Thuốc lá điện tử: Hiểm họa cho sức khỏe và tinh thần giới trẻ
(PNTĐ) -Hiện nay, một số loại thuốc lá điện tử (TLĐT), thuốc lá sợi còn được cho thêm ma túy để gây tác dụng mạnh hơn so với ma túy truyền thống. Các loại thuốc này đang được rao bán trên các mạng xã hội với giá cao gấp đôi, gấp ba so với loại bình thường. Tình trạng này đang gây lo lắng cho nhiều người, nhất là các bậc phụ huynh. Bởi đa phần người sử dụng TLĐT là học sinh, sinh viên.
“Ma túy” núp bóng thuốc lá điện tử
Những năm gây đây trào lưu sử dụng TLĐT nở rộ, đặc biệt là trong giới trẻ như một cách để thể hiện đẳng cấp, sành điệu, thời thượng. Lợi dụng thực trạng này, tội phạm ma túy “đầu độc” thế hệ trẻ bằng cách pha trộn, tẩm ướp, bơm tinh dầu ma túy để tăng độ phê, để lại hậu quả nặng nề cho chính bản thân người nghiện, gia đình và xã hội. Điều này không chỉ là nguyên nhân dẫn đến nhiều loại tội phạm khác như trộm cắp, cướp giật tài sản, giết người… mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới thể chất và tinh thần của thanh niên, người trẻ - tương lai của đất nước.
Mới đây Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04, Bộ Công an) đã triệt phá đường dây bơm tinh dầu có ma túy vào TLĐT, thuốc lá sợi rồi rao bán trên mạng xã hội, "đầu độc" thế hệ trẻ. Quá trình điều tra, trinh sát nắm được đối tượng này lên mạng xã hội tìm kiếm công thức, sau đó liên hệ với các đối tượng ở nước ngoài đặt mua cần sa tổng hợp, tinh dầu vị thuốc lá và hóa chất, cùng các thiết bị của TLĐT, ống thuốc lá sợi... chuyển về kho tại Hà Nội thông qua các công ty vận chuyển hàng hóa. Sau đó, các đối tượng pha chế, tẩm ướp bằng cách bơm tinh dầu có ma túy vào đầu điếu TLĐT, thuốc lá sợi và lắp ráp, chạy máy để se thành TLĐT, điếu thuốc lá sợi có chứa chất ma túy. Với mỗi loại thuốc lá, đối tượng bào chế ra nhiều vị khác nhau... Tẩm ướp ma túy xong, các đối tượng dán nhãn TLĐT Ampire chill và thuốc lá điếu Dominix để bán.
Tháng 7/2023, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tiếp nhận hai bệnh nhân nguy kịch do TLĐT chứa ma túy. Nam bệnh nhân T.V.H. (22 tuổi, ở Thái Bình) được chuyển đến trong tình trạng tím tái, co giật, nói nhảm, hoang tưởng, mất ngủ, ảo giác, vô niệu hoàn toàn, tổn thương đa cơ quan và nguy cơ ngừng tim. Theo người nhà, bệnh nhân làm việc ở Thành phố Hồ Chí Minh. H. mua TLĐT với giá hơn 600.000 đồng, mỗi ngày hút tới 3-4 ống. Sau đó, trong 10 ngày liên tục, H. không ngủ được và có những hành động hoang tưởng. H. đã về quê ở Thái Bình. Từ khi về nhà, H. liên tục có hành vi lạ thậm chí còn dọa giết cả bố và em trai. Gia đình đưa H. đến bệnh viện.
Kết quả xét nghiệm thành phần tinh dầu trong mẫu thuốc của H. có 4 chất ma túy tổng hợp gồm: MDMB-4 en-Pinaca, MDMB-Chminaca, ADB-4 en-Pinaca và ADB-Binaca.
Nhiều bạn trẻ bày tỏ rằng, sở dĩ TLĐT thu hút giới trẻ là do có thiết kế hiện đại và nhỏ gọn, có nhiều mùi hương và hương vị khác nhau, từ trái cây, bánh ngọt, đến các hương vị cồn, làm cho việc sử dụng TLĐT trở nên hấp dẫn hơn. Các công ty sản xuất TLĐT thường tiếp thị sản phẩm trên mạng xã hội nhắm đến giới trẻ. Ngoài ra, một số người tin rằng TLĐT ít hại hơn so với thuốc lá truyền thống, có thể thu hút giới trẻ tìm kiếm một lựa chọn "sạch" hơn. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng, vì sử dụng TLĐT cũng gây ra các tác dụng phụ và rủi ro sức khỏe. Việc sử dụng TLĐT có thể được coi là một hoạt động giúp giới trẻ cảm thấy thân thuộc và chấp nhận với nhau. Vì thế, mặc dù đã được các cơ quan y tế cảnh báo nhiều về các tác hại của TLĐT, tuy nhiên, loại sản phẩm này vẫn được nhiều người, nhất là giới trẻ sử dụng thường xuyên.
Nhà trường, phụ huynh và học sinh đều lên án
Nicotine và các chất trong tinh dầu TLĐT có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ ở lứa tuổi thanh thiếu niên và làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản,… Các chất gây nghiện trong tinh dầu cũng sẽ khiến người sử dụng bị mất trí nhớ, có cảm xúc bùng phát mạnh mẽ, xa rời thực tế và giảm khả năng thực hiện những việc cần sự điều khiển của tay chân như lái xe, điều khiển máy móc… Mới đây, Bộ Y tế đã có đề nghị cấm TLĐT và thuốc lá nung nóng vì có hại sức khỏe, nguy cơ cao tiềm ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội.
Nhiều phụ huynh e ngại điều tương tự sẽ xảy ra với TLĐT và đề nghị cần đưa ra quy định cấm hoàn toàn các sản phẩm này. Ở cương vị phụ huynh, chị Phạm Phương Thảo (quận Long Biên, Hà Nội, có hai con học lớp 10 và lớp 7) rất lo lắng khi TLĐT ngày càng phổ biến trong giới trẻ, hình dạng được ngụy trang khéo léo để qua mắt người lớn, học sinh có thể mua “dễ như ăn kẹo”.
“Tôi đề nghị chính phủ cần đưa ra chính sách cấm hoàn toàn TLĐT để bảo vệ các con. Mong rằng thuốc lá mới sớm bị loại bỏ khỏi môi trường học đường để các con yên tâm học tập”, chị nói.
Đồng quan điểm, chị Nguyễn Thị Hương - giáo viên trường THPT Kim Liên (Hà Nội) - cũng ủng hộ việc cấm TLĐT trong môi trường học đường nói riêng và toàn xã hội nói chung.
“Tôi nghĩ ngoài ban hành luật cấm, nhà trường, gia đình đồng hành cùng học sinh, con em mình cũng là điều quan trọng. Cha mẹ cần nắm bắt tâm sinh lý của con, thường xuyên quan tâm, trò chuyện với con để sớm phát hiện khi thấy con có biểu hiện lạ do sử dụng TLĐT”, chị nói.
Ngay từ khi học cấp 2, Nguyễn Lan Phương - học sinh lớp 10 trường THPT Kim Liên - từng không ít lần bắt gặp các bạn đồng trang lứa ở trường hút TLĐT. Theo em, đó là hành động thể hiện sự đua đòi, muốn chứng tỏ mình “ngầu”, ăn chơi. Biết được tác hại của TLĐT, khi bắt gặp bạn bè sử dụng, Phương chọn cách khuyên can. Tuy nhiên, nếu vượt tầm kiểm soát, em sẽ báo người lớn để được giúp đỡ.
“Em nghĩ rằng, mỗi bạn học sinh nên trang bị cho mình kiến thức để tự bảo vệ bản thân khỏi những trào lưu xấu như hút TLĐT. Khi có đủ nhận thức và tâm lý vững vàng, không ai có thể lôi kéo mình được”, nữ sinh nói.
