Vì sao cần xét nghiệm liên cầu nhóm B?

ThS.BS Nguyễn Hương Trà Phó phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội
Chia sẻ

(PNTĐ) - Theo thống kê, ước tính có khoảng 2 - 4 trong số 10 phụ nữ có vi khuẩn liên cầu nhóm B trong âm đạo, trực tràng. Trong số đó có khoảng 50% sẽ truyền từ mẹ sang con, dẫn tới nguy cơ có thể mắc bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như: Nhiễm trùng máu, viêm màng não, viêm phổi và thường xảy ra sớm, chủ yếu 12 - 24h sau sinh.

Điều đáng nói, ngay cả khi được điều trị tích cực thì nguy cơ tử vong hay di chứng cũng rất cao nếu chẳng may mắc bệnh. May mắn thay, hầu hết các bệnh nhiễm trùng liên cầu nhóm B trong thai kỳ có thể được ngăn chặn nếu thai phụ được phát hiện trước khi sinh.

Liên cầu nhóm B là gì?

Group B Streptococcus (GBS) là một loại vi khuẩn có trong cơ thể chúng ta và thường là vô hại. Vi khuẩn GBS có thể tái nhiễm và tự khỏi mà không cần điều trị. Đây không phải là bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục. 

Liên cầu khuẩn nhóm B là nguyên nhân phổ biến gây các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh.

Ảnh hưởng của GBS (liên cầu B) tới trẻ sơ sinh

Trẻ thường nhiễm GBS qua đường âm đạo của mẹ trong chuyển dạ. Trẻ nhiễm GBS có thể tự khỏi mà không cần điều trị, chỉ có 1-2% trẻ nhiễm GBS có thể tiến triển thành bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu và có thể gây tử vong.

Có hai loại nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B ở trẻ sơ sinh: Nhiễm GBS khởi phát sớm và nhiễm GBS khởi phát muộn.  

Nhiễm giai đoạn sớm: Xảy ra trong 7 ngày đầu sau sinh, thường trong vòng 24h-48h sau sinh, với các triệu chứng như: Ngưng thở, lơ mơ, hạ huyết áp, suy hô hấp, có tỷ lệ tử vong cao do viêm phổi, nhiễm trùng máu và viêm màng não. 

Trong số trẻ nhiễm GBS khởi phát sớm, khoảng 10% sẽ tử vong (ngay cả với sự chăm sóc y tế tốt nhất), một số ít em bé hồi phục sau điều trị viêm màng não do GBS sẽ mang theo tổn thất về thể chất hoặc tinh thần vĩnh viễn.

Nhiễm giai đoạn muộn: Xảy ra ở những trẻ từ 7-90 ngày tuổi (thường gặp trong vòng 1 tháng tuổi, hiếm gặp sau ba tháng tuổi).

Vì sao cần xét nghiệm liên cầu nhóm B? - ảnh 1
Ảnh minh họa

Nhiễm GBS giai đoạn muộn thường gây viêm màng não và nhiễm trùng máu. Nhiễm GBS giai đoạn muộn ít gặp hơn nhiều so với nhiễm liên cầu nhóm B khởi phát sớm - khoảng 30% trẻ sơ sinh bị nhiễm GBS sẽ thuộc loại nhiễm giai đoạn muộn. Nhiễm GBS giai đoạn muộn có tỷ lệ tử vong thấp hơn so với nhiễm GBS giai đoạn sớm, khoảng 1/20 (5%) trẻ sơ sinh tử vong nếu nhiễm GBS giai đoạn muộn. Tuy nhiên, một nửa số trẻ sống sót sau nhiễm GBS muộn sẽ gặp tổn thất về tinh thần hoặc thể chất lâu dài và 1/8 trong số họ viêm màng não nghiêm trọng.

Hiện tại không có cách nào để ngăn ngừa nhiễm GBS giai đoạn muộn ở trẻ sơ sinh. Một loại vắc-xin đang trong giai đoạn đầu phát triển, nhưng dự kiến sẽ mất ít nhất 10 năm để cung cấp.

Các triệu chứng của nhiễm GBS ở trẻ sơ sinh là gì?

Trẻ sơ sinh nhiễm GBS khởi phát sớm thường có dấu hiệu trong 24 giờ đầu sau khi sinh. Những dấu hiệu này bao gồm: Thở rên, nhịp thở bất thường; da xanh tái, nhiệt độ bất thường; ngủ li bì, ăn kém; nhịp tim rất nhanh hoặc chậm; huyết áp giảm; đường máu giảm.

Xét nghiệm liên cầu B (GBS) được thực hiện khi tuổi thai 36 tuần - 37 tuần 6 ngày. Khi làm hồ sơ sinh tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, mẹ bầu được xét nghiệm liên cầu B (GBS), từ đó nhận tư vấn và điều trị giúp giảm nguy cơ lây truyền GBS đến em bé.

Làm gì để phòng tránh?

Nếu bạn nhiễm GBS và không điều trị, tỉ lệ mắc bệnh của trẻ sơ sinh sẽ là 1/100-200, nếu được điều trị tỉ lệ là 1/4.000.

Nếu bạn có kết quả dương tính hoặc được biết là có yếu tố nguy cơ với GBS, bạn sẽ được tiêm kháng sinh khi chuyển dạ/vỡ ối để dự phòng lây truyền từ mẹ sang con.

Liên cầu khuẩn nhóm B có thể gây nên các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên để phòng tránh hiệu quả thai phụ cần phải tầm soát liên cầu khuẩn nhóm B.  Thực hiện xét nghiệm GBS ở bà bầu. Xét nghiệm được thực hiện khi thai nhi được 35-37 tuần tuổi, thực hiện bằng cách lấy dịch âm đạo và hậu môn đưa đi xét nghiệm.

Ý kiến bạn đọc

Tin cùng chuyên mục

Phụ nữ dân tộc thiểu số gìn giữ văn hóa dân tộc

Phụ nữ dân tộc thiểu số gìn giữ văn hóa dân tộc

(PNTĐ) - Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước và Thành phố Hà Nội luôn dành sự quan tâm sâu sắc đến công tác bình đẳng giới, không ngừng thúc đẩy vai trò, quyền lợi và sự đóng góp của phụ nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế - xã hội. Nhờ những nỗ lực bền bỉ, Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, đặc biệt là trong việc nâng cao quyền bình đẳng giới cho phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Không chỉ khẳng định vị thế của người phụ nữ trong xã hội, không ít cá nhân còn phát huy vai trò của họ trong công cuộc bảo tồn và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Đất lành

Đất lành

(PNTĐ) - Thoan vẫn còn nhớ như in ngày hôm đó, khi vợ chồng cô được mời bạn bè, hàng xóm tới tân gia. Căn nhà nhỏ thôi, nhưng là mồ hôi nước mắt và tâm huyết hàng chục năm cố gắng của cả hai vợ chồng...
Xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ, trẻ em

Xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ, trẻ em

(PNTĐ) - Thời gian qua, Hội LHPN Hà Nội đã ra mắt nhiều mô hình cụ thể như “Thôn, tổ dân phố an toàn cho phụ nữ, trẻ em”, “Thành phố an toàn, thân thiện với phụ nữ và trẻ em”, “Làng quê an toàn”… Các mô hình nhằm thúc đẩy bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, mua bán người, xâm hại tình dục, bạo lực học đường; tạo điều kiện cho phụ nữ, trẻ em phát huy nội lực, vai trò chủ động phòng ngừa ứng phó với bạo lực…
Sau những lời khó nghe

Sau những lời khó nghe

(PNTĐ) - Mẹ chồng Phương khó tính, hay chê bai và ít khi thể hiện cảm xúc. Nhưng sau những lời góp ý lạnh lùng ấy, cô nhận ra một điều: Yêu thương đôi khi không cần phải nói ra, mà thể hiện qua những hành động nhỏ mỗi ngày.