Phụ nữ dân tộc thiểu số và miền núi tham gia hoạt động phát triển kinh tế - xã hội
(PNTĐ) - Sáng12/6/2025, Học viện Phụ nữ Việt Nam tổ chức Hội thảo Khoa học quốc gia với chủ đề “Đảm bảo tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ dân tộc thiểu số và miền núi vào hoạt động phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hiện nay”. Đây là sự kiện quan trọng, nhằm góp phần thực hiện hiệu quả Dự án 8 – một trong 10 dự án thành phần thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021–2030.
Hội thảo được tổ chức với mong muốn tạo nên một diễn đàn học thuật và thực tiễn, nơi các nhà khoa học, nhà quản lý, cán bộ cơ sở, tổ chức xã hội và chính các phụ nữ dân tộc thiểu số cùng chia sẻ, trao đổi và kiến tạo giải pháp. Hội thảo được tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương cho biết: Sau gần 5 năm triển khai giai đoạn I (2021–2025), Dự án 8 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần tạo ra những chuyển biến tích cực cả về nhận thức và hành động trong cộng đồng.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu to lớn, thực tiễn cũng cho thấy còn không ít khó khăn, thách thức cần được tiếp tục nhận diện và giải quyết một cách căn cơ, đồng bộ trong thời gian tới.
Cụ thể như: Tiếng nói của phụ nữ dân tộc thiểu số trong đời sống cộng đồng còn mờ nhạt, vai trò trong hệ thống chính trị - xã hội ở cơ sở còn hạn chế; Nhiều rào cản về ngôn ngữ, văn hóa, định kiến giới vẫn hiện hữu; Một số mô hình bước đầu có kết quả tích cực, song chưa thật sự lan tỏa hoặc đảm bảo tính bền vững; cơ chế lồng ghép giới trong các dự án thành phần khác còn chưa rõ nét; nguồn lực chưa đồng đều giữa các địa phương nên chưa tạo thành sức mạnh tổng lực giải quyết vấn đề giới vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương nhấn mạnh: Với các nghị quyết Bộ Chính trị vừa mới ban hành, chúng ta đã có sự thay đổi sâu sắc trong nhận thức chiến lược về vai trò của khu vực kinh tế tư nhân từ vị trí thứ yếu trở thành trụ cột phát triển và quan điểm coi phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược, là động lực chủ yếu thúc đẩy hiện đại hóa đất nước, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, Hội thảo sẽ bàn về cơ sở lý luận, định hướng giải pháp đảm bảo tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ DTTS trong phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có khu vực kinh tế tư nhân và ứng dụng khoa học công nghệ, để phụ nữ DTTS không bị bỏ lại phía sau mà vươn lên cùng phụ nữ cả nước trong kỷ nguyên mới. Làm được điều đó cũng là nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân của phụ nữ DTTS trong tiến trình hội nhập quốc tế.
Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Dương Kim Anh, Phó Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam cho biết: Phụ nữ DTTS và miền núi là nhóm dễ bị tổn thương, thường chịu thiệt thòi trong việc tiếp cận và kiểm soát các nguồn lực, lợi ích phát triển, cũng như quyền tham gia vào quá trình ra quyết định kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, vai trò của họ càng cần được nhìn nhận đầy đủ và phát huy hiệu quả hơn.
Trên thực tế, mặc dù đã có nhiều chính sách, chương trình được triển khai nhằm thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ DTTS và miền núi vào các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nhưng quá trình thực thi vẫn gặp không ít rào cản. Những rào cản này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân đan xen.
Một trong những nguyên nhân sâu xa là các quan niệm truyền thống và định kiến xã hội về vai trò của phụ nữ, đặc biệt là trong các cộng đồng DTTS, nơi mà tư tưởng "trọng nam, khinh nữ" và phân công lao động theo giới vẫn còn phổ biến...
Hội thảo tập trung vào 4 chủ đề: Lý luận, bối cảnh và thực trạng về tiếng nói, sự tham gia của phụ nữ vào hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; Bối cảnh, tình hình phụ nữ DTTS và yêu cầu đổi mới, tăng cường tiếng nói, sự tham gia thực chất của phụ nữ dân tộc thiểu số trong hoạt động phát triển kinh tế - xã hội; Thực trạng tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ DTTS và miền núi vào hoạt động phát triển kinh tế - xã hội: thách thức và các rào cản; Kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, đề xuất, kiến nghị và chia sẻ các mô hình phát triển tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ DTTS và miền núi vào hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.
Ban tổ chức Hội thảo đã nhận được 93 bài viết từ các nhà nghiên cứu, học giả, giảng viên, cán bộ Hội, cán bộ các sở, ban ngành trên toàn quốc. Hội thảo là dịp để các cán bộ hoạt động thực tiễn, các chuyên gia và nhà nghiên cứu chia sẻ những kinh nghiệm quý báu, các mô hình thành công, những sáng kiến thiết thực đã và đang được áp dụng tại nhiều địa phương trong cả nước.
Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm tháo gỡ những vướng mắc, nâng cao hiệu quả tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ DTTS và miền núi vào các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
