Lợi ích của hiến máu với phụ nữ
Không chỉ là nghĩa cử cao đẹp “một giọt máu cho đi, một cuộc đời ở lại”, mà hiến máu còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe chị em phụ nữ, giúp phát hiện sớm bất thường của cơ thể.
Sau hiến máu… không lo thiếu máu
Lượng máu trong cơ thể con người khoảng 70ml/kg cân nặng. Trung bình một người trưởng thành nặng 50kg có khoảng 3.500ml máu. Phụ nữ thường hay có chu kỳ kinh nguyệt mỗi tháng nên huyết sắc tố hoặc tỷ lệ thiếu máu sẽ nhiều hơn nam giới.
Tham gia hiến máu tình nguyện, bất kỳ ai cũng phải đăng ký và làm xét nghiệm ban đầu để xác định người hiến có thiếu máu hay không. Khi phát hiện tình trạng thiếu máu, người hiến sẽ được tư vấn làm các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân, tìm giải pháp khắc phục.
Chẳng hạn, nếu thiếu máu do thiếu sắt, người đăng ký hiến máu có thể uống bổ sung chất tạo máu là sắt, trong khoảng 1-2 tuần, sau đó làm xét nghiệm lại. Bác sĩ xác định lượng huyết sắc tố đủ, tình nguyện viên có thể thực hiện hiến máu như bình thường.
Sau khi hiến máu, tế bào của cơ thể có sự thay mới. Thường thì tủy xương sẽ tái tạo lại lượng máu mất đi trong vòng vài giờ. Vì vậy, người hiến không cần lo bị thiếu máu. Nhiều trường hợp lúc đầu thiếu máu, uống bổ sung sắt, hiến được máu, sau đó tế bào tạo máu sản sinh bù đắp đủ máu cho cơ thể nên họ không thiếu máu nữa.
Phát hiện ung thư máu nhờ hiến máu
Ngoài việc nhận biết tình trạng thiếu máu, tham gia hiến máu còn giúp người hiến có cơ hội phát hiện một số bệnh lý tiềm ẩn.
Thực tế, nhiều trường hợp ung thư máu nhưng không có biểu hiện lâm sàng. Trong quá trình điều chế túi máu, y bác sĩ Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương phát hiện lượng bạch cầu hoặc lượng máu của người bị thiếu hơn so với mức bình thường, sau đó mời tới làm xét nghiệm và phát hiện bệnh lý.
Một vài năm qua, đã có 15 trường hợp ung thư máu được phát hiện, điều trị kịp thời nhờ việc họ tham gia hiến máu tình nguyện.
Chăm sóc sức khỏe trước, trong, sau khi hiến máu
Để có sức khỏe tốt nhất, trước, trong và sau ngày hiến máu, chúng ta không nên thức khuya, sinh hoạt bình thường nhưng không làm việc nặng, chơi môn thể thao mất sức, chỉ nên vận động nhẹ nhàng như đi bộ. Người có huyết sắc tố thấp nên uống bổ sung sắt từ 5-10 ngày sau hiến máu để kích thích tăng sinh máu.
Riêng với phụ nữ, không nên hiến trong khoảng thời gian chu kỳ “nguyệt san” và 1 tuần đầu sau chu kỳ, để cơ thể có sự ổn định trong điều chỉnh, cải thiện và tự phục hồi lượng máu mất đi.
Chế độ ăn sau khi hiến máu cũng rất quan trọng. Theo đó, trước khi hiến máu không nên dùng đồ có cồn như rượu, bia; nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt (trong khoảng 2 tuần trước đó) như: thịt đỏ, cá, sữa, đậu, nho, ngũ cốc nguyên hạt, cải bó xôi, cốm dẹp, dưa hấu...
Để tăng khả năng hấp thu chất sắt vốn là thành phần quan trọng giúp tạo máu, chúng ta nên tăng cường thực phẩm giàu vitamin C có nhiều trong trái cây họ cam quýt, đu đủ, ổi, dâu tây, cà chua, cà rốt, súp lơ, bắp cải...
Đặc biệt, buổi sáng đi hiến máu không được bỏ bữa sáng, thay vào đó người hiến máu nên ăn các món thanh đạm như cháo, bánh bao, bánh mì... Ăn trước khi hiến máu sẽ giúp ổn định lượng đường trong máu, nhờ vậy sẽ cảm thấy tốt hơn sau khi hiến máu.
Sau khi hiến máu, người hiến cần uống nhiều nước trong vòng 24 - 48 giờ, nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt, protein, acid folic và vitamin B12 vì chúng là những nguyên liệu chính cho quá trình tạo máu. Cơ thể sớm hấp thu được những chất này, sẽ đạt mục tiêu bổ máu nhanh chóng.
Một số loại nước uống giàu dinh dưỡng có thể bổ sung sau khi hiến máu là nước mía và nước ép củ cải đường (giàu hàm lượng sắt); sữa (giàu các loại vitamin, đặc biệt là vitamin B12); nước cam và nước ép dưa hấu (giàu vitamin C, acid folic); nước ép quả lựu (giàu sắt, khoáng chất và vitamin C)... Bên cạnh đó, những loại thực phẩm bổ máu có thể bổ sung như: thịt bò, cá hồi, trứng gà, ức gà, hải sản, gan động vật, súp lơ, khoai tây…
Th.S ĐỖ THỊ HIỀN
(Phó Trưởng khoa Điều chế các thành phần máu - Viện Huyết học và
Truyền máu Trung ương)