Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi:
Tuyên Quang: Phụ nữ Pà Thẻn “giữ lửa” nghề truyền thống
(PNTĐ) - Trong khuôn khổ các hoạt động thuộc Dự án 6, Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I (2021-2025), từ lâu, nghề dệt thổ cẩm của phụ nữ dân tộc Pà Thẻn ở huyện Lâm Bình,Tuyên Quang trở thành một nét văn hóa, phản ánh đậm nét đời sống tinh thần và cũng là niềm tự hào của đồng bào dân tộc Pà Thẻn nơi đây.
Sống giữa núi rừng trùng điệp, dệt vải, thêu thùa là công việc thường ngày của các cô thôn nữ dân tộc Pà Thẻn. Từ khi còn rất nhỏ, các bé gái đã được mẹ cho làm quen với việc tước lanh, làm sợi… Khi chưa đến tuổi cập kê, các sơn nữ đã rất thạo việc dệt vải, nhuộm màu, trang trí hoa văn cho chiếc khăn, tấm áo.
Từ những sợi lanh, sợi bông thô ráp, với đôi tay khéo léo, sớm chiều cần mẫn bên khung cửi, các sơn nữ dệt thành những tấm thổ cẩm cầu kỳ, nền nã, đẹp tươi. Những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu với các họa tiết độc đáo hay bộ trang phục truyền thống của người phụ nữ Pà Thẻn là đánh dấu sự trưởng thành và sẽ là tiêu điểm của các chàng trai đang tuổi tìm kiếm người nâng khăn, sửa túi cho mình, là thước đo để đánh giá tài năng, sự đảm đang, khéo léo của người phụ nữ Pà Thẻn.
Phu nữ dân tộc Pà Thẻn với những sản phẩm thổ cẩm được làm hoàn toàn thủ công.
Để làm ra bộ trang phục truyền thống của phụ nữ Pà Thẻn phải trải qua nhiều công đoạn như dệt, thêu hoa văn, ghép vải hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống.
Trước kia, nguyên liệu dệt vải là kéo từ sợi cây bông, cây đay, hiện chủ yếu dùng len chỉ. Sau khi nhuộm màu là mắc sợi, sang chỉ dệt thành những mảnh vải thổ cẩm hình vuông hay dải vải khổ nhỏ hoặc rộng đắp trực tiếp lên vải áo, khăn hoặc váy. Trong các mảng hoa văn, bao giờ hoa văn chủ đạo cũng được làm nổi bật, màu đỏ là màu sắc chính của bộ trang phục nữ. Màu đỏ trong trang phục của người phụ nữ Pà Thẻn được ví như màu của con chim lửa.
Từ năm 2019 đến nay, UBND xã Hồng Quang, huyện Lâm Bình đã phối hợp với các tổ chức đã mở nhiều lớp dạy nghề dệt thổ cẩm cho bà con dân tộc Pà Thẻn, nhằm gìn giữ và phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống, tạo ra sản phẩm du lịch riêng có của người Pà Thẻn, góp phần nâng cao thu nhập như: khăn đội, trang phục, chăn thêu, vỏ gối, các loại túi, ví, bìa sách…
Việc bảo tồn và phát huy được nghề dệt thổ cẩm truyền thống của phụ nữ dân tộc Pà Thẻn ở huyện Lâm Bình không chỉ giữ gìn được giá trị văn hóa mà còn tạo điều kiện tích cực cho Lâm Bình phát triển du lịch cũng như tạo sinh kế bền vững và nâng cao thu nhập cho đồng bào.
