Bánh trung thu thủ công, không nhãn mác: Càng sặc sỡ càng dễ “dính” phụ gia độc hại
PNTĐ-Mùa bánh trung thu đã đến sớm khi nhiều chị em bắt tay tự làm những chiếc bánh nướng, bánh dẻo với nhiều kiểu dáng, mẫu mã hiện đại.
![]() |
Khi tự tay làm bánh trung thu, chị em cần chọn mua nguyên liệu có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng |
Phá cách và sáng tạo
Thay vì bánh nướng chỉ có vỏ màu vàng cánh gián truyền thống hay bánh dẻo vỏ trắng thì những chiếc bánh nướng, bánh dẻo năm nay lại trở nên đa màu sắc tùy theo sở thích của người làm bánh nhờ sự phối trộn tạo màu từ nước siro hoặc phẩm màu thực phẩm. Nhiều chị em còn sử dụng họa tiết hoa nổi gắn lên bánh với rất nhiều mẫu khác nhau như đào, cúc, sen… làm cho chiếc bánh trở nên khác lạ, độc đáo, đẹp mắt.
3 tháng trước mùa trung thu, nhiều lớp dạy làm bánh trung thu hiện đại đã được chiêu sinh với học phí từ 500.000 – 1 triệu đồng/lớp. Một số điểm dạy làm bánh có tiếng luôn trong tình trạng kín lịch. Nguyễn Vân Giang – nhân viên công ty liên doanh tại phố Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm dành giờ nghỉ trưa hàng ngày để tự làm bánh trung thu cho biết: “Trong khi bánh truyền thống giống nhau về mẫu mã thì bánh hiện đại khác hẳn, mỗi chiếc bánh là một sản phẩm riêng biệt dựa trên sự sáng tạo của mỗi người nên lạ và độc đáo, thích hợp để làm quà biếu”. Hơn nữa, theo tính toán của Vân Giang, bánh tự làm rất kinh tế, chỉ bằng 1/2 giá thành của sản phẩm cùng loại bán trên thị trường nên cô sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể mà vẫn có những sản phẩm ý nghĩa để biếu tặng người thân, bạn bè.
Sau những ngày “đánh vật” với bột, đường, đậu đỗ, cô sinh viên sinh năm 1995, Phùng Thị Mỹ Hạnh không còn lóng ngóng mà đã thành thục trong các thao tác. “Làm bánh trung thu phải chuẩn bị nhiều nguyên liệu. Để tạo hình hoa, lá, cành đắp nổi phải chuẩn bị thêm một bộ dụng cụ. Tuy mất thời gian nhưng em lại rất hào hứng, cảm giác như mình được sáng tạo nghệ thuật vậy”.
Thận trọng với nguyên liệu đóng sẵn
Bánh trung thu, đặc biệt là bánh nướng, cần nhiều loại nguyên liệu khác nhau, trong đó có một số nguyên liệu phải thực hiện trước cả tháng như nước đường, làm mứt, muối trứng; có loại phải chế biến mất nhiều thời gian như làm nhân bánh - phải mất cả tiếng đồng hồ đun, đảo liên tục… Để tiện giản cho người tiêu dùng, tại nhiều cửa hàng bán đồ làm bánh, các loại nguyên liệu được gắn mác handmade, homemade được chào bán rất sẵn với giá khá mềm. Chị em nội trợ đảm đang chỉ cần xách làn ra tiệm, ráp nối những nguyên liệu được đóng gói sẵn là đã có ngay những chiếc bánh tự làm.
Tuy nhiên, chất lượng thật của sản phẩm này ra sao lại là điều đáng lưu tâm. Theo ghi nhận của PV, tại nhiều cửa hàng bán đồ làm bánh, các loại nguyên liệu như nước đường, nước tro, nhân bánh nhào sẵn như nhân khoai môn, trà xanh, dâu tây, sầu riêng, đậu xanh, sen nhuyễn… đều được đóng gói sơ sài, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không thành phần, không ngày sản xuất... Mặc dù cam kết không sử dụng chất bảo quản và phẩm màu công nghiệp nhưng thời hạn sử dụng của các nguyên liệu này đều kéo dài từ 1-2 tháng ở ngăn mát tủ lạnh.
Theo PGS. TS về thực phẩm và dinh dưỡng Nguyễn Duy Thịnh, nhân bánh không dùng chất bảo quản có thời hạn sử dụng rất ngắn, kể cả trong điều kiện bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh, chỉ từ 5-10 ngày. Nếu không được hút chân không ngay sau khi chế biến hoặc đóng hộp cẩn thận, sản phẩm dễ có nguy cơ nhiễm vi sinh vật gây bệnh hoặc bị ô nhiễm hóa chất độc hại do sản phẩm bị biến đổi chất lượng trong điều kiện bảo quản không đúng yêu cầu…
Chị Thu Ngọc – một người có kinh nghiệm làm bánh ở phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm cho biết: chị em có thể sử dụng các loại rau củ quả để tạo màu cho các họa tiết trang trí và vỏ bánh trung thu hiện đại như lá dứa để lấy màu xanh; lá cẩm, quả gấc, củ dền để lấy màu đỏ; nghệ hay cây dành dành để lấy màu vàng… nhưng nếu kỹ thuật nướng không tốt, màu trên bánh sẽ giảm sắc, nhợt nhạt. Để tiện và nhanh, một số cơ sở sử dụng phẩm màu thay thế.
Chỉ cần vẩy vài giọt, mẻ bánh đã có màu rất đẹp. Tuy nhiên, không thể tránh được trường hợp sử dụng hóa chất tạo màu, mùi không nằm trong danh mục cho phép hoặc không có nguồn gốc rõ ràng. Với những loại bánh này, màu sắc càng rực rỡ bao nhiêu thì càng có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa. “Ngay cả với phẩm màu thực phẩm cũng chỉ được sử dụng một lượng nhất định do Bộ Y tế cho phép thì mới đảm bảo an toàn cho sức khỏe, nếu dùng vượt ngưỡng, sản phẩm lại gây hại cho người sử dụng” - PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết.
Mai Anh