Thay đổi thói quen sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu
Mỗi năm Việt Nam sử dụng khoảng 100.000 tấn thuốc bảo vệ thực vật vào sản xuất nông nghiệp, trung bình mỗi người dân sử dụng khoảng 1kg thuốc bảo vệ thực vật/năm. Những con số này rất báo động đến môi trường và sức khỏe con người.
Theo thống kê của Trạm bảo vệ thực vật huyện Mê Linh, mỗi năm xã Mê Linh sử dụng bình quân 9,2 tấn thuốc BVTV, riêng lượng thuốc dùng trên 206ha hoa hồng hơn 8,2 tấn, tức khoảng 40kg/ha/năm, cao gấp 4 lần trung bình toàn quốc. Năm 2019, huyện Mê Linh chiếm 1/6 lượng thuốc sử dụng của Hà Nội và là một trong những huyện dùng thuốc BVTV nằm trong top của Hà Nội, do diện tích trồng hoa, rau màu lớn. Vì vậy, việc thay đổi thói quen dùng thuốc BVTV trong nông nghiệp rất được chú trọng để đảm bảo đầu ra sản phẩm chất lượng cao.
Với kinh nghiệm hơn 27 năm trồng hoa hồng nông dân Nguyễn Nhật Thành, đang ở xã Mê Linh, huyện Mê Linh cho biết, việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật của gia đình và bà con nơi đây đã có nhiều thay đổi. Nếu như trước đây, chủ yếu là sử dụng thuốc BVTV hóa học với tần suất phun vài ngày đến mỗi tuần 1 lần thì nay đã chuyển sang dùng thuốc BVTV sinh học đến 70%. Nhờ đó, giúp giảm số lần phun (mỗi tháng phun 2 đến 3 lần), vừa đảm bảo về môi trường, đặc biệt là giảm tác hại cho chính những người hằng ngày chăm sóc hoa.
Người nông dân trồng hoa Mê Linh đang chuyển dần sang sử dụng thuốc BVTV sinh học.
Ông Thành là một trong 2.000 hộ dân của xã Mê Linh trồng hoa, chủ yếu ở 2 làng nghề hoa Liễu Trì và Hạ Lôi. Ông Nguyễn Văn Bảy, Chủ tịch Hội Nông dân xã Mê Linh cho biết, bà con Mê Linh chuyển đổi cây trồng từ lúa sang hoa từ năm 1993 đến nay. “Những năm trở lại đây, chúng tôi tăng cường tuyên truyền và hướng dẫn bà con về cách sử dụng thuốc BVTV, bảo hộ khi phun và chuyển đổi sang sử dụng thuốc BVTV sinh học để an toàn cho người trực tiếp sản xuất. Giờ đây bà con đã sử dụng đến 70% là thuốc BVTV sinh học, phun dòng sinh học hoa đẹp và an toàn hơn cho bà con. Còn phân bón thì đã dùng hữu cơ, phân nano dù tốn hơn một chút nhưng nhẹ người”- ông Bảy cho hay.
Đến “vựa rau” xã Tráng Việt, huyện Mê Linh, anh Đàm Văn Đua, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ tổng hợp Đông Cao khoe: “Với hơn 200ha trồng rau chất lượng cao với sản lượng 400.000 tấn rau củ quả mỗi năm, chúng tôi đang sử dụng đến 95% phân hữu cơ và 90-95% là thuốc BTVT sinh học với quy trình phun bón theo khuyến cáo để đảm bảo an toàn và chất lượng”.
Khi được hỏi về tình trạng “rau hai luống”, luống ăn luống bán, anh Đua khẳng định: “Đó là câu chuyện của trước đây, khi bà con còn có thói quen phun, bón tự phát. Gần đây bà con đã lựa chọn phân hữu cơ và tuân thủ phun thuốc BVTV theo 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ liều lượng và đúng cách). Điều này đặc biệt có ý nghĩa vừa đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và cho chính mình nên không còn tình trạng rau hai luống nữa”.
Thông tin thêm về sự đổi thay trong thói quen phun thuốc, bón phân của bà con nông dân vùng hoa, vựa lúa, ông Phạm Thành Đô, Trưởng phòng Kinh tế, huyện Mê Linh cho biết, những năm gần đây, qua thực tế sản xuất cũng như các thông tin tuyên truyền vận động của chính quyền, các ngành chức năng và truyền thông nên bà con nông dân đã hiểu biết hơn về những được mất khi sử dụng phân bón, thuốc BVTV. Từ đó đã có sự thay đổi theo hướng tích cực, sử dụng phân hữu cơ và thuốc BVTV sinh học để đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng sản phẩm và uy tín để tiêu thụ tốt hơn. Huyện Mê Linh đang xây dựng vùng rau an toàn, chất lượng cao và đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP như: Các xã trồng rau (Tráng Việt, Tiền Phong, Tiến Thắng, Văn Khê, Thanh Lâm, Kim Hoa) và các xã trồng hoa (Mê Linh, Thanh Lâm, Văn Khê, Kim Hoa).
Ông Nguyễn Mạnh Phương, Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội cho biết, hiện nay bà con nông dân đang có xu hướng tăng sử dụng phân bón hữu cơ và thuốc BVTV sinh học và thảo mộc. Có được điều đó là do nhận thức của người sản xuất ngày càng nâng cao. Nông dân nắm vững các kiến thức, kỹ năng canh tác thông qua tài liệu hướng dẫn, hội nghị đầu bờ, các phương tiện truyền thông, báo chí và qua các lớp học đồng ruộng về dịch hại tổng hợp (IPM).
Bài và ảnh NGUYỄN NGA