Góp phần kiến tạo nền hành chính hiện đại
(PNTĐ) - Trong bối cảnh Hà Nội đang từng bước triển khai hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, một phong trào học tập mới mẻ nhưng có tính bổ trợ đầy ý nghĩa đã và đang nhen nhóm mạnh mẽ từ cơ sở đó là “Bình dân học vụ số”. Không ồn ào, không phô trương, phong trào đang len lỏi vào từng tổ dân phố, từng khu chung cư, mang theo tinh thần sẻ chia, phụng sự và khát vọng đồng hành cùng người dân trên hành trình hội nhập số.
Thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động hành chính
Kể từ ngày 1/7/2025, phường Bồ Đề chính thức vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Ngay sau đó, bộ máy hành chính được rà soát, sắp xếp theo hướng tinh gọn nhưng hiệu quả, hướng đến mục tiêu phục vụ người dân nhanh chóng, thuận tiện hơn trong môi trường số hóa.
Tại kỳ họp chuyên đề về mô hình mới, UBND phường đã xác định 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025. Trong đó, nổi bật là nhiệm vụ hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và thúc đẩy chuyển đổi số trong toàn bộ hoạt động hành chính.
Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cho thấy: Công nghệ dù hiện đại đến đâu cũng cần sự tham gia chủ động của người dân thì mới thành công trọn vẹn. Tại địa phương, không ít người dân, nhất là người cao tuổi hoặc ít có cơ hội tiếp cận thiết bị số còn lúng túng khi làm quen với các thao tác như đăng ký định danh điện tử, tra cứu biểu mẫu, hay sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Từ thực trạng đó, một sáng kiến đã ra đời chính là đội hình “Bình dân học vụ số”. Đây là mô hình do Đoàn Thanh niên phường Bồ Đề phát động, huy động lực lượng đoàn viên, thanh niên có hiểu biết công nghệ, kỹ năng hành chính và tinh thần xung kích đến từng tổ dân phố, từng hộ dân để hỗ trợ. Không phô trương, hình thức, các bạn trẻ mang theo sự kiên nhẫn và lòng nhiệt thành, trở thành “cầu nối công nghệ” giúp người dân tự tin bước vào thế giới số.
Hiệu quả đã được chứng minh khi nhiều người dân giờ đã không còn e ngại môi trường số. Trường hợp chị Nguyễn Thị Hương (Tổ dân phố số 8, phường Bồ Đề) là ví dụ. Từng e ngại khi tiếp cận công nghệ, chị Nguyễn Thị Hương giờ đây đã có thể tự tin thực hiện các thủ tục hành chính ngay trên điện thoại. Nhờ sự hướng dẫn tận tình của các đoàn viên trong đội hình “Bình dân học vụ số”, chị không còn phải xếp hàng tại bộ phận một cửa để đăng ký khai sinh cho cháu, mà có thể thao tác trực tuyến tại nhà một cách thuận tiện.
Mô hình “Bình dân học vụ số” vì thế không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ kỹ thuật đơn thuần. Quan trọng hơn, nó góp phần lan tỏa tinh thần chuyển đổi số, thay đổi tư duy tiếp cận hành chính trong cả hệ thống chính quyền cơ sở. Tại xã Quảng Oai, “Bình dân học vụ số” không chỉ là một sáng kiến hỗ trợ kỹ thuật, mà đã thực sự trở thành cầu nối gắn kết giữa chính quyền và người dân trong hành trình chuyển đổi số.
Ông Đặng Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Oai cho biết: Sau khi được tiếp nhận lại trụ sở cũ của huyện Ba Vì cũ, xã Quảng Oai có điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ và các phòng ban chuyên môn, từ đó nhanh chóng ổn định tổ chức và đưa bộ phận hành chính công vào hoạt động hiệu quả ngay từ những ngày đầu.
Điểm đáng ghi nhận là tinh thần xung kích, nhiệt huyết của các đoàn viên, thanh niên trên địa bàn. Mỗi ngày, tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, luôn có từ 3 đến 4 bạn trẻ tham gia hỗ trợ người dân, từ việc hướng dẫn lấy số thứ tự, tra cứu hồ sơ đến kê khai thông tin trên dịch vụ công trực tuyến. Sự xuất hiện của các bạn không chỉ giúp giảm tải cho cán bộ một cửa, mà còn mang đến không khí thân thiện, gần gũi và chuyên nghiệp hơn trong công tác phục vụ nhân dân.
Ngọn lửa khai sáng thời đại số
Không còn là những lớp học xóa mù chữ trong đêm đèn dầu lập lòe như thời kỳ đầu của phong trào “Bình dân học vụ” cách đây hơn 70 năm, phong trào “Bình dân học vụ số” hôm nay thắp lên ánh sáng tri thức số cho mọi tầng lớp nhân dân Thủ đô, từ những tiểu thương ngoài chợ đến chị lao công, từ cán bộ hưu trí đến hội viên trẻ mới bắt đầu lập nghiệp.
Cùng với các đoàn thể khác trong khối Mặt trận, phong trào “Bình dân học vụ số” được Hội LHPN Hà Nội phát động sâu rộng, gắn kết chặt chẽ với phong trào “Công dân số” trong toàn hệ thống Hội. Mục tiêu không chỉ là phổ cập kiến thức số, mà còn hình thành những mô hình “Phụ nữ số”, “Gia đình số” ngay trong từng khu dân cư. Ở đó, công nghệ không phải là thứ xa vời mà trở thành công cụ hữu ích để chị em vươn lên làm chủ cuộc sống, tiếp cận thông tin, nâng cao kỹ năng và tự tin đóng góp cho cộng đồng.
Lặng lẽ nhưng bền bỉ, từng cán bộ Hội Phụ nữ cơ sở đã trở thành những “người truyền lửa” công nghệ. Họ gõ cửa từng nhà, cầm tay chỉ việc cho các chị em cách tạo tài khoản định danh điện tử, tra cứu thông tin hành chính, nộp hồ sơ trực tuyến hay đơn giản là đặt lịch khám bệnh qua điện thoại. Những thao tác tưởng chừng rất nhỏ nhưng lại mở ra một thế giới mới, nơi mà phụ nữ không còn đứng ngoài guồng quay chuyển đổi số.
Tại các điểm phục vụ hành chính công ở các xã, phường, hình ảnh nữ đoàn viên tích cực hỗ trợ người dân các thao tác giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường số đã được người dân ghi nhận và đánh giá cao. Xã Thanh Trì là ví dụ. Tại đây, lực lượng nữ thanh niên trở thành cầu nối hiệu quả giữa chính quyền và người dân trong tiến trình chuyển đổi số. Họ không chỉ tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, mà còn tham gia tích cực vào các tổ công nghệ số cộng đồng. Hình ảnh những bạn nữ trẻ tận tâm hỗ trợ bà con tiếp cận công nghệ số không chỉ thể hiện trách nhiệm cộng đồng, mà còn khẳng định vai trò then chốt của thanh niên trong hiện đại hóa nền hành chính cơ sở.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Thanh Trì Hoàng Minh Hằng cho rằng, một chính quyền gần dân phải cởi mở, lắng nghe, cung cấp dịch vụ công minh bạch, hiệu quả, tạo điều kiện cho người dân tham gia quản lý xã hội. Thanh niên chính là lực lượng then chốt để hiện thực hóa mục tiêu này, thông qua việc tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến, tham gia tổ công nghệ số cộng đồng.
Được biết, không dừng lại ở các điểm tiếp nhận hành chính công, phong trào “Bình dân học vụ số” còn lan tỏa đến từng gia đình. Con cháu trở thành người hướng dẫn ông bà, cha mẹ những thao tác cơ bản như cài đặt VNeID, thực hiện dịch vụ công trực tuyến, giao dịch số an toàn… Từng thao tác nhỏ, từng cuộc trò chuyện công nghệ trong gia đình đã góp phần xây dựng cộng đồng số hòa nhập, bền vững, nơi mọi người cùng học hỏi, cùng thay đổi.
Nhìn từ những địa phương đang vận hành trơn tru mô hình chính quyền 2 cấp như phường Bồ Đề, xã Quảng Oai, Thanh Trì… có thể thấy phong trào “Bình dân học vụ số” đang thực sự hiệu quả và có tác dụng bổ trợ lớn cho công cuộc bước vào kỷ nguyên vươn mình. Khi một cụ già biết đăng ký khám bệnh qua ứng dụng, một bác nông dân tra cứu thông tin mùa vụ trên điện thoại, hay một cô tiểu thương nộp thuế bằng mã QR… đó không chỉ là những con số hay kết quả kỹ thuật. Đó là dấu hiệu của một cuộc chuyển mình lặng lẽ nhưng sâu sắc trong tư duy và thói quen của cộng đồng. Và để có được điều đó, không thể thiếu bàn tay âm thầm nhưng bền bỉ của lực lượng “Bình dân học vụ số”, những người gieo hạt tri thức số vào từng ngõ nhỏ, từng mái nhà. Chính họ đã thắp lên ngọn lửa tự tin, để người dân không chỉ là người hưởng lợi từ công cuộc chuyển đổi số, mà trở thành chủ thể đồng hành, góp phần kiến tạo một nền hành chính hiện đại, minh bạch và nhân văn.
