Linh thiêng chùa Phổ Quang
(PNTĐ) -Chùa Phổ Quang còn có tên gọi khác là chùa Tình Quang thuộc xã Giang Biên, quận Long Biên, Hà Nội. Chùa được xây dựng cách đây 800 năm, mang đậm phong cách kiến trúc truyền thống. Chùa cách Hồ Hoàn Kiếm 11.2km. Năm 1945, đất chùa nằm trong các xã Tình Quang và Quán Tình, thuộc tổng Đặng Xá, huyện Gia Lâm, Bắc Ninh. Sau cách mạng Tháng Tám, khu vực này trở thành xã Giang Biên.
Chùa Phổ Quang được xây dựng từ thời đại của Hương Vân Đại Đầu Đà Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Trụ trì chùa Phổ Quang là Đệ Tam Tổ Huyền Quang. Khi làm quan, ngài đã thành lập và kiến tạo 2 ngôi chùa ở Hà Nội là chùa Cát Linh và chùa Phổ Quang.
Đến thời kỳ của vua Lê Thái Tông năm Canh Thân 1440, chùa được phát triển trở thành một địa danh nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời. Trong bài minh chung Phổ Quang Tự đúc cách đây 300 năm, có ghi: "Phổ Quang Tự là di tích lịch sử của Triều Trần, do Tam Tổ phái Trúc Lâm để lại. Đến thời vua Thái Tông thuộc triều Hậu Lê, chùa đã được chỉ dụ tu bổ và trở thành một địa danh nổi tiếng của đất nước". Theo truyền thuyết, ngôi chùa được xây từ rất sớm. Tuy nhiên, vì biến động của lịch sử, diện mạo cũ của chùa không còn và chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu trong thế kỷ XII.
Kiến trúc của chùa bao gồm: Tam quan, chính điện với Tiền Đường, Thường Điện, Nhà Mẫu và 5 gian nhà khách. Toàn bộ công trình chùa Phổ Quang được xây dựng trên khu đất rộng gần 5.000m2. Bên trong khuôn viên chùa, có rất nhiều cây xanh tạo nên không gian mát mẻ, yên bình. Cấu trúc chính của chùa theo kiểu chữ Đinh, bao gồm 5 gian Tiền Đường và 3 gian Thượng Điện, tất cả được lợp mái ngói ta. Khung chùa được xây dựng theo kiểu "chồng rường, giá chiêng" và các chi tiết được khắc họa với hình ảnh quen thuộc như đầu Rồng, lát lật, mặt Hổ phù, văn hình học, văn mây…
Mặc dù mới trông có vẻ đơn giản hơn so với những di tích khác, nhưng chùa Phổ Quang vẫn sở hữu đường nét chạm khắc rất tinh xảo và đậm chất nghệ thuật truyền thống.
Chùa hiện còn lưu giữ được những pho tượng Phật quý giá chính là hệ thống tượng tròn độc đáo. Mặc dù số lượng tượng Phật không nhiều, nhưng lại chứa đựng giá trị nghệ thuật rất lớn. Các tượng Phật nổi tiếng tại chùa bao gồm: Tượng A Nan, Ca Diếp: Đây là hai tượng đẹp nhất trong chùa. Toàn bộ thân tượng chỉ cao đến 1m, sở hữu khuôn mặt trái xoan, sống mũi thẳng, cổ hơi mập, miệng nhỏ, tai dày. Tay tượng A Nan được tạo hình trong tư thế liên hoa, còn tượng Ca Diếp là bắt ấn mật phùng. Tượng Tam Thế: Đại diện cho 3.000 vị Phật trải qua ba thời kỳ quá khứ, hiện tại và tương lai. Bức tượng mang đậm phong cách nghệ thuật của thế kỷ XIX. Tượng A Di Đà: Cao khoảng 1m20. Đài sen 3 lớp với những cánh hoa sen nhọn được tạc sắc nét tạo nên điểm nhấn đặc biệt cho bức tượng. Ngoài ra chùa vẫn còn rất nhiều bức tượng khác như tượng Trừng Ác, Khuyến Thiện, tượng Đức Ông, tượng Mẫu, Đức Thánh Hiền, tượng Tổ…
Không chỉ có kiến trúc độc đáo và hệ thống tượng Phật đầy ấn tượng, chùa Phổ Quang còn được biết đến là chốn linh thiêng thanh tịnh giữa lòng Hà Nội. Người dân địa phương và du khách gần xa thường tới đây để chiêm bái, cầu nguyện cho gia đình hạnh phúc, nhà nhà được quốc thái dân an.
Chùa Phổ Quang được Nhà nước công nhận tại Quyết định số 92-VHTT/QĐ ngày 10/7/1980 của Bộ Văn hóa Thông tin là Di tích Lịch sử Văn hóa Quốc gia. Hy vọng ngôi chùa sẽ được các phật tử và địa phương chung tay bảo tồn, phát triển, tiếp tục giữ vững những giá trị văn hóa và tâm linh truyền tải tới thế hệ mai sau.
