Rối loạn sức khỏe tâm thần vì ám ảnh cân nặng

THẢO VŨ
Chia sẻ

(PNTĐ) -Việc cân nặng quá mức đang là nỗi ám ảnh, lo sợ của nhiều người. Đặc biệt hiện tượng này xảy ra ở nữ giới nhiều gấp 3 lần nam giới do mong muốn có hình thể hoàn hảo. Đáng nói, tình trạng này nếu kéo dài theo thời gian có thể tạo nên chứng chán ăn tâm thần, nguy cơ bị các rối loạn sức khỏe tâm thần, thậm chí có thể dẫn đến tử vong...

Rối loạn sức khỏe tâm thần vì ám ảnh cân nặng - ảnh 1
ThS.BS Vũ Sơn Tùng tư vấn cho một trường hợp bệnh nhân mắc chứng chán ăn. 
Ảnh: BVCC

85% bệnh nhân mắc chán ăn tâm thần ở độ tuổi 13-18
Theo ThS. BS Vũ Sơn Tùng - Phó trưởng Phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc (Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai), lượng bệnh nhân mắc chán ăn tâm thần đa phần ở độ tuổi 13-18 (chiếm tỷ lệ 85%), thời điểm trẻ bước vào giai đoạn dậy thì, hình dạng cơ thể thay đổi, có nhu cầu làm đẹp cao. Tuổi khởi phát rối loạn trung bình là 18; nhưng tỷ lệ người mắc bệnh <15 tuổi ngày càng tăng. 

Điển hình một trường hợp điều trị tại Phòng điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc là cậu bé 13 tuổi (tại Hà Nội), cao 1m56, nặng 67kg, con một trong gia đình. Vốn là người nhanh nhẹn, hoạt bát và luôn là học sinh giỏi trong suốt nhiều năm; nhưng do bị bạn bè chê béo, cậu bé rất buồn và luôn cảm giác tự ti. Dần dần, cậu bé không thích chơi với các bạn, không thích tham gia các hoạt động ở trường lớp như trước. Sau đó, cậu tìm hiểu về các phương pháp giảm cân trên mạng xã hội, tự giảm tất cả lượng thức ăn nạp vào cơ thể, đồng thời thực hiện các bài tập thể dục để đốt cháy mỡ thừa với cường độ cao.

Điều đáng nói là khi cậu bé đã cao 1m73, nặng 51kg, thể trạng gầy gò, cậu vẫn tiếp tục ăn kiêng và tập luyện như trước. Cậu bé thường xuyên soi gương và luôn ám ảnh việc mình bị tăng cân trở lại, nên không ăn thịt cá, mà chỉ ăn bánh bao chay buổi sáng, vài thìa cơm trắng vào buổi trưa và tối, cùng vài cọng rau. Cậu cho biết nếu không tập thể dục như cũ, có cảm giác đau khổ bồn chồn bứt rứt, khó chịu trong người.

Không chỉ thay đổi thể chất, tâm lý cậu bé cũng thay đổi, ít nói chuyện với mọi người, kể cả bố mẹ và bạn bè cùng lớp, không còn thích thú với bóng đá, bơi lội như trước. Thấy con trở nên gầy gò, mệt mỏi, hoạt động chậm chạp hơn, gia đình đã đưa cậu đến Bệnh viện Bạch Mai, bác sĩ chỉ định cậu phải bổ sung vi chất, cải thiện chế độ ăn uống, giảm luyện tập. Tuy nhiên khi về nhà, cậu vẫn không thay đổi. Gia đình lại đưa con trai đến bệnh viện và lần này, cậu phải nhập Viện Sức khỏe Tâm thần. May mắn, chỉ sau hơn một tháng điều trị, với sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và gia đình, sức khỏe của cậu bé đã tiến triển rất tốt.

Lý giải về nguyên nhân khiến chứng chán ăn tâm thần thường khởi phát ở tuổi dậy thì, BS Vũ Sơn Tùng cho biết: Ở độ tuổi này, các bé thường so sánh với cơ thể của bạn bè và đôi khi nhận thức tiêu cực về cơ thể của mình. Từ đó, các bạn nhỏ quyết định ăn kiêng, điều này, làm tăng nguy cơ phát triển rối loạn ăn uống. Thêm vào đó, sự phổ biến của phim ảnh và tạp chí dẫn đến việc truyền bá chuẩn mực vẻ đẹp hình thể là mảnh mai, thon gọn khiến nó trở thành trào lưu của không ít bạn trẻ.

Nhận diện để phòng ngừa đúng cách
Bác sĩ Sơn Tùng chia sẻ về cách nhận diện bệnh như sau: Chán ăn tâm thần là rối loạn ăn uống do hạn chế năng lượng nạp vào so với nhu cầu, do đó bệnh nhân sẽ có cảm giác sợ hãi về việc tăng cân, thậm chí không thể nhận ra mức độ nghiêm trọng khi trọng lượng cơ thể giảm thấp đáng kể. Có 2 loại chán ăn tâm thần. Một là hạn chế ăn uống: Người bệnh hạn chế lượng thức ăn nạp vào bằng cách ăn càng ít càng tốt. Hai là ăn và đào thải: Người bệnh ăn thức ăn nhưng sau đó bị nôn hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng để tống thức ăn ra ngoài.

Người mắc chứng chán ăn tâm thần thường kèm theo các dấu hiệu về thể chất như: Giảm cân quá mức; ngoại hình mỏng manh, thon gọn quá mức; mệt mỏi; mất ngủ; chóng mặt hoặc ngất xỉu; móng tay đổi màu xanh; tóc mỏng, dễ gãy hoặc rụng; lông tơ mềm phủ khắp cơ thể; mất kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt; táo bón và đau bụng; da khô hoặc hơi vàng; không chịu được lạnh; nhịp tim tăng hoặc giảm bất thường; huyết áp thấp; mất nước; sưng cánh tay hoặc chân; răng bị mài mòn… Các chuyên gia cũng cho rằng, ở mức nghiêm trọng nhất, chán ăn tâm thần còn có thể gây tử vong đột ngột do rối loạn nhịp tim, mất cân bằng điện giải trong cơ thể…

Ngoài các biến chứng về thể chất, theo bác sĩ Vũ Sơn Tùng, những người mắc chứng chán ăn thường mắc các rối loạn sức khỏe tâm thần khác, bao gồm: Trầm cảm, lo âu và các rối loạn cảm xúc khác, rối loạn giấc ngủ; rối loạn nhân cách; rối loạn ám ảnh cưỡng chế; lạm dụng rượu và chất gây nghiện; hành vi tự hủy hoại, ý tưởng và hành vi tự sát… Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, có khoảng 22% người bệnh chán ăn tâm thần có tiền sử ít nhất một lần từng tự gây tổn thương bản thân bằng các hình thức như tự cắt, cứa vào da hoặc gây bỏng bằng thuốc lá... Khoảng 20-25% người bệnh mắc chán ăn tâm thần có tiền sử cố gắng tự sát.

Bởi vậy, các chuyên gia khuyến cáo, với người bệnh là thanh, thiếu niên, những rối loạn tâm thần khởi phát của chứng chán ăn tâm thần có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc hình thành nhân cách trong tương lai. Chính vì vậy, người bệnh cần được đến khám và điều trị tại đúng chuyên khoa tâm thần để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đạt được hiệu quả điều trị cao nhất.

Ý kiến bạn đọc

Tin cùng chuyên mục

Nam giới thủ dâm có gây yếu sinh lý và rụng tóc?

Nam giới thủ dâm có gây yếu sinh lý và rụng tóc?

(PNTĐ) - Thủ dâm ở nam giới là hành động tự kích thích dương vật bằng tay hoặc các dụng cụ hỗ trợ để đạt được cực khoái. Có nhiều quan điểm cho rằng việc thủ dâm nhiều có thể gây rụng tóc ở nam giới. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào khẳng định cho quan điểm này.
Đẩy mạnh sự phát triển của phong trào võ thuật truyền thống

Đẩy mạnh sự phát triển của phong trào võ thuật truyền thống

(PNTĐ) - Trong 2 ngày 23 - 24/12, Đại hội đại biểu Hội Võ Thiên Môn Đạo TP Hà Nội nhiệm kỳ IV đã diễn ra tại UBND xã Hòa Nam, huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội. Với tinh thần trách nhiệm, tập trung trí tuệ tập thể, thẳng thắn nghiêm túc kiểm điểm đánh giá tổng kết vai trò trách nhiệm của BCH Hội và từng cán bộ Hội viên trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. đại hội đã rút ra những bài học quý báu, đề ra phương hướng khắc phục những mặt tồn tại, phát huy điểm mạnh đã đạt được trong nhiệm kỳ qua.
An toàn tình dục cho tuổi teen

An toàn tình dục cho tuổi teen

(PNTĐ) - Thiếu hiểu biết về cách quan hệ tình dục an toàn, cách phòng tránh thai đã gây nhiều hệ lụy, nhiều trẻ em gái mang thai sớm, mắc bệnh phụ khoa, phá thai sớm...
Cùng cổ vũ nhau sống cuộc sống lành mạnh

Cùng cổ vũ nhau sống cuộc sống lành mạnh

(PNTĐ) - Là một hoạt động hấp dẫn thông qua việc sử dụng ứng dụng trên điện thoại thông minh, Giải chạy Herbalife Run đã chào đón hơn 54.000 người tham gia trên khắp khu vực Châu Á Thái Bình Dương kể từ năm 2020.