Nhức nhối tội phạm vị thành niên ngàycàng trẻ hóa

TÚ AN
Chia sẻ

(PNTĐ) - Vi phạm pháp luật ở độ tuổi thanh thiếu niên không phải là mới. Song một số vụ việc mang tính chất nghiêm trọng đã xảy ra trong thời gian gần đây đã và đang là hồi chuông cảnh báo đối với các bậc phụ huynh trong quản lý, giáo dục con em.

Đua đòi, rủ rê nhau vi phạm pháp luật

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an huyện Đông Anh, Hà Nội, đã ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam 9 đối tượng tuổi từ 15-18 để điều tra về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”. Cụ thể, do mâu thuẫn cá nhân, hai nhóm thanh niên đã hẹn nhau 21h ngày 21/10 ra phía sau trường THCS Ngô Quyền để “giải quyết”. Một nhóm cầm theo dùi cui điện làm hung khí, còn một nhóm mang theo 3 con dao phay, 1 tuýp sắt ra phía bụi cây gần cổng trường THCS Ngô Quyền cất giấu. Trong quá trình rượt đuổi nhau, các đối tượng chạy toán loạn theo nhiều hướng. Do chạy trốn, V.T.P và Đ.B.M, 15 tuổi, chạy xe với tốc độ cao, không làm chủ được tay lái nên đã lao xuống mương nước, tử vong do ngạt nước.

Trong tháng 9/2023, Công an TP Hà Nội đã xử lý hình sự hơn 560 đối tượng liên quan đến các ổ nhóm thanh thiếu niên tụ tập, rủ nhau điều khiển xe máy phóng nhanh, lạng lách, đánh võng, mang theo hung khí “diễu phố”… Cụ thể, ngày 22/9, nhóm thanh thiếu niên di chuyển bằng xe máy không đeo biển số, mang hung khí, tuýp sắt, vỏ chai bia… phóng nhanh, lạng lách, đánh võng, hò hét, bấm còi gây mất trật tự an ninh. Khi gặp người đi đường, dù không quen biết, không có mâu thuẫn, nhóm này vẫn manh động ném vỏ chai thủy tinh vào người dân gây thương tích.

Nhận được trình báo của người dân, công an quận Hà Đông đã rà soát, bắt giữ 14 đối tượng có liên quan, đều trong độ tuổi từ 14-17 tuổi. Tại cơ quan điều tra, các đối tượng khai do mâu thuẫn trên mạng xã hội nên các đối tượng này rủ nhau mang theo hung khí đi giải quyết mâu thuẫn. Trên đường di chuyển, thấy bất cứ ai giống với nhóm có mâu thuẫn, ổ nhóm này liền dùng vỏ chai bia thủy tinh ném về người đó khiến người dân hoang mang, lo lắng.

Nhức nhối tội phạm vị thành niên ngàycàng trẻ hóa - ảnh 1
Nhóm đối tượng gây rối trật tự công cộng tại huyện Đông Anh bị bắt giữ. Ảnh: CACC

Cũng vì mâu thuẫn từ trước, Ngô Hồng Phong, 18 tuổi, trú tại huyện Đông Anh, Hà Nội và Nguyễn Đức Hiếu, 16 tuổi, trú tại huyện Sóc Sơn, Hà Nội hẹn đánh nhau tại khu vực gầm cầu Nhật Tân. Cả hai lên mạng xã hội facebook để kêu gọi thêm bạn bè “hỗ trợ”. Trước khi đi, các đối tượng mang theo nhiều hung khí nguy hiểm như tuýp sắt hàn dao nhọn, đinh ba, chai thủy tinh chứa xăng… Khoảng 22h ngày 27/3, cả hai gặp nhau ở gầm cầu Nhật Tân. Do nhóm của Hiếu ít người hơn nên đã bỏ chạy trước. Công an huyện Đông Anh xác định, có 59 đối tượng tham gia vụ việc, trong đó, xử lý hình sự 38 đối tượng.

Đó là 3 trong số hàng chục vụ gây rối trật tự công cộng xảy ra trên địa bàn TP Hà Nội thời gian qua do nhóm thanh, thiếu niên gây ra. Theo thống kê của công an TP Hà Nội, trong 10 tháng đầu năm 2023, trên địa bàn Thành phố xảy ra 74 vụ gây rối trật tự công cộng, trong đó có 2 vụ do các nhóm đối tượng điều khiển xe mô-tô chạy thành đoàn với tốc độ cao, lạng lách đánh võng, gây rối TTCC; 72 vụ do các nhóm đối tượng điều khiển xe mô-tô, mang theo hung khí đuổi đánh nhau trên đường phố; xử lý hình sự 566 đối tượng. Đáng chú ý, chiếm 36,2% trong số đó là các đối tượng dưới 16 tuổi.

Tăng cường công tác giáo dục trẻ vị thành niên

Qua nghiên cứu, phân tích, đánh giá các vụ việc, vụ án phạm tội đua xe, cổ vũ đua xe trái phép, mang theo hung khí gây rối trật tự công cộng trong thời gian từ đầu năm 2022 đến nay, Công an thành phố Hà Nội bước đầu nhận diện được đối tượng, phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm. Theo đó, có 36,2% đối tượng vi phạm dưới 16 tuổi, 46% từ đủ 16 đến dưới 18; đối tượng chủ yếu là học sinh cấp trung học phổ thông; có 23,5% trong số đó là học sinh đã bỏ học; hơn 96%, đối tượng chưa có tiền án, tiền sự. Cũng theo thống kê, 84% các vụ xuất phát từ mâu thuẫn cá nhân từ trước, sau đó các đối tượng lên mạng xã hội Facebook chửi bới, thách thức nhau.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội phân tích: Theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam, người từ đủ 14 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp, còn người từ đủ 16 tuổi trở lên thì phải chịu trách nhiệm hình sự đối với mọi loại tội phạm.

Bộ luật Hình sự Việt Nam hiện hành quy định người từ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi được hưởng chính sách về người dưới 18 tuổi phạm tội, theo đó: Không áp dụng hình phạt tù chung thân, tử hình đối với người dưới 18 tuổi; đối với người từ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì hình phạt tù cao nhất không quá 12 năm; đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì hình phạt tù cao nhất không quá 18 năm tù; trường hợp áp dụng tù có thời hạn thì hình phạt với người dưới 18 tuổi sẽ không quá 3/4 mức hình phạt so với người đã thành niên... Điều đó cho thấy, chính sách pháp luật hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội ở Việt Nam đã có những thay đổi theo hướng khoan hồng, nhân đạo hơn, tạo điều kiện cho người dưới 18 tuổi có cơ hội sửa chữa lỗi lầm phù hợp với luật pháp quốc tế, với xu hướng phát triển kinh tế xã hội, phát triển con người, đảm bảo quyền con người, thể hiện tính nhân văn, hướng thiện và chú trọng các giải pháp phòng ngừa.

Nhức nhối tội phạm vị thành niên ngàycàng trẻ hóa - ảnh 2
Một số “quái xế” ném chai thuỷ tinh, gây thương tích cho người đi đường bị công an quận Hà Đông triệu tập. Ảnh: CACC

Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhóm người trẻ tuổi trở thành tội phạm ngày càng nhiều, trong đó không chỉ có những tội phạm về trật tự xã hội mà còn có những tội phạm về kinh tế, ma túy, đặc biệt là tội phạm lừa đảo trên mạng Internet, tội phạm công nghệ cao... Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, có thể kể đến như: Đặc điểm tâm sinh lý tuổi vị thành niên; môi trường sống thiếu lành mạnh, bị lôi kéo bởi bạn bè xấu; thiếu sự quan tâm, hỗ trợ từ các tổ chức, đoàn thể; chưa chú trọng việc giáo dục đạo đức, đặc biệt là đối với các học sinh cá biệt; công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật chưa đạt kết quả cao…

Do đó, để góp phần khắc phục tình trạng người dưới 18 tuổi ngày càng gia tăng, cần phải hoàn thiện hệ thống pháp luật để quy định quyền cũng như cơ chế được thực hiện quyền của trẻ em. Việc áp dụng pháp luật đối với người dưới 18 tuổi phạm tội phải được vận dụng, thực hiện một cách nghiêm túc, đầy đủ để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp  của họ.

Bên cạnh đó, các ban, ngành, đoàn thể địa phương cần tăng cường tổ chức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về các quy định của pháp luật cho đối tượng thanh, thiếu niên. Đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục, tăng cường các biện pháp quản lý xã hội, đặc biệt là quản lý trên không gian mạng.

Ngoài ra, giáo dục tại nhà trường là một môi trường rất quan trọng giúp trẻ nhận thức được các giá trị của đạo đức, văn hóa và có cơ hội thực hành các kiến thức đã học. Việc giáo dục đạo đức phải kết hợp với giáo dục pháp luật và kỹ năng sống để trẻ phát triển toàn diện, không chỉ nhận thức được những kiến thức khoa học mà còn biết vận dụng, ứng xử trong đời sống xã hội. Khi trẻ em được giáo dục ý thức tôn trọng, biết sẻ chia, sống có đạo lý thì nguy cơ trở thành tội phạm sẽ giảm đi rất nhiều. Nhà nước cũng cần phải ban hành và thực hiện các quy phạm pháp luật để quản lý chặt chẽ nhà mạng, quản lý các hoạt động kinh doanh, giáo dục có liên quan đến đạo đức phải nhận thức và phát triển hình thành nhân cách của trẻ em, nghiêm cấm và xử lý kịp thời các hoạt động kinh doanh có tính bạo lực, kích động bạo lực, lôi kéo làm ảnh hưởng xấu đến sự phát triển hình thành nhân cách của trẻ em.

“Để phòng ngừa tình trạng tội phạm trẻ hóa, trước tiên cần đẩy mạnh giáo dục gia đình. Gia đình phải là chủ thể quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống; kiểm soát được các mối quan hệ xã hội của chính con em mình để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những hành vi lệch lạc, sai trái. Bên cạnh đó, gia đình phải bồi dưỡng, giáo dục cho người chưa thành niên nhận thức đúng và có hành vi chuẩn mực, có kiến thức pháp luật…” – TS Đặng Văn Cường nói.

Tin cùng chuyên mục

Họa sĩ Chu Nhật Quang: “Đốm lửa” lan tỏa văn hóa truyền thống trong giới trẻ

Họa sĩ Chu Nhật Quang: “Đốm lửa” lan tỏa văn hóa truyền thống trong giới trẻ

(PNTĐ) - Lựa chọn con đường nghệ thuật gắn liền với tranh sơn mài, họa sĩ trẻ Chu Nhật Quang giống như một “đốm lửa” tuy nhỏ nhưng đang dần tạo sức lan tỏa, thổi bùng lên ngọn lửa, tình yêu với quê hương, đất nước, di sản văn hóa... trong giới trẻ. Và, tranh của Chu Nhật Quang như một chiếc cầu nối, là tiếng nói nghệ thuật giao thoa giữa quá khứ, hiện tại và tương tai.
Rộn ràng lễ hội mùa xuân

Rộn ràng lễ hội mùa xuân

(PNTĐ) - Thủ đô Hà Nội luôn khiến mọi người nhớ thương với những nét văn hóa độc đáo riêng có. Đặc biệt, bầu không khí vào những ngày đầu năm mới tại Thủ đô càng thêm sống động và rộn ràng với các lễ hội mùa xuân.
Phụ nữ Thủ đô cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Phụ nữ Thủ đô cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

(PNTĐ) - Xuân mới là dịp để các cấp Hội LHPN Hà Nội nhìn lại một năm hoạt động qua, đồng thời nỗ lực thực hiện tốt các mục tiêu đặt ra trong năm 2025. Trong đó, từng cán bộ, hội viên phụ nữ sẽ tiếp tục ra sức thi đua góp sức xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, góp phần vào sự phát triển chung của Thủ đô và đất nước, sẵn sàng cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình.
Để phụ nữ bình đẳng tiến vào kỷ nguyên mới

Để phụ nữ bình đẳng tiến vào kỷ nguyên mới

(PNTĐ) - Năm 2025, tròn 30 năm thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh, phụ nữ toàn cầu nói chung và phụ nữ Việt Nam đã và đang được trao quyền nhiều hơn để phát triển bình đẳng. Tuy nhiên, để đạt được bình đẳng giới thực chất, vẫn rất cần những chương trình hành động, những cam kết đầu tư, trao quyền từ các Chính phủ, trong đó có Việt Nam để phụ nữ có cơ hội phát triển, đóng góp nhiều hơn trong kỷ nguyên mới.
“Thành công của người phụ nữ  không ở địa vị hay tiền bạc”

“Thành công của người phụ nữ không ở địa vị hay tiền bạc”

(PNTĐ) - “Thành công của người phụ nữ không phải ở địa vị, tiền bạc, quyền lực, mà thể hiện ở giá trị, nhân cách và văn hóa sống. Đặc biệt, hãy là một người phụ nữ ấm áp, đem đến sự yêu thương và lan tỏa những giá trị tích cực, tốt đẹp cho cộng đồng”, theo BTV - MC Giang Nam.