Báo động trẻ hút thuốc lá điện tử
(PNTĐ) - Nhiều vụ việc các học sinh có biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, ngã ra sàn lớp học… và phải nhập viện cấp cứu vì thuốc lá điện tử đã trở thành hồi chuông báo động về những nguy cơ trẻ em hút thuốc lá điện tử hiện nay.
Nhập viện vì sử dụng thuốc lá điện tử
Đầu tháng 5/2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã tiếp nhận 2 bệnh nhân là học sinh vào điều trị do hút thuốc lá điện tử. Theo đó, 2 học sinh V.B.N và N.T.Q, 17 tuổi, cùng ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh nhập viện với biểu hiện thở nhanh, chóng mặt, buồn nôn do hút thuốc lá điện tử. Ngày 12/4/2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cũng đã tiếp nhận 2 em học sinh lớp 11 phải nhập viện do hút thuốc lá điện tử. Theo các bác sĩ, tình trạng ngộ độc không quá nặng, song nếu các em vẫn tiếp tục sử dụng thì chắc chắn sẽ gây ra những hậu quả không lường về sức khỏe, tinh thần về sau.
Bác sĩ Nguyễn Tiến Thắng, Phó khoa Cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh lo ngại: Ngộ độc thuốc lá điện tử thường hay xảy ra ở tuổi học sinh THCS, THPT do độ tuổi bộ não của các em còn đang phát triển, dễ bị tác động bởi các loại chất kích thích. Thông thường, biểu hiện chung khi ngộ độc là choáng váng, khó thở, bủn rủn chân tay, vã mồ hôi, buồn nôn, nặng hơn là rối loạn nhịp tim, hôn mê, mất ý thức…
Tại Hà Nội, ngày 4/4/2023, nhiều học sinh của trường THPT Hà Đông (Hà Đông, Hà Nội) phải nhập viện cấp cứu vì liên quan đến thuốc lá điện tử. Qua xác minh, một học sinh thừa nhận đã nhỏ 2 giọt tinh dầu thuốc lá điện tử vào một chai nước để trêu đùa bạn bè, dẫn đến ngộ độc. Cùng ngày, sau khi sử dụng thiết bị hút thuốc lá điện tử của một người bạn cùng khối, N.T.Đ - học sinh lớp 11 trường THPT Hà Đông cũng đã bị mệt, choáng và ngã ra sàn lớp học. May mắn, sau khi được nhà trường đưa đi cấp cứu, sức khỏe của các em đã ổn định.
Trước đó, khoảng tháng 12/2022, 7 nữ sinh lớp 11 mang thuốc lá điện tử đến lớp và rủ các bạn hút cùng. Sau khi hút khoảng 1 tiếng, các em đều bị chóng mặt, nôn và phải đi cấp cứu. Cùng thời điểm đó, một học sinh lớp 3 của Trường Tiểu học Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai, Hà Nội) sau khi nhặt được thuốc lá điện tử ở nhà đã mang đến lớp và rủ bạn cùng lớp dùng thử thì xuất hiện dấu hiệu buồn nôn. May mắn, nhà trường đã kịp thời phát hiện và đưa đi thăm khám. Các em thừa nhận có hút thử, ngậm và ngửi khói thuốc dẫn đến choáng váng.
Hiện nay, nhiều trường học trên địa bàn thành phố Hà Nội cũng đã cảnh báo về việc một số học sinh tiểu học bị người lạ dụ dỗ hút loại thuốc lá này. Cụ thể, theo nguồn tin từ các giáo viên, một số phụ huynh và học sinh của Trường Tiểu học Lại Yên (Hoài Đức, Hà Nội), có 5 đối tượng là nữ mang thuốc lá điện tử đến mời gọi trẻ em sử dụng ở công viên với hứa hẹn: “Hút và rủ thêm người hút sẽ được tặng luôn điếu thuốc lá điện tử và 50.000 đồng”. Kết quả, một số trẻ em tham gia hút thử. Ngay sau đó, hàng loạt trường học cũng đã gửi thông báo tới phụ huynh, học sinh thông qua các nhóm lớp trên mạng xã hội…
Nguy hiểm khôn lường!
Chia sẻ với báo giới, Công an thành phố Hà Nội đã khuyến cáo: Loại thuốc lá thế hệ mới này đang thu hút giới trẻ sử dụng và có thể làm ảnh hưởng đến tương lai của cả một thế hệ, nếu không có những biện pháp ngăn chặn kịp thời!
Một giáo viên dạy tại một trường trên địa bàn thành phố Hà Nội cho biết, ở trường, học sinh sử dụng thuốc lá điện tử bị nghiêm cấm, xử phạt thì các em lại lén lút rủ nhau hút ở ngoài cổng trường hoặc ở một nơi nào đó. Mặc dù nhà trường rất tích cực tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử đối với học sinh, song sức hấp dẫn của nó khiến nhiều em “nghiện”, dẫn đến nguy hại cho sức khỏe lâu dài.
Thế nhưng, thuốc lá điện tử trong tư tưởng của nhiều học sinh là có hại rất ít hoặc không có hại, không gây nghiện. Nó chỉ là thứ giải trí làm cho các em giảm bớt căng thẳng, có một chút “ngầu”, có một chút phá cách không nằm trong sự quản lý của người lớn nữa. Chuyên gia tâm lý Trần Thị Mạnh Linh, Giám đốc Công ty tham vấn tâm lý Mạnh Linh School Spychologi kể: “Nhiều em nói với tôi rằng: “Con tìm hiểu về thuốc lá điện tử rồi, con hiểu rõ và con chỉ dùng tiết chế không để bị ảnh hưởng, cô yên tâm...”. Nhưng khi hỏi tác hại cụ thể của thuốc lá điện tử, hầu hết các em đều trả lời qua loa, sơ sài, thậm chí là… “chả có tác hại gì nếu sử dụng ít”! Điều này cho thấy, hiểu biết của các em về thuốc lá điện tử chưa đúng, thậm chí là sự hiểu biết chủ quan theo cảm tính”.
Chuyên gia Mạnh Linh phân tích: Trong thuốc lá điện tử có nicotine, chất này gây ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể bao gồm não, mạch máu, thận, phổi và hệ thống miễn dịch. Đặc biệt đối với học sinh tuổi vị thành niên, nicotine khiến các em có thể gặp các rối loạn tâm trạng, giảm kiểm soát xung động, tác động tiêu cực đến các phần não chịu trách nhiệm ghi nhớ và học tập. Như vậy, khi các em căng thẳng thì muốn dùng thuốc lá điện tử cho dễ chịu (căng thẳng tuổi vị thành niên chủ yếu liên quan đến nhiệm vụ học tập, mối quan hệ với bạn bè và thầy cô, giá trị bản thân thấp). Nhưng khi các em dùng thuốc lá điện tử thì lại làm cho các rắc rối mà các em đang gặp phải trở nên rối rắm hơn. Rối rắm hơn rồi lại muốn dùng vape (thuốc lá điện tử) nhiều hơn. Ở vị thành niên đây là lý do kích hoạt các em dùng nhiều hơn chứ không phải nghiện nicotine hoặc không hiểu tác hại của vape mà dùng nhiều.
Để bảo vệ các em, cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu để nhận biết các con có dùng thuốc lá điện tử hay không. Cụ thể: Cha mẹ lưu tâm đến tâm trạng của các em. Nếu các con có biểu hiện lo âu, rối loạn tâm lý, vui buồn thất thường, che giấu cảm xúc, hay cáu gắt, có những hành vi mạo hiểm, mất hứng thú với nhiều thứ từng hứng thú, cố gắng tỏ ra duy trì việc học… Đây là các dấu hiệu quan trọng và phải để ý hàng đầu, bởi những em mới dùng vape hoặc dùng ít thì không có biểu hiện thực thể nhiều, dấu hiệu tâm trạng là cơ sở để nhận biết. Hơn nữa, một số em có những dấu hiệu bất thường về sức khỏe như ho, hụt hơi, khó thở, run chân tay (nếu nặng). Thứ ba, trên cơ thể con có mùi lạ. “Một số em có thể che giấu bằng cách dùng kẹo cao su hoặc kẹo thơm để che giấu mùi, nhưng mùi hôi cơ thể thì khó giấu. Cha mẹ cũng có thể kiểm tra những vật lạ trong túi, trong phòng các em hay để ý thấy các em lén lút trong nói chuyện với người lạ hoặc bạn bè” – chuyên gia Mạnh Linh phân tích.
Để ngăn chặn con hút thuốc lá điện tử, theo chuyên gia Mạnh Linh, quan trọng nhất trong tuổi vị thành niên là cha mẹ cần dành thời gian quan tâm chia sẻ với các em. Ở tuổi này, các em đang xảy ra những biến động lớn trong cuộc đời đặc biệt tuổi dậy thì, nhiệm vụ học tập phức tạp, mối quan hệ đa dạng... trong khi các em lại ít được học kĩ năng sống, giá trị cốt lõi lại chưa rõ ràng dẫn đến việc đứt gãy tâm lý do gặp các khó khăn là dễ hiểu. Cha mẹ lơ là hoặc quan tâm theo kiểu quan sát bằng mắt thì thực sự không đủ với các em. Và nếu chưa đủ thì khả năng các em tìm các cách chưa phù hợp để giải quyết là dễ xảy ra, dùng vape chỉ là một trường hợp
“Nuôi dạy con cần phải có hiểu biết theo độ tuổi. Thiếu hiểu biết về lứa tuổi và các vấn đề tâm lý lứa tuổi thì sẽ rất khó hiểu và khó thương các em. Khi đó chiến sự giữa cha mẹ và con cái dễ xảy ra, dễ đưa các em đến dùng thuốc lá điện tử. Và cần phối hợp tốt với nhà trường trong việc giúp đỡ con em mình. Nếu thấy con mình có biểu hiện nghi ngại thì rất nên tìm đến chuyên gia tư vấn, không nên hành động cảm tính” – chuyên gia Mạnh Linh khuyên.
