, nhiều trẻ em, học sinh trong trường chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin về quyền trẻ em, bình đẳng giới, và các vấn đề liên quan đến trẻ em.
Nhiều em do rào cản ngôn ngữ, mặc cảm, tự ti nên không dám bày tỏ ý kiến cá nhân của riêng mình. Hơn nữa, các em cũng thiếu cơ hội rèn luyện các kỹ năng sống cơ bản như giao tiếp, làm việc nhóm, xử lý tình huống, và tự bảo vệ bản thân.
Kỹ năng nhận diện và phòng ngừa các rủi ro (như bạo lực, xâm hại, buôn bán người…) còn yếu, khiến các em dễ trở thành nạn nhân. Đặc biệt, nhiều em không có cơ hội phát triển các kỹ năng thể hiện bản thân, làm cho các em trở nên rụt rè, ngại ngùng khi giao tiếp hoặc từ chối tham gia các hoạt động của nhà trường.
Bên cạnh đó, các em học sinh trong trường cũng thiếu các sân chơi, câu lạc bộ, không gian an toàn và tích cực để học tập, chia sẻ và phát triển kỹ năng. Vì vậy, vẫn còn có nhiều em, đặc biệt là trẻ em gái, bị hạn chế về mặt học tập, phải nghỉ học sớm và không được tiếp tục học lên THPT sau khi tốt nghiệp lớp 9. Một số trường hợp tảo hôn trong khi ngồi trên ghế nhà trường vẫn còn xảy ra.
Để tạo nơi sinh hoạt, trao đổi, trang bị kiến thức, kỹ năng sống để phòng ngừa, ứng phó với bạo lực, xâm hại, các kiến thức về giới,Một trong những sáng kiến đã và đang mang lại hiệu quả tích cực đó là mô hình câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi”.
Câu lạc bộ được thành lập tháng 11/2022, với số lượng thành viên tham gia hiện nay là 30 em, trong đó có 17 học sinh nữ và 13 học sinh nam từ khối 6 đến khối 9. Mục tiêu của câu lạc bộ là nâng cao quyền tham gia, năng lực và kỹ năng sống cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Thông qua các buổi sinh hoạt định kỳ, mô hình tập trung vào các chủ đề: quyền trẻ em, bình đẳng giới, phòng chống bạo lực, tảo hôn, và kỹ năng tự bảo vệ…
Từ khi được thành lập, Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi trường THCS&THPT Bắc Hà đã tích cực hoạt động với nhiều hình thức phong phú, thu hút sự tham gia và hưởng ứng nhiệt tình của các em là thành viên CLB và các em học sinh trong nhà trường.
Câu lạc bộ đã tổ chức được 27 buổi sinh hoạt cho các thành viên, trong đó có 4 buổi đặc biệt với 60 thành viên tham gia; tham gia giao lưu với các Câu lạc bộ Thủ lĩnh của toàn huyện Bắc Hà trong 3 buổi với 74 thành viên tham dự; tổ chức 6 buổi tuyên truyền quy mô toàn trường với khoảng 2.500 lượt học sinh và phụ huynh tham dự, tập trung vào các nội dung như: An toàn giao thông, an toàn mạng xã hội, bạo lực học đường, tảo hôn, sức khỏe sinh sản tại trường và xã. Đặc biệt, câu lạc bộ đã tổ chức 2 buổi đối thoại giữa Ban Giám hiệu nhà trường, chính quyền xã, phụ huynh và học sinh, với khoảng 152 lượt người tham gia.
Ngoài ra, câu lạc bộ còn sử dụng các hình thức sinh hoạt sáng tạo như thành lập nhóm Zalo, lập trang Page tuyên truyền, sân khấu hóa các hoạt động, và tham gia vào các sự kiện, hoạt động do Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp tổ chức. Những hoạt động này đã tạo ra một sân chơi bổ ích, giúp các em học sinh hiểu rõ hơn về các vấn đề xã hội và các quyền lợi của mình.
Sau một thời gian hoạt động tích cực và sôi nổi Câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi", Các em hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của trẻ em, về bình đẳng giới, biết cách nhận diện và phòng tránh các hành vi xâm hại, phân biệt đối xử, tảo hôn, buôn bán người, cũng như các vấn đề có liên quan khác như: bạo lực học đường và an toàn trên mạng xã hội…
Tham gia vào CLB, các em được tiếp cận rèn luyện kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, phản biện, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề. Các em còn học cách tổ chức một số hoạt động, các trò chơi và các kỹ năng sống khác - những năng lực nền tảng giúp các em trưởng thành và thành công trong tương lai.
Nhiều em đã mạnh dạn tham gia vào các hoạt động hơn, bớt đi sự rụt rè, nhút nhát, tự tin hơn khi giao tiếp, trình bày ý kiến trước người lớn, tham gia tích cực vào các hoạt động chung. Các sáng kiến, đề xuất của học sinh trong một số vấn đề của trẻ em nhận được sự ủng hộ tích cực từ giáo viên, phụ huynh, nhà trường và chính quyền địa phương.
Qua đó, mô hình đã góp phần thay đổi tư duy, nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền và vai trò của trẻ em. Tỉ lệ học sinh nhà trường tốt nghiệp lớp 9 tiếp tục học tập tại các trường phổ thông được nâng cao hơn so với thời gian trước (đạt trên 85%); Trong đó nhiều em tham gia vào câu lạc bộ đã thi đỗ và học tập tại các trường Phổ thông dân tộc nội trú huyện và tỉnh.
Cùng với sự tuyên truyền của CLB, nhà trường và chính quyền địa phương, nhận thức của phụ huynh và học sinh về tảo hôn đã thay đổi đáng kể.
Hiện nay, các học sinh trong trường gần như không còn trường hợp tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống
