Kỳ 2: Dùng mạng xã hội để mua bán ma túy

Quảng cáo, mua bán ma tuý công khai trên mạng

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý (Bộ Công an), trong hầu hết các vụ việc bắt giữ các đường dây mua bán, vận chuyển, tàng trữ ma túy gần đây, các đối tượng đều sử dụng các ứng dụng của Internet (zalo, viber, facebook, email…) để trao đổi, mua bán các chất gây nghiện và dụng cụ sử dụng kèm theo (chủ yếu là ma túy “đá”, cần sa...).

Việc các đối tượng hoạt động trên mạng có phần công khai, ngang nhiên gây bức xúc trong dư luận và đời sống xã hội. Đáng lo ngại hơn, việc quảng cáo, giao dịch mua bán ma túy thông qua mạng xã hội không chỉ xảy ra ở các tỉnh, thành phố lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… mà còn xuất hiện ở nhiều địa bàn tại các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Điển hình như ngày 3/6/2021, Công an quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) triệt phá thành công chuyên án mua bán trái phép chất ma túy, đồng thời khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam với Quách Xuân Minh (trú tại phường Tân Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội), Chu Mạnh Cường (phường Tương Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội) và Đoàn Đức Hùng (trú tại thị trấn An Bài, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình).

Nhóm đối tượng Quách Xuân Minh bị bắt giữ cùng tang vật (Ảnh: CACC)

Theo tài liệu điều tra, các đối tượng sử dụng mạng xã hội zalo, telegram để “nhận đơn” từ khách hàng, sau đó, đóng gói như những hàng hoá mua bán online thông thường, rồi thuê “shipper” tại địa điểm mà khách có nhu cầu. Khách có thể trả tiền mặt hoặc thanh toán qua tài khoản ngân hàng.

Lời khai của các đối tượng mua bán, sử dụng trái phép chất ma tuý khi bị bắt giữ tại cơ quan điều tra cho thấy, thông qua các trang mạng xã hội, các đối tượng có nhiều thuận lợi như bảo mật thông tin, dễ dàng tìm kiếm khách hàng…

Trước đó, khoảng tháng 10/2019, công an quận Thanh Khê, Đà Nẵng tạm giữ hình sự Trần Lê Nhật Linh (26 tuổi), Võ Thị Thanh Chi (19 tuổi), Mai Thị Kim Chi và Ngô Trung Hiếu để điều tra về hành vi mua bán ma tuý.

Nhóm đối tượng này đều là thanh thiếu niên tuổi đời còn rất trẻ, phần lớn sinh năm 2000 trở lên, đã lập hẳn các hội kín trên facebook để trao đổi thông tin mua bán ma tuý cũng như danh sách khách hàng gồm người nghiện, dân chơi, móc nối hình thành đương dây ma tuý tinh vi dành cho các “cô chiêu, cậu ấm”.

Chuyên viên tư vấn Nguyễn Thảo - Viện Nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma tuý PSD khẳng định, khoảng 70% người nghiện sử dụng ma túy tổng hợp, trong số này lại có tới 70-75% là giới trẻ, học sinh - sinh viên (tuổi từ 17-35). Học sinh, sinh viên là những đối tượng mới lớn, trong độ tuổi hình thành nhân cách, dễ bị dụ dỗ, lôi kéo, rủ rê.

Các em thích trải nghiệm những cái mới và muốn thể hiện bản thân nhanh chóng trở thành mục tiêu mà tội phạm ma túy hướng tới. Bọn chúng lợi dụng sự phát triển của khoa học công nghệ để bào chế rất nhiều dạng ma túy thế hệ mới, được đánh giá là cực độc so với ma túy truyền thống, với hình thức bắt mắt thu hút sự tò mò, muốn tìm hiểu, khám phá của giới trẻ, vừa che mắt cơ quan chức năng khi phát hiện, ngăn chặn ma túy vào học đường cũng như sự kiểm soát của gia đình và nhà trường với học sinh và con em mình.

Ngoài việc tìm cách đưa ma tuý bán vào các hàng quán quanh trường học, các đối tượng còn sử dụng hình thức bán hàng “đa cấp” và bán qua mạng xã hội để có thể tiếp cận nhanh chóng, dễ dàng hơn trong giới trẻ. Với hình thức bán hàng đa cấp, những đối tượng trong đường dây buôn bán càng tích cực phát triển hệ thống “chân rết”, dễ dàng biến những đối tượng sử dụng ma túy, đặc biệt là học sinh sinh viên thành người bán hàng, trực tiếp để rủ rê, lôi kéo bạn bè vào con đường ma túy hòng có tiền để mua thuốc...

Ma tuý tổng hợp đang dần thay thế ma tuý truyền thống

Thiếu tá Trần Thị Thu Hà, Đội trưởng Đội 6, Phòng Cảnh sát điều tra phòng chống tội phạm về ma tuý, Công an thành phố Hà Nội cho biết, tình hình tội phạm và tệ nạn về ma túy trong thanh, thiếu niên diễn biến phức tạp, số đối tượng sử dụng và phạm tội về ma túy có dấu hiệu trẻ hóa. Theo thống kê, trong năm 2021, tổng số vụ án liên quan đến ma túy bắt giữ xử lý là 3.147 vụ với 3.932 đối tượng, trong đó có 105 đối tượng dưới 18 tuổi, chiếm 2,7%. Trong số 43 đối tượng bị bắt giữ là học sinh, sinh viên, cơ quan cảnh sát điều tra đã xử lý hình sự 16 đối tượng; xử lý hành chính 17 đối tượng.

Thiếu tá Trần Thị Thu Hà, Đội trưởng Đội 6, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý, Công an thành phố Hà Nội đang tập huấn, thi hành Luật Phòng chống ma tuý 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành (Ảnh: NVCC)

Quá trình tổng kết các vụ án, chuyên án có liên quan đến đối tượng là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên cho thấy, những thành phần thường bị rủ rê, lôi kéo tham gia các hành vi phạm tội về ma túy thường là học sinh, sinh viên thuộc các gia đình giàu có nhưng có biểu hiện chơi bời, hư hỏng; học sinh, sinh viên có ý thức tổ chức kỷ luật kém, thường vi phạm nội quy, quy chế nhà trường, bị xử lý kỷ luật, có biểu hiện chán học; học sinh trong gia đình không hoàn thiện như bố mẹ mất sớm, ly hôn, vi phạm pháp luật…

Hàng năm, Công an thành phố Hà Nội đã tiến hành thống kê, rà soát người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, qua đó xác định loại ma túy được sử dụng chủ yếu là heroin. Tuy nhiên, số người sử dụng trái phép ma tuý tổng hợp có xu hướng gia tăng, thay thế dần ma túy truyền thống và chủ yếu tập trung ở độ tuổi thanh thiếu niên, với hình thức tụ tập đông người, có sử dụng nhạc mạnh như vũ trường, quán bar, karaoke, khách sạn, nhà nghỉ…

Nguyên nhân chủ yếu là do sự gia tăng, xuất hiện nhiều loại ma tuý tổng hợp dạng mới với chủng loại bắt mắt, thu hút giới trẻ sử dụng với suy nghĩ “đơn giản” là chỉ để “bay lắc” và không gây nghiện. Đồng thời, tại các tụ điểm ăn chơi “thác loạn” của giới trẻ có sử dụng nhạc mạnh thì việc sử dụng ma tuý tổng hợp và các dạng như “bóng cười”, “shisa”... của một bộ phận thanh thiếu niên ngày càng phổ biến. Họ cho rằng như thế mới đạt độ “phê” “ăn chơi” và thể hiện “đẳng cấp” của giới trẻ.

Đáng báo động, việc sử dụng ma túy tổng hợp và các chất hướng thần gây rối loạn tâm thần, “ngáo đá” dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật và các vụ án hình sự gây bức xúc, lo lắng trong nhân dân.

Ma túy được giấu trong các kiện hàng hóa qua dịch vụ gửi hàng của xe khách, thậm chí tạo vỏ bọc qua việc mở các cửa hàng đồ ăn, quần áo để thuê xe ôm Uber, Grab, những người chuyển hàng thuê để vận chuyển ma túy vào địa bàn thành phố tiêu thụ.

“Các đối tượng rao bán ma tuý trên mạng thường có hiểu biết về công nghệ để có các thủ thuật bảo mật thông tin cá nhân, phương thức liên lạc, trao đổi nên rất khó khăn cho việc xác minh, đấu tranh triệt phá của các lực lượng chức năng. Hơn nữa, loại chất mà các đối tượng rao bán công khai trên mạng hiện nay đa số là những chất gây nghiện mới (một số chất đã được đưa vào danh mục quản lý; một số chất có thể chưa được đưa vào danh mục quản lý). Do đó, việc bắt giữ xử lý hiện nay còn đang gặp rất nhiều khó khăn” - Thiếu tá Trần Thị Thu Hà lo ngại.

Các dạng ma tuý đang xâm nhập vào giới trẻ hiện nay đang ngày càng tinh vi, đa dạng loại hình, thậm chí nhiều loại núp bóng các hình thức như bánh, kẹo... một số dạng không được coi là ma tuý nhưng lại có tính gây nghiện như ma túy, gây ảo giác và nguy hiểm đến sức khỏe cũng như để lại những hệ lụy khôn lường đến giới trẻ, điển hình là cần sa tổng hợp (Spice hay cỏ Mỹ), bóng cười, shiha...

Tuy có nhiều tên gọi và chủng loại khác nhau nhưng các loại ma tuý tổng hợp này đều có nguồn gốc, xuất xứ từ Trung Quốc, với thành phần chủ yếu là Amphetamine và Methamphetamine - 2 chất ma túy có tác dụng kích thích trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương gây nguy hiểm cho bản thân người sử dụng, gây loạn thần, ảo giác, hoang tưởng, làm giảm khả năng nhận thức, mất kiểm soát về hành vi, gây ra những hậu quả nghiềm trọng cho gia đình và xã hội…

(Còn nữa)

QUỲNH AN