Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông: Thế giới đồng loạt lên án
PNTĐ-Dư luận quốc tế, từ bộ ngoại giao các nước, báo chí cho đến giới học giả ngay lập tức đã đồng loạt bày tỏ quan ngại, chỉ trích Trung Quốc và đứng về phía Việt Nam.
Trung Quốc khiêu khích và coi thường luật pháp quốc tế
Tại Hội nghị thượng đỉnh Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần 24 diễn ra tại Myamar, sự việc này đã trở thành một trong những chủ đề nóng, được bàn nhiều nhất. Chiều 11/5, ASEAN đã ra Tuyên bố Naypyitaw về xây dựng cộng đồng ASEAN 2015.
Trong tuyên bố, các lãnh đạo ASEAN đã khẳng định rằng ASEAN quan ngại sâu sắc về tình hình Biển Đông hiện nay, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về luật biển năm 1982 và Tuyên bố về Quy tắc ứng xử của các bên tại Biển Đông. Ngày trước đó, các bộ trưởng ngoại giao ASEAN cũng đã ra tuyên bố riêng về tình hình Biển Đông. Đây là lần đầu tiên trong hai thập kỷ qua, ASEAN có tuyên bố riêng về Biển Đông.
 |
| Giàn khoan HD-981 của Trung Quốc đặt ở Biển Đông, trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam |
Trước đó, ngày 7/5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tuyên bố với phóng viên: “Việc Trung Quốc quyết định hoạt động giàn khoan ở Biển Đông là hành động khiêu khích và không giúp gì cho duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực”. Một loạt nghị sĩ Mỹ cấp cao thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã góp tiếng nói chung trong một tuyên bố lên án hành động leo thang căng thẳng của Trung Quốc ở Biển Đông. Tuyên bố chung coi hành động của Trung Quốc là hiếu chiến và gây nhiều quan ngại sâu sắc, đe dọa dòng chảy thương mại toàn cầu tự do ở khu vực quan trọng như Biển Đông.
Thượng nghị sĩ John McCain, một trong những tiếng nói quan trọng có ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Mỹ, cáo buộc Trung Quốc cố tình gây căng thẳng ở Biển Đông và cho rằng Trung Quốc phải chịu hoàn toàn trách nhiệm vì hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng Biển Đông.
Nghị sĩ Eni Faleomavaega thuộc Tiểu ban Đối ngoại về châu Á và Thái Bình Dương của Hạ viện Mỹ, mạnh mẽ chỉ trích hành vi của Trung Quốc ở vùng biển Việt Nam,, đồng thời cũng điểm lại những hành động gây hấn của Trung Quốc với Việt Nam gần đây.
Học giả quốc tế bức xúc
Học giả quốc tế bức xúc
Trước hành động vi phạm trắng trợn chủ quyền Việt Nam của Trung Quốc, ngoài các chính khách, giới học giả quốc tế cũng đưa ra những bình luận, phân tích, thể hiện sự bất bình, bức xúc trước cách hành xử bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc.
Tiến sĩ Subhash Kapila, thành viên cấp cao thuộc Tổ chức Nghiên cứu Đông Á (SAAG), khẳng định hành động của Trung Quốc là vi phạm chủ quyền của Việt Nam. Ông nói: “Hành động này không phù hợp với một cường quốc châu Á tự cho mình là “bên chịu trách nhiệm” về an ninh và ổn định ở châu Á”. Tiến sĩ Kapila nhấn mạnh, sự gây hấn, áp bức về quân sự và chính trị và chính sách “bên miệng hố chiến tranh” của Trung Quốc thể hiện với các nước láng giềng trong vấn đề Biển Đông là rất đáng lên án và cộng đồng quốc tế phải chỉ trích. Hòa bình và ổn định cho khu vực Biển Đông cần sự hiệp lực từ ASEAN, kết hợp với Mỹ và cộng đồng Thái Bình Dương.
Ngoài việc chỉ trích Trung Quốc, các học giả còn phân tích mục đích của hành động đặt giàn khoan ở Biển Đông. Ông Taylor Fravel, Phó Giáo sư khoa học chính trị Viện Công nghệ Masachusetts (Mỹ) khi trả lời phỏng vấn tờ New York Times đã vạch trần mục đích của Trung Quốc khi mang giàn khoan đến vùng kinh tế đặc quyền của Việt Nam là để đòi và thể hiện quyền lực quanh vùng biển mà nước này tự cho là của mình.
Truyền thông quốc tế đứng về lẽ phải
Truyền thông quốc tế đứng về lẽ phải
Về mặt thông tin, Việt Nam cũng được giới truyền thông quốc tế bênh vực. Các hãng tin và tờ báo lớn trên thế giới như AP, AFP, Reuters, New York Times, Asahi Shimbun... đều đưa tin đậm nét về sự việc và bình luận rằng hành động của Trung Quốc là gây hấn. Tờ Asahi Shimbun của Nhật Bản có bài bình luận tiêu đề “Trung Quốc phải ngừng khoan dầu ở Biển Đông”.
Bài viết có đoạn: Trung Quốc không có quyền đơn phương khai thác kinh tế trong vùng biển này... toàn bộ khu vực nằm trong vùng kinh tế đặc quyền của Việt Nam. Hành xử của Trung Quốc là không thể chấp nhận được.Bài bình luận cho rằng việc Trung Quốc tuyên bố phần lớn Biển Đông thuộc khu vực mà nước này gọi là “đường lưỡi bò” là mơ hồ về bản chất và không rõ ràng về mặt luật pháp quốc tế.
Thùy Dương
