Những điểm mới về pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội và Công đoàn cơ sở
(PNTĐ) - Chiều 12/11, tại Công ty cổ phần Nicotex (phường Phúc Lợi, Hà Nội), Báo Lao động Thủ đô phối hợp với Công đoàn phường Phúc Lợi tổ chức buổi Đối thoại trực tiếp, giao lưu trực tuyến với chủ đề “Những điểm mới về pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội và Công đoàn cơ sở” nhằm trang bị cho các đơn vị, doanh nghiệp, công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) trên địa bàn phường có thêm những kiến thức về chế độ, chính sách mới liên quan đến người lao động và tổ chức đại hội công đoàn cơ sở.
Tham dự chương trình có các đại biểu: Phó Trưởng ban Quan hệ lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam Đoàn Đức Hân; Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Nguyễn Huy Khánh; ông Kiều Thanh Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội; Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình; Phó Bí thư thường trực Đảng uỷ phường Phúc Lợi Nguyễn Xuân Hiền; Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Đinh Xuân Hùng; lãnh đạo Công ty cổ phần Nicotex...
Đặc biệt, tham dự buổi Đối thoại trực tiếp, giao lưu trực tuyến có hơn 200 đoàn viên, người lao động trên địa bàn phường Phúc Lợi.
Tham gia giải đáp những băn khoăn của người lao động và độc giả có các chuyên gia: Ông Đoàn Đức Hân - Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam; bà Dương Thị Minh Châu - Trưởng Phòng Tuyên truyền và hỗ trợ người tham gia (BHXH thành phố Hà Nội); Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc Công ty Luật TNHH Everest.
Phát biểu khai mạc chương trình, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Phúc Lợi Nguyễn Xuân Hiền cho biết: Chương trình đối thoại - giao lưu trực tuyến - truyền thông chính sách với chủ đề “Những chính sách về pháp luật lao động, Bảo hiểm xã hội và Đại hội Công đoàn cơ sở” do Báo Lao động Thủ đô phối hợp với Công đoàn phường Phúc Lợi là một hoạt động thiết thực của tổ chức Công đoàn để thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong đoàn viên, người lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ phường Phúc Lợi ghi nhận và đánh giá cao sự chủ động, sáng tạo của Công đoàn phường Phúc Lợi trong việc phối hợp với Báo Lao động Thủ đô tổ chức chương trình ngày hôm nay - một hoạt động thiết thực, cụ thể hoá Chương trình 02 của Đảng uỷ Phường Phúc Lợi về “Đẩy mạnh chuyển đổi số đồng bộ, toàn diện trong toàn hệ thống chính trị, trọng tâm xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số giai đoạn 2025-2030”. Thông qua chương trình, với sự tham gia của các chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ giúp cán bộ, đoàn viên và người lao động phường Phúc Lợi hiểu rõ hơn về chính sách, pháp luật, có thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm quý báu để áp dụng vào thực tiễn công tác tại cơ sở và nâng cao kỹ năng hoạt động công đoàn trong thời kỳ mới.
Phát biểu khai mạc chương trình, Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội Nguyễn Huy Khánh cho biết: Trong bối cảnh Hà Nội đang đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập sâu rộng, lực lượng công nhân lao động ngày càng đông đảo và đa dạng, thì việc hiểu đúng, nắm vững và thực hiện nghiêm các quy định pháp luật là yêu cầu hết sức cấp thiết.
Thông qua chương trình, chúng ta có cơ hội lắng nghe, trao đổi, tháo gỡ những vướng mắc thực tế trong việc thực hiện luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Công đoàn và các văn bản hướng dẫn thi hành; đồng thời, giúp người lao động hiểu rõ hơn về quyền lợi, nghĩa vụ của mình, từ đó chủ động hơn trong việc tự bảo vệ và tham gia xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ tại cơ sở.
Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Nguyễn Huy Khánh nhấn mạnh: Một trong những chức năng cơ bản của tổ chức Công đoàn là đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và người lao động. Trong những năm qua, LĐLĐ thành phố Hà Nội luôn coi công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.
LĐLĐ thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các cấp Công đoàn trong toàn Thành phố tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để tổ chức nhiều hoạt động truyền thông chính sách dưới hình thức phong phú. Nhờ đó, nhận thức của đoàn viên và người lao động về pháp luật lao động, chính sách bảo hiểm xã hội, an toàn vệ sinh lao động… ngày càng được nâng cao.
Chương trình đối thoại - giao lưu trực tuyến - truyền thông chính sách do Báo Lao động Thủ đô phối hợp với Công đoàn phường Phúc Lợi tổ chức hôm nay cũng chính là một hoạt động thiết thực của tổ chức Công đoàn Thủ đô để thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong đoàn viên, người lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Chương trình cũng là minh chứng cho sự đổi mới của tổ chức Công đoàn Thủ đô trong việc ứng dụng chuyển đổi số vào hoạt động công đoàn, truyền thông công đoàn theo đúng tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Thông qua chương trình, mỗi đoàn viên, người lao động sẽ chủ động học hỏi, tìm hiểu chính sách, pháp luật, tích cực tham gia các hoạt động Công đoàn và lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật trong tập thể lao động của mình.
Tại chương trình các đại biểu, đoàn viên, người lao động, các độc gia tham gia trực tuyến đã đặt các câu hỏi xung quanh vấn đề liên quan về bảo hiểm xã hội, chế độ, chính sách mới liên quan đến người lao động và tổ chức đại hội công đoàn cơ sở.... Những băn khoăn của người lao động và độc giả được các chuyên gia: Ông Đoàn Đức Hân - Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam; bà Dương Thị Minh Châu - Trưởng Phòng Tuyên truyền và hỗ trợ người tham gia (BHXH thành phố Hà Nội); Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc Công ty Luật TNHH Everest giải đáp.
Quy trình tổ chức Đại hội Công đoàn cơ sở
Tại chương trình, chị Phạm Thị Hồng Nhung, Trường Trung cấp Quang Trung hỏi: Xin các chuyên gia tư vấn cho chúng tôi về quy trình tổ chức Đại hội Công đoàn cơ sở? Sau khi vận hành chính quyền 2 cấp, không còn Công đoàn cấp trên cơ sở, nhưng mới đây đã thành lập các Công đoàn xã phường, xin hỏi mối quan hệ giữa Công đoàn xã phường và Công đoàn cơ sở là như thế nào (ngang cấp hay cấp trên và cấp dưới)?
Chuyên gia Đoàn Đức Hân giải đáp: Về quy trình tổ chức Đại hội Công đoàn cơ sở, căn cứ vào hướng dẫn của Công đoàn cấp trên và một số việc LĐLĐ thành phố Hà Nội ủy quyền cho Công đoàn phường Phúc Lợi mà các đồng chí có thể thực hiện.
Trong đó, quy trình tổ chức Đại hội Công đoàn cơ sở bao gồm các bước chính: chuẩn bị, tiến hành đại hội (bao gồm chào cờ, bầu đoàn chủ tịch, thư ký, ban thẩm tra, báo cáo tổng kết, thảo luận, bầu cử, biểu quyết nghị quyết) và bế mạc. Việc chuẩn bị bao gồm xin ý kiến chỉ đạo, xây dựng kế hoạch, chuẩn bị nhân sự và các văn kiện đại hội.
Trong đó, giai đoạn chuẩn bị bao gồm: Xin ý kiến chỉ đạo: Ban chấp hành công đoàn cơ sở báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy đảng cùng cấp và công đoàn cấp trên trực tiếp; xây dựng kế hoạch: Xây dựng kế hoạch chi tiết cho đại hội, bao gồm cả việc xác định thời gian tổ chức đại hội; chuẩn bị nhân sự; chuẩn bị văn kiện: Soạn thảo và hoàn chỉnh các văn kiện đại hội, bao gồm báo cáo tổng kết nhiệm kỳ, phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ tới và các báo cáo tham luận…
Sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, không còn "công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở". Thay vào đó, mô hình công đoàn xã/phường được thành lập. Mối quan hệ giữa công đoàn xã/phường và công đoàn cơ sở được diễn giả giải thích như sau:
Không phải là mối quan hệ cấp trên - cấp dưới: Các văn bản hiện hành không định nghĩa công đoàn xã/phường là "cấp trên" của công đoàn cơ sở. Hệ thống công đoàn hiện nay chỉ có cấp tỉnh/thành phố và cấp cơ sở.
Vai trò quản lý và đại diện: Công đoàn xã/phường được giao một số nhiệm vụ và quyền hạn lớn hơn công đoàn cơ sở. Cụ thể, họ có trách nhiệm quản lý tất cả các công đoàn cơ sở trên địa bàn mình. Họ cũng là đơn vị đại diện, báo cáo và chịu trách nhiệm trước Liên đoàn Lao động tỉnh/thành phố về mọi hoạt động của các công đoàn cơ sở trong khu vực.
Quyền hạn được phân cấp được thể hiện như sau: Hỗ trợ và chỉ đạo: Công đoàn xã/phường hỗ trợ công đoàn cơ sở trong các hoạt động như tổ chức phong trào thi đua, thương lượng tập thể, công tác tuyên truyền, và vận động người lao động gia nhập tổ chức. Các công đoàn cơ sở thuộc doanh nghiệp chịu sự chi phối và chỉ đạo hoạt động từ công đoàn xã/phường.
Hiện tại, công đoàn xã/phường chưa có thẩm quyền ra quyết định thành lập công đoàn cơ sở mới hay kết nạp đoàn viên, cũng như chưa được quyền thu đoàn phí. Những nhiệm vụ này vẫn thuộc về Liên đoàn Lao động cấp Thành phố.
Về nhân sự: Công đoàn xã/phường có cán bộ công đoàn chuyên trách, hưởng lương từ ngân sách công đoàn để thực hiện các công việc của tổ chức.
Có thể thấy, mối quan hệ này là mối quan hệ quản lý, hỗ trợ và đại diện, trong đó công đoàn xã/phường được giao một số quyền hạn để chỉ đạo và điều phối hoạt động của các công đoàn cơ sở trên địa bàn, chứ không phải là một cấp quản lý hành chính cao hơn.
Hướng dẫn về thủ tục tham gia bảo hiểm hộ gia đình
Câu hỏi bạn đọc gửi trực tuyến từ Quốc Oai: Gia đình tôi có 4 người, Tôi hiện đang làm việc tại 1 doanh nghiệp có đóng BHYT đầy đủ, con tôi tham gia BHYT học đường, chồng tôi hiện là lao động tự do. Vậy chồng tôi muốn tham gia BHYT hộ gia đình và BHXH thì cần phải thực hiện như thế nào? Có được hưởng giảm trừ hay không?
Chuyên gia Dương Thị Minh Châu giải đáp: Trong trường hợp này, người chồng là người đầu tiên tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, nên sẽ không được hưởng mức giảm trừ theo quy định.
Thủ tục tham gia bảo hiểm hộ gia đình rất đơn giản: Người dân có thể đăng ký thông qua các tổ chức được cơ quan Bảo hiểm xã hội ủy quyền thu bảo hiểm, hoặc đến trực tiếp cơ quan Bảo hiểm xã hội địa phương để được hướng dẫn, kê khai và hoàn tất hồ sơ tham gia.
Tại chương trình Ban tổ chức nhận được nhiều câu hỏi ý nghĩa từ đoàn viên, người lao động… Tất cả các ý kiến đã được các chuyên gia giải đáp cụ thể, cặn kẽ, dễ hiểu. Qua những phần trao đổi và giải đáp tận tình của các chuyên gia, chúng ta đã có thêm nhiều thông tin hữu ích giúp người lao động hiểu rõ hơn về quyền lợi nghĩa vụ của người lao động. đồng thời nâng cao kỹ năng hoạt động của tổ chức Công đoàn.
