Vấn nạn bạo lực gia đình ở Maroc
PNTĐ-Một đài truyền hình nhà nước Maroc vừa khiến dư luận dậy sóng vì một chương trình dạy phụ nữ cách trang điểm để che giấu các vết thâm tím do bạo lực gia đình.
Cơn giận của công chúng lớn đến mức đài truyền hình phải xin lỗi khán giả.
 |
Chuyên gia trang điểm dạy cách che giấu bằng chứng bạo lực gia đình gây "bão" dư luận |
Khi bạo lực gia đình thành “chuyện bình thường”
Chương trình đó được phát trên kênh Channel 2M, chiếu cảnh một chuyên gia trang điểm minh họa cách che những vết thương do bị đánh trên gương mặt một phụ nữ bị nhiều vết sưng tấy, bầm tím.
Khán giả xem chương trình trút giận trên mạng xã hội, nói rằng chương trình đã “tẩy não” phụ nữ khi khuyên họ coi bạo lực gia đình là một phần bình thường và có thể chấp nhận trong một mối quan hệ và cách đúng đắn cần làm là che giấu, thay vì tố cáo. Điều trớ trêu được khán giả phát hiện ra là chương trình phát sóng cùng thời gian với Ngày Quốc tế Loại bỏ Bạo lực với Phụ nữ.
Ngay sau chương trình, một đơn kiến nghị do hàng nghìn phụ nữ ký đã tuyên bố “tiêu chuẩn hóa bạo lực nhằm vào phụ nữ” cần phải bị lên án, đồng thời đòi phải có hình phạt nặng cho đài truyền hình và buộc họ phải xin lỗi. Trước thái độ giận dữ của dư luận, kênh truyền hình đã phải gỡ clip dạy trang điểm ra khỏi trang web và thanh minh trên trang Faceboook, nói rằng chương trình hoàn toàn không phù hợp và đã mắc lỗi trong đánh giá độ nhạy cảm và vấn đề bạo lực gia đình với phụ nữ. Tuy nhiên, clip vẫn tiếp tục được lan truyền trên mạng xã hội.
Thực trạng bạo lực gia đình tràn lan ở Maroc một phần là do điều này được bình thường hóa đến mức sâu sắc ở nước này. Luật phát và hệ thống tư pháp có vô số kẽ hở nên không thể giải quyết tình trạng nhức nhối với phụ nữ. Maroc thậm chí không coi bạo lực gia đình là một tội ác trong bộ luật hình sự. Bản thân bà Bassima Hakkaoui, Bộ trưởng Đoàn kết, Phụ nữ, Gia đình và Phát triển Xã hội còn thản nhiên công khai tuyên bố là, nếu nạn nhân cưỡng hiếp kết hôn với kẻ cưỡng hiếp thì sẽ không gây ra tổn hại thực sự nào.
Cần sự thay đổi quyết liệt
Đầu năm 2016, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã gửi thư cho chính phủ Maroc, bày tỏ lo ngại về tình hình bạo lực gia đình nhằm vào phụ nữ. Tổ chức này nói: “Cảnh sát, công tố viên, quan tòa và các cơ quan chức năng khác ở Maroc thường thất bại trong ngăn chặn bạo lực gia đình, trừng phạt kẻ bạo lực hoặc hỗ trợ nạn nhân. Một phần là vì luật pháp Maroc không hướng dẫn các quan chức phản ứng hiệu quả với bạo lực gia đình”.
Để giải quyết tình trạng này, một dự luật hình sự hóa bạo lực gia đình đã được Hạ viện Maroc thông qua hồi tháng 7. Tuy nhiên, do cuộc tổng tuyển cử diễn ra tháng 10, nên dự luật chưa được Thượng viện thông qua. Theo bà Rothna Gegum, nhà nghiên cứu về quyền phụ nữ ở Trung Đông và Bắc Phi của Tổ chức Quan sát Nhân quyền, cho dù có được thông qua, dự luật này cũng chưa đủ mạnh để đảm bảo nạn nhân bạo lực gia đình nhận được sự hỗ trợ cần thiết từ chính quyền.
Trong số những nạn nhân bạo lực gia đình ở Maroc được khảo sát cho biết, họ đã tìm sự giúp đỡ từ cảnh sát, công tố viên, tòa án, nhiều người nói cảnh sát từ chối ghi lời khai của họ, không điều tra, từ chối bắt nghi can bạo lực gia đình, thậm chí khi công tố viên có lệnh. Trong một số trường hợp, cảnh sát không làm gì ngoài việc bảo nạn nhân quay về với kẻ lạm dụng họ.
Trong một số trường hợp, khi phụ nữ tới gặp các công tố viên, họ không đưa ra cáo buộc nào, không trực tiếp liên lạc với cảnh sát mà tại hướng dẫn nạn nhân cung cấp tài liệu cho cảnh sát, hướng dẫn cảnh sát điều tra, bắt kẻ lạm dụng. Có trường hợp cảnh sát không làm theo, để mặc phụ nữ đi đi về về giữa cảnh sát và công tố. Bà Begum nhấn mạnh: “Phụ nữ xuất hiện ở đồn cảnh sát trong bộ đồ ngủ, mũi chảy máu, xương gãy, cơ thể bầm dập nhưng không được hỗ trợ. Cảnh sát cần giúp họ, chứ không phải trốn tránh trách nhiệm”.
Về phía các luật sư đảm nhiệm các vụ bạo lực gia đình, họ cho biết, họ bị quan tòa yêu cầu phải có người làm chứng các vụ bạo lực. Điều này là không thể vì đa số vụ lạm dụng diễn ra đằng sau cánh cửa.
Phụ nữ Maroc cho biết, họ cũng không có nhiều nơi để trốn bạo lực gia đình. Một số cơ sở ở tạm tiếp nhập nạn nhân bạo lực gia đình thường do các tổ chức phi chính phủ lập nên, lại ít chỗ và ít nguồn lực. Nhân viên các tổ chức cho biết, họ không có đủ tiền để lo bữa ăn cho nạn nhân.
Các cơ quan Liên Hợp Quốc và cơ quan nhân quyền đã liên tục thúc giục Maroc thông qua luật chống bạo lực gia đình. Năm 2013, Liên minh châu Âu đã đồng ý hỗ trợ tài chính cho Maroc về cải cách luật, bao gồm khoản 45 triệu euro để Maroc thực hiện Kế hoạch Bình đẳng Giới giai đoạn 2012-2016. Tuy nhiên, Maroc chưa đạt được toàn bộ mục tiêu, trong đó có việc thi hành luật chống bạo lực nhằm vào phụ nữ. Hiện nay, thế giới có 125 quốc gia có luật về bạo lực gia đình.
Dương Thùy
(theo Guardia, CNN)
(theo Guardia, CNN)
