Định hình tầm nhìn, khơi thông nguồn lực phát triển Thủ đô
(PNTĐ) - Quán triệt tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045 mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ - đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao, với vai trò là Thủ đô, Hà Nội cần đặt ra những mục tiêu, tiêu chuẩn và khát vọng phát triển cao hơn, nhằm phát huy tinh thần năng động, đổi mới sáng tạo, khơi dậy, huy động hiệu quả mọi nguồn lực để xây dựng và phát triển Thủ đô.
Để thực hiện được những mục tiêu đó, tại Hội thảo khoa học “Thủ đô Hà Nội trong kỷ nguyên phát triển mới” do Thành ủy Hà Nội phối hợp với Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản tổ chức ngày 19/12/2025, các chuyên gia đã nêu các giải pháp đưa Thủ đô Hà Nội phát triển nhanh, bền vững. Hội thảo đã làm rõ các vấn đề: Hình thành nhận thức và tư duy mới về vai trò Thủ đô; xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị gắn với phát huy văn hóa, con người Hà Nội và đề xuất các giải pháp đột phá về phát triển kinh tế - xã hội, quản trị đô thị theo hướng “xanh - văn hiến - văn minh - hiện đại - hạnh phúc”.
5 đột phá để Hà Nội phát triển, xứng tầm vị thế đầu tàu
Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội Đào Xuân Dũng cho biết, sau gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đặc biệt trong 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố (nhiệm kỳ 2020 - 2025), dưới sự quan tâm lãnh đạo và tạo điều kiện thuận lợi của Trung ương; sự phối hợp, giúp đỡ của các ban, bộ, ngành và địa phương trong cả nước; sự ủng hộ, hợp tác của bạn bè quốc tế, sự tin tưởng của các nhà đầu tư; cùng với tinh thần đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu và sáng tạo của Đảng bộ, hệ thống chính trị và nhân dân Thủ đô, Hà Nội đã đạt được bước phát triển vượt bậc trên nhiều lĩnh vực, để lại những dấu ấn nổi bật.
Điển hình như: Đảng bộ, chính quyền, hệ thống chính trị Thành phố ngày càng trong sạch, vững mạnh, phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện mọi mặt đời sống Thủ đô; kinh tế Hà Nội phát triển liên tục, với mô hình tăng trưởng đổi mới mạnh mẽ; hệ thống kết cấu hạ tầng của Thủ đô phát triển mạnh mẽ, gắn với quá trình quản lý, quản trị đô thị theo hướng hiện đại, thông minh; việc xây dựng văn hóa và phát triển con người Thủ đô ngày càng được chú trọng; hoạt động đối ngoại tích cực, thiết thực góp phần nâng cao tầm vóc Thủ đô và thúc đẩy sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô ngày càng hiện đại, văn minh...
Với những thành tựu nổi bật trong quá trình xây dựng, đổi mới và phát triển, thế và lực, vị thế và uy tín của Thủ đô không ngừng được nâng cao, đồng hành cùng sự lớn mạnh vượt bậc của đất nước. Đây chính là những tiền đề vững chắc, tạo ra thời cơ và vận hội to lớn để Hà Nội tự tin, vững vàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.
Theo đồng chí Đào Xuân Dũng, những mục tiêu của Hà Nội trong thời gian tới là: Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh theo hướng một đầu mối xuyên suốt, giảm tầng nấc trung gian, tăng tính linh hoạt trong quản trị, tạo điều kiện thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở từng cấp. Tạo đột phá về cấu trúc kinh tế và mô hình tăng trưởng đô thị hiện đại, kiến tạo nền kinh tế tri thức, sáng tạo và có giá trị gia tăng cao. Tái thiết không gian phát triển theo hướng mở, đa trung tâm và tích hợp vùng để Thủ đô trở thành nơi dẫn dắt phát triển miền Bắc và cả nước. Thúc đẩy cải cách thể chế với tư duy kiến tạo và hành động quyết liệt, luật pháp và cơ chế phải thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển bứt phá. Kiến tạo một hệ sinh thái khoa học công nghệ gắn với đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân. Phát triển văn hóa, xây dựng con người Thủ đô văn minh, hiện đại. Phát huy nội lực, thu hút ngoại lực phục vụ sự nghiệp phát triển Thủ đô…
GS.TS Phùng Hữu Phú - nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, với các cơ sở chính trị - pháp lý mới như Nghị quyết số 15-NQ/TƯ, Luật Thủ đô (sửa đổi) và hệ thống quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến giữa thế kỷ XXI, Hà Nội đang đứng trước yêu cầu phải tạo ra những đột phá mạnh mẽ để phát triển nhanh và bền vững, xứng đáng với vị thế Thủ đô.
Từ đó, GS.TS Phùng Hữu Phú đề xuất 5 đột phá chiến lược. Trước hết là đột phá về tầm nhìn và tư duy phát triển, hướng Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, kết nối toàn cầu, có vị thế trong mạng lưới các thủ đô lớn trên thế giới. Đồng thời thực sự là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, có vai trò dẫn dắt và lan tỏa. Thứ hai là đột phá về thể chế, tận dụng tối đa cơ chế, chính sách đặc thù để khơi thông nguồn lực, nâng cao quyền tự chủ, tự quyết, gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo và xây dựng nền quản trị hiện đại.
Thứ ba là đột phá về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, coi đây là động lực then chốt nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của Thủ đô. Thứ tư là đột phá về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội, xem đây vừa là nền tảng tinh thần, vừa là nguồn lực nội sinh và mục tiêu cao nhất của phát triển. Thứ năm là đột phá về quốc phòng, an ninh, đối ngoại và xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
GS.TS Phạm Hồng Tung (Đại học Quốc gia Hà Nội) đã gợi mở và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả chiến lược phát triển nguồn nhân lực nói chung và chiến lược phát triển nhân tài nói riêng của Thủ đô Hà Nội trong kỷ nguyên mới.
Theo ông, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Hà Nội và cả nước cấp thiết nhất là đội ngũ nhân tài đỉnh cao về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, cần được ưu tiên tuyệt đối. Đây cũng là tinh thần cốt lõi của Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Nhóm nhân tài đỉnh cao này bao gồm 4 nhóm chủ yếu. Thứ nhất là nhân tài về khoa học cơ bản, cả khoa học xã hội - nhân văn và khoa học tự nhiên, tuy không cần đông nhưng phải đủ tầm tham gia đối thoại tri thức toàn cầu. Thứ hai là nhân tài về các công nghệ mới, cần đông đảo và đủ năng lực làm chủ, sáng tạo các công nghệ chiến lược, công nghệ lõi. Thứ ba là nhân tài trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa và sáng tạo, giữ vai trò then chốt trong triển khai chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội. Thứ tư là nhân tài trong lĩnh vực quản trị và phát triển đô thị bền vững, nhằm giải quyết hiệu quả các vấn đề nan giải của một đô thị hiện đại.
GS.TS Phạm Hồng Tung đề xuất phát huy mặt tích cực của cơ chế thị trường thông qua cơ chế “đặt hàng” và “đấu thầu” nhiệm vụ. Cơ chế này giúp tạo cạnh tranh lành mạnh, sàng lọc người thực tài, huy động trí tuệ rộng rãi trong và ngoài nước, đồng thời là cơ sở công bằng cho chính sách đãi ngộ, tôn vinh nhân tài. Đây là hướng đi thiết thực để phát huy hiệu quả vai trò của nhân tài trong sự phát triển bền vững của Thủ đô Hà Nội.
Đòn bẩy đưa Thủ đô phát triển nhanh và bền vững
PGS.TS Vũ Văn Phúc - nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản cho rằng, để bước vào kỷ nguyên mới, Hà Nội cần đổi mới mạnh mẽ tư duy phát triển, coi đây là khâu mở đường quan trọng. Thành phố phải tạo đột phá về thể chế, tháo gỡ các “điểm nghẽn”, nút thắt, khơi thông đổi mới sáng tạo và khai phóng mọi tiềm năng phát triển.
Cùng với đó, Hà Nội cần xây dựng bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn phát triển mới. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số và kinh tế tuần hoàn sẽ tạo bước phát triển nhảy vọt về lực lượng sản xuất, hình thành phương thức sản xuất số, trở thành đòn bẩy đưa Thủ đô phát triển nhanh và bền vững, hướng tới thu nhập cao.
PGS.TS Vũ Văn Phúc nhấn mạnh yêu cầu huy động và sử dụng tối ưu các nguồn lực; phát huy tối đa các động lực, đặc biệt là sức mạnh của toàn dân, toàn xã hội, của văn hóa và con người Hà Nội. Đồng thời, cần kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, nâng cao sức mạnh mềm và hội nhập quốc tế, qua đó nâng tầm vị thế Thủ đô trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Việc nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị Thủ đô trong sạch, vững mạnh toàn diện được xác định là nhân tố quyết định thành công của công cuộc kiến tạo và phát triển Hà Nội.
