Tổ chức “Phiên toà giả định” để truyền thông phòng chống xâm hại, bạo lực học đường cho học sinh

Giúp học sinh hiểu luật thông qua các… phiên toà giả định

Theo phiên toà giả định, các bị cáo: Nguyễn Thị Thảo, Trần Văn Khang, Trần Ngọc Anh bị đưa ra xét xử về tội “Làm nhục người khác” theo Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017. Các cán bộ Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước Hà Nội, cán bộ Hội Phụ nữ và giáo viên đóng vai các hội thẩm nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, luật sư bào chữa, người thân của bị cáo và bị hại. Các học sinh trường THCS Xuân Đỉnh, Mai Đình vào vai là các bị cáo tại phiên toà.

Cáo trạng giả định cho thấy, do xích mích, mâu thuẫn từ trước, khoảng 3h chiều ngày 31/1/2023, Nguyễn Thị Thảo, Trần Ngọc Anh rủ thêm Trần Văn Khang đến nhà Hà Anh để “nói chuyện”. Tại nhà Hà Anh, thấy Hà Anh đang ngủ, Thảo cầm cây gậy nhựa ở cầu thang, đánh vào đầu, tay phải và lưng của Hà Anh để gọi dậy. Thấy Hà Anh vùng dậy định chạy, Thảo bảo Khang đè giữ tay Hà Anh lại và chất vấn bị hại về việc cướp người yêu. Ngọc Anh có nhiệm vụ quay video lại.

Thấy điện thoại của Hà Anh, bị cáo Thảo mở ra và phát hiện ảnh khoả thân nửa người của Hà Anh tự chụp nên đã gửi vào máy Ngọc Anh rồi bỏ về. Tối cùng ngày, Thảo đăng ảnh, video của Hà Anh lên các trang mạng xã hội, còn Khang và Ngọc Anh chia sẻ, bình luận nhiều để tăng tương tác. Video này thu hút hơn 6.000 lượt chia sẻ. Hành vi của các bị cáo đã khiến Hà Anh bị ảnh hưởng tâm lý nghiêm trọng.

Phiên toà giả định tại quận Bắc Từ Liêm.

Tại phiên toà giả định, các bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội, đồng thời cho biết, khi quay vieo và tích cực chia sẻ trên mạng, các bị cáo không biết đó là vi phạm pháp luật mà chỉ nghĩ là đánh ghen giúp Thảo cho bõ tức. Ngoài ra, hoàn cảnh gia đình các bị cáo khá đặc biệt: Bị cáo Thảo bố mất sớm, mẹ bận rộn không chăm lo cho con, bị cáo Ngọc Anh đã nghỉ học, bị cáo Hà Anh bố mẹ ly hôn, bố thường xuyên cho tiền chi tiêu vặt không thiếu nhưng thiếu sự dạy dỗ, quan tâm…

Hội đồng xét xử cho biết: Hình ảnh cá nhân của một người là được pháp luật bảo vệ, không ai có quyền sử dụng hình ảnh cá nhân của người khác khi chưa có sự đồng ý của người đó. Các bị cáo đã dùng gậy đánh bạn, dùng lời lẽ lăng nhục bạn rồi quay video lại, tung ảnh nhạy cảm của bạn lên mạng để bêu xấu, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của bạn.

“Mạng xã hội là để các bị cáo khai thác phục vụ cho học hành và công việc, chứ không phải là để sử dụng để lăng mạ và bêu xấu người khác. Điều này vi phạm quy định về các điều cấm theo Luật an ninh mạng” – HĐXX răn đe.

Còn VKS cũng giải thích rằng: Các bị cáo sử dụng điện thoại, máy tính hoặc công cụ phương tiện khác đăng tải thông tin sai lệch lên mạng xã hội, dù đã xoá nhưng cũng để lại “vết”, cơ quan điều tra có thể tìm ra được.

Phiên toà giả định tuyên phạt các bị cáo theo đúng tội danh đã truy tố nhưng cho hưởng án treo. Trong thời gian bị án treo nếu bị cáo tiếp tục phạm tội thì án treo sẽ thành án tù giam cộng với mức hình phạt của tội mới.

Hình thức tuyên truyền mới có sức lan toả rộng rãi

Sau phiên toà giả định, bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Phó Trưởng phòng Hành chính - Tổng hợp, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước Hà Nội đã tương tác với học sinh về các điều luật, đồng thời phổ biến Luật Phòng chống xâm hại, bạo lực học đường.

Theo bà Thanh Xuân, bài học rút ra cho các bị cáo là không nên chụp ảnh nhạy cảm và lưu giữ nó; giữ tình cảm học trò trong sáng; ở lứa tuổi học sinh cần yêu thương chăm sóc bản thân, chuẩn bị hành trang cho tương lai phía trước, đừng vì nông nổi và không hiểu biết pháp luật mà trở thành các bị cáo trong các phiên toà, có tiền án trong lý lịch, ảnh hưởng đến bản thân sau này.

Chăm chú lắng nghe toàn bộ phiên toà giả định, em Phạm Nguyễn Thanh Tùng, học sinh trường THCS Mai Đình cho biết: Phiên toà giả định rất hay và ý nghĩa, cách truyền thông mới mẻ này giúp em hiểu được tầm quan trọng của phòng, chống bạo lực và xâm hại học đường, giúp các em có thêm kiến thức pháp luật và kỹ năng phòng tránh bạo lực, xâm hại.

Còn em Nguyễn Phương Nhi, học sinh lớp 8A2, trường THCS Mai Đình cũng cho biết, sau chương trình, em thấy thích thú và hiểu được rõ các quy định của pháp luật, nếu vi phạm pháp luật sẽ bị xử lý theo quy định. Cách truyền thông bằng phiên toà giả định khá mới mẻ với học sinh, dễ hiểu hơn. “Em mong sẽ được tham dự nhiều phiên toà giả định hơn nữa để chúng em được tiếp cận với pháp luật một cách dễ hiểu” – em Nhi nói.

Phiên toà giả định tại huyện Sóc Sơn

Là “diễn viên” vào vai bị cáo trong phiên toà giả định, em Trần Hải Long, đoàn thanh niên phường Xuân Đỉnh cho biết, thông qua phiên toà giả định, các em học sinh trực tiếp nhìn thấy hậu quả nhãn tiền của hành vi vi phạm pháp luật, từ đó có sức răn đe, phòng ngừa chung.

Đây là hình thức tuyên truyền khá hiệu quả, với những vụ việc, điều luật cụ thể, điển hình, tác động trực tiếp đến các em khi tham gia. Long mong muốn sẽ có nhiều học sinh có thể tiếp cận với những phiên toà giả định này, đồng thời, khuyến khích cha mẹ học sinh cùng tham gia, hiểu luật để giám sát, giáo dục pháp luật cho con ngay từ trong gia đình.

Chị Hoàng Thị Linh, Tổng Phụ trách trường THCS Mai Đình cho biết, các học sinh tham dự phiên toà giả định đã rất chăm chú lắng nghe, thể hiện sự quan tâm của các em đối với vụ việc đang diễn ra. Đây là cách truyền thông khá hiệu quả, các em học sinh được nghe, nhìn, thấy thực tế, giúp các em hiểu thêm nhiều kiến thức pháp luật, đặc biệt là kiến thức pháp luật trong phòng chống xâm hại, bạo lực học đường đang nhức nhối hiện nay.

Chị Lê Thị Lý, Chủ tịch Hội LHPN phường Xuân Đỉnh cho biết: “Phiên toà giả định” là phương pháp tuyên truyền mới, thiết thực và ý nghĩa đối với các em học sinh. Qua quan sát, các em học sinh rất chú ý lắng nghe, sau đó, kết thúc phiên toà, các em đặt câu hỏi về pháp luật đối với các luật sư và chuyên viên pháp lý tại hội nghị, cho thấy các em rất quan tâm đến vấn đề này.

“Trước đây, Hội Phụ nữ thường mời các báo cáo viên trực tiếp tuyên truyền đến hàng nghìn học sinh tại các trường học. Các buổi tuyên truyền, các học sinh có sự tương tác, nhưng không nhiều. Cách truyền thông bằng phiên toà giả định, giúp các em được đóng vai, tiếp thu và tìm hiểu pháp luật rõ ràng, chi tiết hơn đối với các vấn đề liên quan đến các em, trong đó có vấn đề bắt nạt trên mạng xã hội, tung clip nhạy cảm và làm nhục bạn lên mạng xã hội mà các em nghĩ chỉ là “dằn mặt” nhau chứ không phải là vi phạm pháp luật phải đứng trước toà” – bà Lý cho biết.

Bà Lý cũng mong muốn sẽ có thêm nhiều phiên toà giả định với các điều luật khác, tội danh khác liên quan đến phụ nữ, trẻ em để các em học sinh và phụ nữ Xuân Đỉnh nói riêng và TP Hà Nội nói chung có thêm nhiều kiến thức bổ ích, sát thực, phòng tránh các tệ nạn xã hội.

Chia sẻ bên lề các hội nghị, bà Lê Thị Thiên Hương, Phó Chủ tịch Hội LHPN Hà Nội nhấn mạnh: Hoạt động tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật là nội dung là các cấp Hội Phụ nữ trên địa bàn TP Hà Nội đặc biệt quan tâm. Xuất phát từ tình hình bạo lực học đường đang có chiều hướng gia tăng với tính chất ngày càng phức tạp, Hội LHPN Hà Nội đã tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên trong trường học với nội dung về phòng, chống bạo lực học đường nhằm giúp học sinh hiểu rõ hơn về các quy định của pháp luật, từ đó nâng cao nhận thức trong việc xây dựng tình bạn đẹp, có lối sống lành mạnh, văn minh.