“Làm chồng, làm cha là thế!”

Muốn con biết tôn trọng phụ nữ, bố hãy tôn trọng mẹ!

Đó là ý kiến của anh Nguyễn Văn Long (SN 1988, kỹ sư xây dựng, huyện Thanh Trì, Hà Nội) khi được hỏi về việc làm thế nào để giúp con trai hình thành những tư tưởng tích cực và tiến bộ về bình đẳng giới. Theo anh Long, trong gia đình, vợ chồng cần tôn trọng lẫn nhau. Khi bố tôn trọng lời mẹ nói, quan tâm đến thái độ, tâm tư tình cảm của mẹ… thì con sẽ nhìn vào hình ảnh ấy để soi chiếu và làm theo.

Các ông bố trong CLB

Năm 2015, anh Long kết hôn, vợ chồng anh có con trai hơn 4 tuổi. Trước khi kết hôn, vợ chồng anh cũng đã đưa ra những nguyên tắc trong khi sống chung. Suốt 5 năm chung sống, vợ chồng anh chưa bao giờ to tiếng với nhau. Anh cũng không bao giờ cho phép mình “quyền” được chỉ trích, xúc phạm vợ dù trong cuộc sống hôn nhân không ít lần cả hai xảy ra mâu thuẫn liên quan đến mối quan hệ mẹ chồng – nàng dâu, việc nuôi dạy con, chi tiêu kinh tế… Bởi khi mâu thuẫn xảy ra, anh luôn là người cố kiềm chế cơn nóng giận. Anh tránh mặt đi rồi đợi khi đã trấn tĩnh lại mới về nói chuyện với vợ để tìm tiếng nói chung. “Đơn cử như việc phơi quần áo, vợ anh thì không muốn phơi mặt trái quần áo vì sợ bị dính bụi bặm, sâu bọ, còn anh cho rằng, nếu phơi như vậy sẽ giữ được màu lâu hơn. Nếu như trước đây, chúng tôi có thể bực tức lẫn nhau. Nhưng khi tham gia nhóm “Làm cha là thế”, tôi nhận ra, sự chia sẻ, trao đổi trong hôn nhân là cách hóa giải những mâu thuẫn tốt nhất, vì vậy, chúng tôi đã chia sẻ ý kiến của mình để tìm ra giải pháp tốt nhất” – anh Long chia sẻ.

Theo anh Long, mặc dù thế hệ trẻ đã có những nhận thức tốt hơn về phòng, chống bạo lực gia đình, nhưng thực tế, ở thế hệ lớn tuổi hơn vẫn còn nhiều trường hợp bạo lực gia đình. Bạo lực gia đình không chỉ là hành vi hành hung, đánh đập vợ gây thương tích, đôi khi là sự nhục mạ, chê bai, xúc phạm danh dự, nhân phẩm vợ, hay như sự kiểm soát về tài chính hoặc ép buộc bạn đời phải làm những việc nặng nhọc trong điều kiện sức khỏe không cho phép… Anh từng biết, có một gia đình mà người chồng cứ dăm bữa nửa tháng lại “vung tay” với vợ, còn chị vợ thì mếu máo khóc lóc bỏ về nhà mẹ đẻ mấy hôm, miệng luôn nói “sẽ ly hôn” nhưng rồi khi người chồng đến làm lành, chị vợ lại trở về và hôm sau hai vợ chồng vẫn dắt nhau đi ăn uống, cười nói vui vẻ. Hay có những người chồng vẫn sẵn sàng cho mình cái quyền được “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” với vợ! Có người chồng khác lại ngoại tình, khiến vợ bị stress, căng thẳng… Bạo lực gia đình là vấn nạn xã hội, hậu quả để lại cho nạn nhân vô cùng lớn không chỉ tổn thương về thể chất mà còn tâm lý, sức khỏe nghiêm trọng. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến bạo lực gia đình là do bất bình đẳng giới. Thực tế, quan niệm trọng nam khinh nữ, tâm lý thích con trai… khiến nhiều nam giới cảm thấy bị áp lực về kinh tế, còn nữ giới bó hẹp trong không gian nếp núc, nuôi dạy con. Điều đó khiến cho nếu một trong hai người không thực hiện chức năng của mình như mặc định thì mâu thuẫn, xung đột sẽ xảy ra. “Chúng ta không nên tạo áp lực cho mỗi cá nhân trong cuộc sống. Vợ chồng, con cái luôn có sự tôn trọng lẫn nhau. Con nhìn thấy bố tôn trọng mẹ, thì sau này, con sẽ tập nhiễm thói quen tốt ấy, trở thành người đàn ông biết tôn trọng phụ nữ” – anh Long khẳng định.

Cho rằng nam giới ngày nay có nhiều cơ hội hơn khi tham gia vào các diễn đàn xã hội, học hỏi kinh nghiệm, để từ đó, họ hiểu hơn về bình đẳng giới, có kiến thức về giáo dục con, kỹ năng giữ gìn hạnh phúc, hóa giải xung đột, phòng chống bạo lực gia đình, anh Nguyễn Tấn Trường (SN 1992, ở Nha Trang, Khánh Hòa, thành viên nhóm Làm cha là thế) khẳng định, đó là cơ hội để chồng trở nên “đẹp” hơn trong mắt vợ. “Trước đây, tôi cũng nghĩ là nam giới thì phải làm những việc to tát, khẳng định sức mạnh và vị thế của mình, phải kiếm tiền nhiều, xây nhà, mua xe… nên cũng bị áp lực và xảy ra không ít mâu thuẫn. Thế nhưng, khi tham gia nhóm trên facebook, tôi nhận ra, sự quan tâm, chia sẻ mới là quan trọng nhất. Từ đó, tôi thay đổi suy nghĩ, trở thành người đồng hành cùng vợ trong việc chăm sóc nuôi dạy con, giúp vợ việc nhà” – anh Trường nói.

Với Trường, người chồng, người cha yêu thương, có trách nhiệm cần tập luyện bằng trí tuệ mỗi ngày sẽ không làm tổn thương con trẻ và những thành viên khác trong gia đình, không bị dẫn dắt bởi bản năng và định kiến xã hội.

Gia đình hạnh phúc của anh Nguyễn Văn Long

Thay đổi nhận thức của nam giới để phòng, chống bạo lực

Có quá nhiều cách thức hướng dẫn người phụ nữ nuôi dạy con và xây dựng hạnh phúc gia đình từ hình mẫu của thế hệ trước do người bà truyền lại, hoặc trong cùng thế hệ như các hotmom cho tới sách báo và các dịch vụ tư vấn hỗ trợ từ giai đoạn tiền hôn nhân. Nhưng gần như người đàn ông lại không có những nhóm hay CLB dành riêng cho nam giới để thoải mái trò chuyện, chia sẻ những chuyện khó nói của mình trong việc ứng xử với vợ và cách dạy dỗ con cái.

Nhóm “Làm cha là thế” thành lập dựa trên nhu cầu của các ông bố được chia sẻ về kiến thức về giới, bạo lực giới, bình đẳng giới, cách xây dựng gia đình hạnh phúc, nuôi dạy con… với sự điều phối của Trung tâm Trẻ em và phát triển CCD và sự hỗ trợ chuyên môn của CCIHP, CSAGA, trong khuôn khổ Dự án Tăng cường dự phòng và ứng phó với bạo lực, các hành vi có hại trên cơ sở giới từ góc nhìn của tổ chức xã hội và sự hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính của UNFPA. Dự án giúp tạo dựng một không gian an toàn để các ông bố chia sẻ, kể lại câu chuyện của mình đồng thời đưa ra các tình huống để giúp các ông bố nhìn nhận lại hành vi của bản thân, về vai trò của các thành viên trong gia đình.

Gia đình anh Nguyễn Tấn Trường

Tất cả các chủ đề thảo luận của nhóm đều được thiết kế để các ông bố tiếp cận dưới góc nhìn giới, đặc biệt trong phân biệt đối xử liên quan đến vai trò giới trong gia đình. Các thành viên trong CLB là những ông bố sắp có con, đang có con trong độ tuổi đầu đời, hoặc những bạn trẻ đang ngấp nghé ngưỡng cửa hôn nhân muốn tham gia để tìm hiểu thông tin, chuẩn bị cho quá trình làm chồng, làm cha của mình. Trong quá trình tham gia CLB, các anh được thảo luận về nhiều chủ đề như: thế nào là hình ảnh người cha tích cực, chăm sóc khi con ốm khóc, chơi với con, kỉ luật tích cực, giữ tình yêu thăng hoa, mối quan hệ mẹ chồng, nàng dâu… đồng thời không gian thảo luận cũng mở rộng theo nhu cầu của các ông bố.

Chị Lê Thu Hà, admin nhóm CLB “Làm cha là thế”, GĐ Truyền thông Trung tâm Trẻ em và Phát triển CCD cho rằng, quá trình cùng nhau thảo luận, học hỏi dưới sự hỗ trợ của chuyên gia tâm lí, giáo dục đã giúp các ông bố có thêm nhiều góc nhìn khác về giới, bạo lực giới và cách nuôi dạy con để tự nhận thức và điều chỉnh hành vi của mình từ những điều nhỏ nhất. Các anh thêm thấu hiểu và đồng hành với người bạn đời của mình, san sẻ gánh nặng với vợ trong chăm sóc nuôi dạy con cái.

Nhiều ông bố sau khi tham gia nhóm được chia sẻ những câu chuyện của mình, quá trình trưởng thành nhìn thấy hình ảnh bạo lực của bố dành cho mẹ, hoặc cho mình, dẫn đến việc ám ảnh tâm lý và dạy con bằng bạo lực. “Khi nhận thức được bạo lực không phải là cách giải quyết tốt nhất, các anh thay đổi thái độ, tìm phương án khác tích cực hơn. Bằng việc tham gia nhóm, cùng với những nam giới khác, các bạn sẽ tạo lập một cộng đồng những người cha có trách nhiệm giúp lan tỏa các giá trị về cách sống đẹp, có trách nhiệm trong mỗi người làm cha, phát huy bản lĩnh đàn ông trong gia đình Việt và đồng hành hỗ trợ nhau trong cuộc sống” – chị Hà cho biết.

QUỲNH NHƯ